Atto di concordia tra il Pievano della chiesa maggiore di S. Nicolò, ed i parroci urbani di Sassari, nel quale sono stabiliti i confini delle rispettive parrocchie, le possidenze, i dritti onorifici ed utili delle medesime, e le relazioni d’ordine, e di giurisdizione tra la Chiesa matrice, e le Chiese filiali, e succursali, in conformità all’atto del 1278 che si conferma.

(1336, 10 ottobre).

Dall’Archivio Capitolare Turritano della Città di Sassari (1).

In Christi nomine et eius gratia. Notum sit cuntis presentem paginam inspecturis, quod Nos Artaldus Albolini Plebanus Ecclesiae Sancti Nicolai de Sassaro (2) ex una parte et Martinus de Sancta Cecilia Rector Ecclesiae Sancti Donati, Belengarius (3) Torsani Rector Ecclesie Sancte Catharine, Antonius Antolini Rector Ecclesie Sancti Xisti dicte civitatis, et Raymundus Arnaldi, procurator discreti Bernardi Scaraboti Rectoris Ecclesie Sancti Apolinaris eiusdem civitatis ex altera, de qua quidem procuratione patet publico instrumento scripto prope exarato quinto decimo kalendas madii anno infrascripto per Valspirium Taymani vice Francisci Vaniulo scriptoris publici prope exarati per eundem scriptorem subscripto et signato. Atendentes reverendissimum in Christo patrem dominum Dorgotorium recolende memorie Archiepiscopum Turritanum presentem plebem sancti Nicolai praedictas decrevisse instituendas et faciendas in dicta civitate quatuor capellas prout in quodam publico instrumento liquidius cognosci potest, cuius thenor sequitur in hunc modum (4). Dorgotorius miseratione divina Archiepiscopus Turritanus in perpetuum. In partem solicitudinis Domino disponente vocati circa creditam nobis ordinationem ecclesiarum nostre dioecesis salubriter considerare nos expedit tempus causam et locum secundum quod pro emergentibus negotiis interdum nova sunt consilia capienda et prout temporis necessitas et causae deposcit utilitas de parroquialibus ecclesiis nostre dioecesis nunc plures in unam redendo nunc unam dividendo in plures prioribus cogitatis ordinare. Sane cum populus seu villa Sassaris in qua non nisi una et singularis atenus erat parroquialis ecclesia, quae plebs cognominatur, auxilio sufragante divino in tantam excreverit multitudinem que per ipsam ecclesiam administratio sacramentorum ecclesiae tanto populo plenarie non poterat exhiberi, prout inde frequenter clamor populi inculcavit auctoritatem nostram necessario propter ipsius paroquiae difusionem et distantiam non modicam parroquianorum huiusmodi sine magna dificultate non poterat ipsa ecclesia adiri maxime tempore hiernali. Huiusmodi rei solicitudine sepe comoti ac in premissis adhibere salubre remedium cupientes de voluntate et assensu nostri capituli Turritani nec non de consilio venerabilium fratrum et coepiscoporum nostrorum ac aliorum prudentium virorum quatuor capellas post eandem plebem Sancti Nicolai in ipsa villa Sassaris decrevimus faciendas quas propriis exprimimus et nominamus vocabulis. Primam videlicet ad honorem et reverentiam Sanctae Catharinae Virginis. Secundam ad honorem et reverentiam Sancti Xisti martiris. Tertiam ad honorem et reverentiam Sancti Donati martiris. Quartam ad honorem et reverentiam Sancti Apolinaris martiris. Quibus quidem plebi et capellis praedictis populum dicte ville divisimus distribuentes singulis earum singulas parroquias quas publice duximus limitandas prout est ibidem habitantibus manifestum statuentes ut in qualibet ipsarum capellarum proprius instituatur sacerdos qui populum sibi commissum ligare valeat et absolvere et eidem sacramenta ecclesiae ministrare. In dicta nostra plebe plebanus qui pro tempore fuerit ibidem tres sacerdotes et unum sacristam et quatuor clericos continuo teneat qui tam ipsi plebi quam populo sibi commisso serviant in divinis. Nolumus tamen quod aliqua ipsarum ecclesiarum habeat cemeterium sed omnes parroquiani earumdem ecclesiarum sepeliantur apud plebem predictam, candele que deportate fuerint ad sepolturam defunctorum parroquianorum cuiuslibet ipsarum capellarum celebratis exequiis defuncti dividantur per medium, et una pars remaneat ipsi plebi, alteram vero habeat sacerdos cuius parroquianus extitit defunctus. Quelibet autem ipsarum plebis et capellarum habeat quecumque fuerint eidem per devotionem fidelium collata, nec non decimas, primicias et alias oblationes parroquianorum suorum atque testata, legata silicet a suo vel alterius ecclesiae parroquiano reservata tamen canonica portione illi ecclesie cuius parroquianus extitit decedendus. Capellani insuper dictarum capellarum teneantur exhibere et facere dicte plebi alia omnia que ceteri capellani qui adsunt ipsi plebi exhibere consueverunt ab antiquo et non amplius. Item volumus quod quilibet capellanus possit pueros suae parroquiae in sua ecclesia baptizare per totum anni circulum preter quam in sabato sancto et Pentecostes, predictis namque temporibus volumus ut in dicta plebe baptizentur omnes, qui tunc fuerint baptizandi. Decernimus insuper ut predicte capelle deinceps illis libertatibus et exentionibus gaudeant et utantur quibus predicta ecclesia Sancti Nicolai per antecessores nostros privilegiatam esse constiterit ab antiquo. Preterea cum predicta plebs magnis et multis abundaret reditibus, de bonis eiusdem sine magna lesione ipsius predictas quatuor capellas dotavimus in hunc modum. Primo ecclesie sancte Catharine dedimus et concessimus omnes terras sitas et positas in territorio dicto Annanò et Mascari, et vineam dictam de Gaita sitam et positam in territorio dicto Sanctus Estefanus, prout dicta ecclesia Sancti Nicolai predictas terras et vineam hatenus habet et possedit et sic continetur in condaque seu carta bullata ipsius. Ecclesiae Sancti Xisti dedimus et concessimus omnes terras sitas et positas in territorio dicto Hya et Valle de vinea cum domo et possessionibus positis in villa de Fiene; item vineam dictam de Valle positam in terretorio dicto Isala, tam id quod vinatorium est quam id quod est vacuum ibidem prout ipsa ecclesia sancti Nicolai predictas terras, domum possessiones et vineam hactenus habet et possedit et sic continetur in condaque seu carta bullata ipsius. Ecclesie sancti Donati concessimus et dedimus omnes terras sitas et positas in terretorio dicto Monte, dicto condaque prout dicta ecclesia Sancti Nicolai predictas terras hatenus babuit et possedit et sic continetur in condaque seu carta bullata ipsius. Ad perpetuam autem omnium supradictorum memoriam presens scriptum sigillo nostro fecimus roborari. Actum Sassari in ecclesia sancti Nicolai presentibus domino Arloco episcopo Poblacensi, Sumachio episcopo Empuriensi, Torgotorio Archiepiscopo Turritano, Petro Fara Plebano S. Nicolai, Ioanne Henroli publico scribano anno Domini millesimo ducentesimo septuagesimo octavo, indicione decima octavo kalendas octobris.

Ego Petrutius de Canilia regali auctoritate nottarius omnibus supradictis interfui, et rogatus scribere scripsi, et in publicam formam redegi. Sane cum nos dictus Plebanus sentiens nos et plebem nostram predictam ab institutionibus praedictarum capellarum et a contentis instrumento predicto multipliciter agravatos fuisse, quod gesta et ordinata in dicte nostre plebis nostrique et successorum nostrorum detrimentum prejudicium et jacturam obtinuissemus imprestavissemus (sic) a curia romana et domino Legato aliqua rescripta papalia cartas seu privilegia quorum interpretatio et emanatio in revocationem et retractationem institutionum capellarum predictarum seu contentorum instrumento predicto pretendere detenebatur, vigoreque instrumenti supra inserti vos predictus Antonius Antolini rector prenarrate ecclesie Santi Xisti pretenditis quemdam hortum positum in loco dicto Isala cum parvo de vinea qui in dicto instrumento supra inserto vinea dicta de Valle cognominatur. Igiturque gravis dissentionis et contencionis materia inter nos ex una parte agentes et vos dictos rectores ex altera defendentes fuisset exorta ac questio diutius agitata et universitas seu populus dicte civitatis Saceris non modicum inde commotionis et turbationis assumpsisset in eademque civitate murmur immensum concurreret ex predictis, asserendo predictam impetracionem in detrimentum maximum precitate civitatis cedere graveque dispendium et manifestum opprobrium redundare, et potius si occasione dictae impetrationis predicta plebs ad statum pristinum redunaretur seu institucto predictarum capellarum retractaretur ac insuper institucio contenta rescinderetur prefactaque civitas predicta minus foret insignita seu etiam decorata. Pensato itaque seu provide cogitato per nos Plebanum superius nominatum quod si predicta impetrata ad effectum deduxissemus potuisset nobis et dicte nostre plebi de facili periculum et scandulum non modicum subinferri, cumque cuilibet presertim Altissimo famulanti congruat periculis et scandalis sinistrisque actibus et nocivis mente sedula obviare, ipsumque et sibi commissa a noxiis preservare eademque evitare solicite cupientes.

Idcirco pro bono pacis tranquillitatis et concordie conservando et pro litibus anfractibus scandalis et periculosis discriminibus totaliter amputandis ac expensarum et laborum oneribus subducendis gratis et spontanea voluntate non vi aut metu inducti aut in aliquo circumventi, nos Arnaldus Albolini Plebanus plebis predicte ex una parte et Martinus de Santa Cecilia, Berengarius Folzane (sic) Antonius Antolini rectores prefati et quilibet nostrum nomine sue ecclesie et pro ipsa ecclesia per nos et omnes successores nostros in dictis ecclesiis et Raymundus Arnaldi procurator et procuratorio nomine dicti Bernardi Scaraboti rectoris ecclesie santi Apolinaris predicte per ipsum Arnaldum et eius successores in ecclesia antedicta, ex parte altera, gratis et ex certa scientia nostra cum hoc publico instrumento de voluntate tamen et expresso assensu Reverendissimi in Christo Patris domini nostri fratris Petri Dei et Apostolicae Sedis gratia Archiepiscopi Turritani, et venerabilium, et discretorum Gillelmi Offray Archipresbiteri Turritani, Guantini Marongio, Francisci Marras et Nicole de Fua canonicorum Turritanorum meliorem et saniorem partem capituli facientium ad hoc more solito convocatorum ad federa atque pacta super predictis devenimus infrascripta; videlicet quod instrumentum supra insertum institucionis predictarum capellarum et omnia in eo contenta nos partes predicte et quilibet nostrum laudantes aprobantes ratificantes et confirmantes volumus et concedimus quod in suo remaneant perpetuo pleno robore efficatia et valore promitentes nos partes predicte adinvicem per stipulacionem solemnem quod predictum instrumentum et omnia in eo contenta rata semper habebimus et tenebimus ac illibate servabimus et contra ea nunquam veniemus per nos vel per aliquam interpositam personam vel personas aliqua ratione renunciantes ex pacto penitus et expresse nos partes predicte et quilibet nostrum predictorum omnibus processibus et aliis scripturis publicis autenticis et privatis habitis et factis inter nos ratione qualibet predicta ita quod nos vel alter nostrum seu successores nostri in dictis ecclesiis ipsis vel aliqua ipsarum minime valeamus nos vel nostrum alterutrum in iudicio vel extra ullatenus adiuvari; imo in omnibus et per omnia sint irrite casse et inanes et viribus careant totaliter ac momento. Propterea convenimus et promitimus nos dictus plebanus per nos et successores nostros in dicta plebe vobis dictis rectoribus et Raymundo Arnaldi procuratori prefato et cuilibet nostrum et successoribus vestris dictorum rectorum et Bernardi Scaraboti predicti absentis quod contra contenta instrumento supra inserto nec contra capellas predictas vel aliqua earumdem aut contra capellas predictas vela liqua earumdem aut contra possessiones earum nos vel successores nostri unquam impetrabimus vel impetrari faciemus per nos vel per aliquam interpositam personam aut personas a domino Papa nec a domino Legato, qui nunc sunt vel pro tempore fuerint vel ab aliqua alia persona aliqua contra predicta vel eorum aliquod impetrare possemus et si forte aliqua contra predicta per nos vel per alium nostro nomine estiterint in posterum impetrata, quod ipsa nobis vel successoribus nostris in dicta plebe prodesse minime valeant ac vobis seu vestris ecclesiis antedictis vel alicui earum obesse nec questio possit per nos successores nostros vobis vel successoribus vestris seu alicui vestrum super predictis de cetero suscitari nec contra vos vel aliquem vestrum aut successorum vestrorum super hiis que contra predicta impetrata sunt vel admodo fuerint nos vel successores nostri audiri volumus per Beatissimum Papam vel Dominum Legatum qui nunc est vel pro tempore fuerit, seu quemcumque alium primatem, qui in futurum per nos in dicta plebe adiri possunt. Imo super hiis nobis et successoribus nostris ex pacto inter vos et quemlibet vestrum pro vobis et successoribus vestris ac nos pro nobis et ipsis successoribus nostris inito imponimus silentium sempiternum renuntiantes ex pacto vobis similiter penitus et expresse quibuscumque rescriptis privilegiis cartis litteris ac aliis scripturis publicis autenticis seu privatis papalibus domini Legati et quorumcumque aliorum qualitercumque repugnantibus a predicta vel aliquid earumdem impetratis per nos et per predecessores nostros vel aliquem eorum necessario per nos vel successores nostros in futurum aliquatenus impetrandis.

Retinemus tamen nobis et successoribus nostris in dicta plebe et ipsi plebi et specialiter reservamus ac predicta omnia et singula facimus convenimus et promitimus sub tali pacto et conditione quod vos prenominati rectores presentes et dictus Bernardus Scaraboti nunc absens et vestri successores et ipsius Bernardi in ecclesiis antedictis et quilibet vestrum pro sua ecclesia, et nomine ipsius teneamini nobis vel dicte nostre plebi et successoribus nostris in eadem dare et solvere annis singulis in festo Santi Nicolai ob eius reverentiam et honorem duodecim libras cere bone et bonis receptibus ad pondus seu libram nunc in dicta civitate Saceris discurrentem. Teneamini insuper ex pacto predicto vos et quilibet vestrum ac vestri successores in ecclesiis antedictis quolibet anno in dicto festo Santi Nicolai ob decus et reverentiam eiusdem temporibus vesperis et santissime misse que eius honori et devotioni celebrabitur die venerandi festi ipsius absque requisitione aliqua presentialiter interesse. Teneamini nihilominus vos omnes predicti rectores presentes et dictus Bernardus Scaraboti rector prefate ecclesie sancti Apolinaris nunc absens et successores vestri et ipsius ac quilibet vestrum si requisiti fueritis presentialiter interesse annuatim processionibus litaniarum et ob sante Matris Ecclesie solemnitatem faciendam in civitate predicta. Ceterum nobis et successoribus nostris ac dicte nostre plebi expresse et ex pacto inter nos et vos Antonium Antolini rectorem predictum inito retinentes quod non obstante aprobatione confirmatione et ratificatione instrumenti supra inserti per nos facta dictus Hortus quod in ipso instrumento vinea cōnominatur cum omnibus suis iuribus et pertinentiis sint et remaneant dicte nostre plebi perpetuo. Ita quodamodo ipsum dicta nostra plebs vel nos et nostri successores teneamus pro nostro proprio seu ipsius plebis possideamus habeamus et expletemus pacifice ac quiete absque scilicet contraditione et molestatione ac inquietatione vestri et successorum vestrorum et alterius cuiuscumque, nec valeat pro ipso horto seu ratione eiusdem quoad nos vel successores nostros in dicta plebe nec quoad ipsam plebem per vos vel per successores vestros questio aliqua admoveri. Imo ex pacto predicto ius in predicto horto et ipsius pertinentiis atque iuribus sit nobis et dicte nostre plebi totaliter acquisitum. Et vobis si quid in eo vigore dicti instrumenti suprainserti habeatis vel habetis amissum totaliter quod ius aliquod super eo vel eius parte valeatis de cetero minime allegare. Cumque in iure sit cautum quod quivis iuri et comodo privilegiorum et instrumentorum suorum non videatur renunciare preterquam si eadem restituat; idcirco in signum renunciationis omnium per nos vel predecessores nostros qui predictas capellas qualicumque modo impetratorum ac per nos et successores nostros impetrandorum restituimus vobis dictis rectoribus presentibus pro vobis et vestris successoribus respective et vobis predicto procuratori prefati Bernardi Scaraboti nomine procuratorio eiusdem Bernardi septem cartas seu instrumenta pro dicto negotio facientia quocumque volueritis laceranda: Videlicet quoddam exemplum cuiusdam definitive sentencie late per dominum Marinum de Fiamasmis archidiaconum majorum causarum curie papalis auditorem quoad capellas predictas et rectores earum tunc temporis existentes ex commissione ipsi domino Marino facta super negotio quovis, quod ratione predicta tunc ducebatur inter honorabilem virum quondam plebanum plebis predicte ex una parte et reverendissimum in Christo patrem dominum Thedisium archiepiscopum Turritanum memorie recollende et predictos tunc quondam rectores ex altera, quod quidem exemplum incipit. In nomine Domini amen. Hoc est exemplum cujusdam definitive sententie a me notario infrascripto vise et lete: cuius thenor sequitur de verbo ad verbum in hunc modum. In Christi nomine amen, Dum coram reverendo patre et domino domino Neapolone Santi Adriani diacono cardinali Apostolice Sedis Legato (5). Et finit: et quod supra est signatum in decima septima linea seu Presbyteri manu propria scripsi quia per errorem omisi. Item restituimus vobis quandam cartam pergameneam (sic) quodam pendenti sigillo cere rubre sigillatam in se continentem quandam sententiam latam contra capellas predictas et eius tunc rectores incipientem. Bernardus miseratione divina Ostiensi et Valterrensis episcopus Apostolice Sedis Legatus venerabilibus in Christo patribus Dei gratia Bisarchensis Bosanensis et Empuriensis episcopis salutem in Domino etc. et finientem: Datum Bononie quarto kalendas iunii pontificatus sanctissimi Patris nostri domini Ioannis Pape vigesimi secundi anno decimo septimo.

Item quoddam rescriptum papale seu confirmatorium predicte sententie late per dominum Marinum de Filmamis (6), et incipit: Clemens Episcopus servus servorum Dei dilecto filio Bartholomeo plebano plebis Santi Nicolai de Sassaro Turritane decesis salutem et apostolicam benedictionem; et finit: Datum Pitavii septimo kalendas  februarii pontificatus nostri anno tertio. Item quamdam cartam quodam pendenti sigillo munitam que incipit:  Frater Guillermus miseratione divina episcopus Sante Guste (7) Iudes (sic) subdelegatus in negotio infrascripto etc. et finit: et ego Thomasius quondam Gabrielis de Versellis clericus Cremonensis imperiali auctoritate notarius praedictis omnibus una cum predictis testibus interfui et de mandato licentia ac consensu prefati domini episcopi scripsi et fideliter publicavi meoque solito sigillo signavi rogatus. Item quoddam instrumentum publicum duobus sigillis apenditis (sic) sigillatum incipiens: Bernardus miseratione divina Episcopus Bisarchiensis et frater Iacobus Dei et Apostolice Sedis gratia Episcopus Empuriensis executores ad infrascripta etc. et clausum per Laurentium de Turrim notarium publicum per totum Sardinie et Corsice regnum cuius clausura et subscripto finit: ita quod Maria. Item quoddam aliud publicum instrumentum quod incipit: Noverint universi, quod die lune que intitulabatur quinto decimo kalendas madii anno Domini trecentesimo trigesimo quarto, et est clausum per dictum notarium, cuius clausura finit: qui predictis interfuit et ea scripsit et clausit.

Item quoddam aliud publicum instrumentum quod in se unum continet pergamenum, et unum frustum cum eo consutum quodque incipit: Noverint universi quod die Martis intitulata tertio nonas octobris anno Domini millesimo trecentesimo trigesimo tertio, et est clausum per dictum Laurentium de Turrim notarium cuius subscriptio seu clausura finit: et in linea ultima ubi reperitur et ponitur. Volentes et consentientes quod predicte carte seu instrumenta et alie quecumque scripture tam publice quam private imminentes vel in futurum poterunt imminere quod pro negotio dicto seu contra instrumentum supra insertum ac secus constitucionem capellarum predictarum facte videantur sint casse irrite et inanes et nullius efficatie seu momenti. Nosque igitur Martinus de Santa Cecilia Belengarius Forzani et Antonius Antolini rectores Ecclesiarum predictarum presentes nec non ego dictus Raymundus Arnaldi procurator predictus et nomine procuratorio predicti Bernardi Scaraboti rectoris Ecclesie Santi Appolinaris predicte absentis laudantes et aprobantes omnes conditiones et retenciones superius per vos dictum Dominum Plebanum retentas et abiectas et omnia alia et singula supradicta, et eidem expresse consentientes promitimus vobis dicto Domino Plebano et successoribus vestris quod nos dicti rectores presentes et quilibet nostrum et nostri successores in dictis Ecclesiis et dictus Bernardus Scaraboti absens et sui successores complebimus et complebunt eadem omnia inconcusse prout superius sunt expressa conditione horti predicti seu retentione ac omnia ipsa tangentia et dependentia ex eodem quoad nos predictum Martinum de Santa Cecilia et Berengarium Folzani et nostros successores, nec non quoad me dictum Raymundum Arnaldi nomine procuratorio quo supra et dictum Bernardum Scaraboti et eius successores excepta penitus et propulsa quibus minime teneamur vel simus aliquatenus obligati. Et pro predictis omnibus et singulis atendendis sic firmiter et complendis tam nos predictus Plebanus quam nos predicti rectores presentes et dictus Raymundus Arnaldi procurator predicto nomine et quilibet nostrum obligamus vobis altera pars alteri omnia bona Ecclesiarum predictarum scilicet quilibet nostrum plebani et rectorum predictorum bona sue Ecclesie et ego dictus Raymundus Arnaldi nomine quo supra bona Ecclesiae Santi Appolinaris predicte mobilia et immobilia ubique habita et habenda. Ego insuper Antonius Antolini rector Ecclesiae Santi Xisti predicte laudans nihilominus et aprobans specialiter et expresse gratis et spontanea voluntate condiciones et retenciones per vos dictum Dominum Plebanum superius retentas tangentes hortum predictum et eisdem expresse consentientes promitto vobis et successoribus vestris in dicta Plebe quod ipsum hortum vel partem ipsius nunquam ego nec mei successores a vobis petemus in iudicio vel extra jndicium aut questionem aliquam adversum vos seu dictam Plebem nec contra vos causam inde habentes suscitabimus nec vobiscum causabimus super eo vel parte eiusdem. Imo volo et concedo et pacto inter vos et me inito supra dictos quod ipsum hortum cum omnibus suis iuribus et pertinentiis admodo habeatis teneatis et possideatis perpetuo pro vestro proprio et tanquam vestrum proprium et dicte Plebi Santi Nicolai pacifice et quiete. Itaque si quid iuris ego habeam vel habeo et Ecclesia mea predicta in eodem sit mihi et dicte mee Ecclesie omnimodo amissum et vobis et dicte vestre Plebi et vestris successoribus adquisitum quam ipsi iuri si quod in eo habeo vel mihi pertinet et dicte mee Ecclesie nenuncio bono animo.

Hec autem omnia et singula convenimus promitimus et paciscimur nos partes predicte, scilicet nos dictus Plebanus per nos et successores nostros, et nos rectores predicti et quilibet nostrum et omnes successores nostri in dicti Ecclesiis, et ego dictus procurator nomine quo supra vobis dicto Domino Plebano et successoribus vestris in dicta Plebe in posse notarii infrascripti stipulantis legitime et recipientis pro nobis et quilibet nostrum ab omnibus illis quorum interest intererit et poterit interesse. Quod est actum Sassari sexto idus octobris anno Domini millesimo trecentesimo trigesimo sexto. Signum † Arnaldi Arbolini Plebani Plebis Santi Nicolai de Sassaro supradicte – Sig†num Martini de Santa Cecilia Rectoris Ecclesie Santi Donati prefate – Sig†num Raymundi Arnaldi procuratoris dicti Bernardi Scaraboti Rectoris Ecclesie Santi Appolinaris predicte. Praedictorum quidem expresso assensu et voluntate dicti Domini Archiepiscopi et Canonicorum prenominatorum hoc concedimus et firmamus – Sig†num nostri Fratris Petri Dei gratia Archiepiscopi Turritani authoritatem et nostrum decretum predictis interponentis – Sig†num Guillermi Fray (8) Archipresbyteri Turritani – Sig†num Guantini de Marongio – Sig†num Francisci Marras – Sig†num Nicole de Fra Canonicorum Turritanorum predictorum, qui haec laudamus, aprobamus concedimus et firmamus.

NOTE

(1) È copia dell’originale membranaceo, come si rileva dall’annotazione che la precede, la quale è la seguente: Hoc est translatum bene et fideliter in civitate Saceris hujusmodi Sardinee regni, sumptum a quodam publico instrumento in pergameno scripto, sano et integro ab omni vitio et suspicione, ut prima facie apparebat, carenti, thenoris sequentis. In nomine Domini Amen. Hoc est exemplum cujusdam privilegii seu instrumenti publici cum signo precedente scripti manu olim bone memorie infrascripti notarii Petri regia auctoritate etc. cujus tenor privilegii per omnia tale est. In Christi nomine et ejus gratia etc.

(2) Abbreviatura di Sassaro.

(3) Legg. Berengarius.

(4) Ved. sopr. Diplomi e Carte del Sec. XIII. Cart. Num. CXIV. Pag. 393.

(5) Lo stesso cardinale Napoleone, del quale riportammo più sopra (Num. XIV. pag. 663) una lettera in data 23 maggio 1323 al re D. Giacomo II di Aragona sopra affari pubblici di Sardegna.

(6) Poco avanti è scritto Fiamamis.

(7) Legg. Iuste.

(8) Fray. Più sopra è scritto Offray.