Decreto Reale dell’Imperatore Carlo V, col quale sono approvati e sanzionati i capitoli, e le domande discusse e deliberate dai tre Bracci del Parlamento celebrato in Sardegna sotto la presidenza del vicerè Don Angelo di Villanova.
(1520. – 28 aprile).
Dagli antichi Archivi del regio Patrimonio in Sardegna, codic. cart. autent. fol. 68 e seg.
Carolus divina favente clementia electus Romanorum Rex, et futurus Imperator semper Augustus, Joanna mater. et idem Carolus ejus filius Dei gratia Reges Castellae, Aragonum, Legionis, utriusque Siciliae, Hjerusalem, Navarae, Granatae, Valentiae, Galiciae, Majoricarum, Hispalis, Sardiniae, Cordubae, Corsicae, Murtiae, Giennis, Algarbii, Algezirae, Gibraltaris, ac Insularum Canariae, nec non Insularum Indarum, et Terraefirmae, maris Oceani, Archiduces Austriae, Duces Burgundiae, et Brabantiae, et Comites Barchinonae, Flandriae, et Tirolis, et Domini Viscayae, et Molinae, et Duces Athenarum, et Neopatriae, Comites Rossilionis, et Ceritaniae, Marchiones Oristani, et Gociani, Spectabili, Nobilibus, Magnificis Consiliariis, dilectis, et fidelibus nostris Locumtenenti Generali, Gubernatoribus et Reformatoribus Calaris, Gallurae, et Logudorii, Procuratori nostro Regio, ac Magistro Rationali, et eorum Locumtenentibus, ac universis, et singulis aliis Officialibus, et personis, quibus spectet, praesentibus et futuris, in dicto nostro Sardiniae Regno, ad quorum notitiam praesentes pervenerint, et fuerint praesentatae, salutem, et dilectionem. Per contenta in processu Parlamenti nuper celebrati ex commissione nostra per vos spectabilem, nobilem, et dilectum Consiliarium, et Locumtenentem generalem nostrum in dicto nostro Sardiniae Regno Don Angelum de Villanova, et ex relatione Nobis facta per magnificum, et dilectum Consiliarium, ac Regentem nostram Cancellariam in nostro Sacro Regio Consilio dicti processus intelleximus; quod in, et pro conclusione praefati Parlamenti, tria Bracchia, sive Stamenta ejusdem Regni totum ipsum Regnum repraesentantia, unanimes et conformes supplicarunt vobis praefato Locumtenenti generali nostro, quod appuntamenta quaedam per Tractores dictorum trium Stamentorum cum Tractoribus nostris Regiis facta, bonum, et reformationem justitiae ejusdem Regni concernentia, decretaretis, ac si opus esset promitteretis, quod eodem modo, quo per vos essent decretata, confirmarentur a Nobis; et ita, quantum ad decretationem vestram, fuit factum, ac Nostrae Majestati per vos supplicatum, ut nostra voluntate, et assensu munire de nostra solita benignitate, et munificentia dignaremur: Nos vero, visis et recognitis dictis appuntamentis, quae fuerunt thenoris sequentis (1)….
Attendentes vos prafeatum Locumtenentem Generalem nostrum, maturo consilio, et deliberatione, praeinserta appuntamenta approbasse, et eadem esse ita rationi, et aequitati consona, quod noviter concedi deberent, si hactenus concessa non fuissent, volentes in his robur auctoritatis nostrae Regiae impendere, ut dictorum appuntamentorum perpetuae observantiae consulatur, tenore praesentis, de nostra certa scientia, expresse, deliberate, et consulte, Regiaque nostra auctoritate decretationem appuntamentorum praeinsertorum vestram in dicto processu contentam (2) approbamus ratificamus, ac in quantum opus est noviter facimus, et firmamus, mandantes vobis dicta nostra Regia auctoritate, quod ipsa, et singula contenta in dictis appuntamentis, sic ut praemittitur decretatis, teneatis, exequamini, et compleatis, ac inviolabiliter suis loco, et tempore observetis, nec aliquem contra eos ire permittatis, cauti a contrario peragendo, si gratia nostra vobis chara est, et poenam trium millium florenorum auri a bonis secus agentium irremissibiliter exigendorum, nostrisque applicandorum aerariis, cupitis evitare. Datum in civitate nostra de Corunia, die XXVIIJ mensis Aprilis, anno a Nativitate Domini millesimo quingentesimo vigesimo.
Yo El Rey.
Vid. Cancellarius Vid. Ludovicus Sanchez Generalis Thesaurarius.
Vid. Aug. Vice Cancellarius Vid. Conservator Generalis.
In Sardiniae III. fol. LXXXIIIJ.
Caesarea, Catholica, Regiaque Majestas mandavit mihi Joanni Gonçales de Villa Simplis. – Visum per Cancellarius, Vice Cancellarius, Generalis Thesaurarium, et per Conservatorem generalem.
(1) Seguivano li quattordici capitoli votati nel Parlamento, e sottoposti alla sanzione reale. I medesimi riguardavano quasi tutti il buon governo dell’isola, e specialmente la buona e retta amministrazione della giustizia. Non vi furono però dimenticate le solite domande acciò allo Stamento Militare fossero conservati i suoi privilegi, e quello particolarmente di potersi riunire separatamente dagli altri due Bracci.
(2) Nel processo originale i capitoli deliberati dal Parlamento erano stati decretati dal vicerè con la seguente formola: – Lecta et pubblicata dicta scriptura, incontinenti spectabilis Locumtenens Generalis, et Praesidens in Parlamento, hanc fecit provisionem per organum Magnifici Domini Michaelis Mai Regentem Cancellariam: – Lo Spectable Señor Lochtinent General es content decretar las coses suplicades, axi com ab las presents las aprova, y decretàra sa Magestatm que ne sia servit, tant quant fos menester.