Repertorio informatizzato delle fonti documentarie e letterarie della Sardegna

Repertorio informatizzato delle fonti documentarie e letterarie della Sardegna

Secolo XIV – CL

Atto solenne di pace tra il re Don Giovanni di Aragona, ed Eleonora Giudicessa di Arborea, col concorso delle città, ville, e comuni dipendenti da quest’ultima, e dei Sardi di lei fautori e aderenti, nel quale è riconfermata con varie modificazioni ed aggiunte la pace precedente conchiusa in Barcellona nel 31 agosto 1386 tra gli ambasciatori della stessa Eleonora, e Don Pietro IV. re di Aragona.

(1388, 24 gennaio).

Dai Regi Archivj di Cagliari, Vol. I. fol. 43 (1).

In nomine regis eterni et gloriosissime Virginis Marie matris eiusdem pateat enixius universis quod cum  dudum per illustrissimum principem et dominum dominum Petrum excellentissime memore regem Aragonum Valencie Maioricarum Sardinie et Corsice comesque Barchinone Rossilionis et Ceritanie fuisse reverendo in Christo Patri Leonardo tunc episcopo Sancte Juste ac Comite Pancie notario cive Arestanni ambaxiatoribus nunciis et procuratoribus specialibus nobilis et egregie domine Elienoris de Arborea et Sardis eciam insule prelibate concessa quedam capitula cum carta sigillo dicti domini impendenti munita tenoris qui sequitur in hec verba (2). – In nomine Domini Ihesus Christi omnibus pateat evidenter quod nos Petrus Dei gracia rex Aragonum Valencie Majoricarum Sardinie et Corsice comesque Barchinone Rossilionis et Ceritanie provide attendentes quod si nonnulle sint culpe quibus est culpa relaxare vindictam illius tamen licet immeriti vicarii constituti in terris nobis subiectis qui parcendo maxime ac miserendo suam omnipotenciam manifestat libenter in cunctis nostris actibus misericordiam amplexamur illis qui culpas suas humiliter recognoscunt misericorditer ignoscendo ut misericordes a domino misericordiam consequamur et alii misericordiam consequti sciant se ad misericordiam aliis debitores. Oblatis nobis igitur reverenter per vos venerabilem patrem in Christo Leonardum episcopum Sancte Juste et Comitam Panciam notarium civem civitatis Arestanni Sardinie Insule ut procuratores actores ambaxiatores et nuncios speciales nobilis Elionoris judicisse Arboree cum publico instrumento inserto inferius capitulis que sequuntur: —- En nom de nostre senor Deus sia e de Madona Sancta Maria amen. Madona Elienor d Arborea e los Sards d Arborea del regne de Sardenya desijant sobiranament lo tranquille e bon stament llur e de tot lo dit regne qui per la dissencio qui es stada entre lo senyor rey e lo pare e frare quondam de la dita madona Elienor (3) es stat longament e es encara en tribulacio e oppressio molt gran de ques son seguits infinits damnatges e volents per conseguent venir a obediencia e deguda subiectio del senor rei offeren al dit senor e humilment suplicants demanan a ells esser atorgats los capitols seguents. — I. Primierament supliquen e suplicants demanen madona Elienor e los Sards que sia merce del senor rei perdonar a tots los Sards qui hagen e no hajen offesa la sua reyal maiestat e axi als seus Sarts (4) com a tots los altres de la Isla. (Lo Señor Rey considerant que Nostre Señor Deu no vol la mort de peccador mas que convertesca, e attenent que es propria cosa als Reis esser misericordioses e perdonar reeb la dita noble Eleonor e los Sards a benefici de reconciliacio e atorga a aquells lo present capitol (5). —- II. Item que placia al Senyor Rey que aquella concordia e convinença que fo fermada entre lo señor rey com passa en Cerdegna e lo jutge Mariano segons appar per carta publica lis sia servada. (Plau al Senyor Rey (6)). — III. Item que plaçia al señor rey ara de nou refermar aquella concordia o convinença que es entre lo señor rey, e Micer Branca, segons apar per carta publica (7). (Plau al Señor Rey). — IIII. Item que sia merce del señor rey confermar aquella franquesa que Madona Eleonor los ha feta a X anys dels quals son ja passats tres anys per que a questa gracia no seria sino a VII anys (8). E en aco sien enteses los habitants en les viles. (Plau al Señor Rey axi empero que aytal franquitat com havran los Sards del judgat Darborea per la dita concessio hagen tots aquells qui seran tornats al dit Señor.). —- V. Item que les franqueses e libertats dels dits Sards sien servades segons de fur et de raho es fahedor, e ells de aquelles han privilegis e placia a la merce del señor rey que Sanctluri axicom es sia en aquella franquesa que es Vila Desglesyes (9). (Plau al Senyor Rey exceptat en lo fet de Sanctluri com no y hoja com de Vila Desglesyes). —– VI. Item supliquen la dita madona Elienor, e los Sards que sia merce del Senyor Rey deliurar Micer Branca e tots los Sards presoners que son en son regne axi deca com dellamar coes que sen pusquen tornar a despeses del Senyor Rey francament e quitia a llurs cases en Cerdenya ab tots llurs bens axi seents com mobles (10). — (Plau al Senyor Rey pero quel dit Senyor nols haja a paguar les messions sino tansolament dels navilis ab que sen iran, e que aximateix sien deliurats e sen puixen tornar ab tots llurs bens a llurs cases francament e quitia tots les presoners del Señor Rey e de sa part). — VII. Item que sia merce del senyor rey per tranquille e bon stament de la Isla que los officials dels Llochs reyals axicom Armentaires vegners sotsvegners consellers e altres officials exceptats governador e administrador sien ordenats dels llochs mateix e de la nacio sardesca (11). (Lo Senyor Rey se p te dit que us (12) segons la forma del dit capitol, mas no si streyneria com no vulla ligar son poder qui deu esser franch. —- VIII. Empero sia entes quel Senyor Rey pusca furnir e stablir los Castells qui foren abans del Senyor Rey de aquella gent que ell volra exceptat pero lo Castell de Sasser en lo qual per les grans offensions que son stades entre lo Senyor Rey e ells siae merce del dit Senyor metre hi ha un Castella de aquella progenia que ell volra mas que los servents sien Sards de Sasser car en altre manera los de Sasser non fiaren considerats que ja per la dita rao se donaren a jenoveses y despuys ab patis e ab sagrament de no tornarlos jamas en poder del dit Senyor Rey se retren. E encars que en la dita manera lo dit Señyor Rey no vulla consentir placiali quel dit Castell se deja tot desfer e metre en terra lo Senyor Rey stablira Sasser e losaltres Castells axicom li plaura.). — IX. Item que per maior fermetat e millor stament de la dita isla placia al dit Senyor Rey consentir que negun Heretat (13) no haia en la dita isla sino un Governador per Cap (14) e un official per loch de qualque progenia ell volra segons que demunt es expressat, e un administrador per recollir les entrades del dit señor, e que los altres officials sien sards aquells que el volra e elegira en los dits officis. Exceptat que en Castell de Caller e en Lalguer (15) meta lo senyor rey officials de aquella gent que a ell plaura. E segons que dessus es dit sentena dels Castells. Car stants heretats en la isla james bona pau no hi poria haver (16) (Al Senyor Rey plau quen la dita isla no haja heretats que hajen jurisdictio sobre les altres coses contengudes en lo dit capitol com la hi es respost dessus. Empero ordona e vol lo dit Senyor per millor stament de la isla e dels habitants en aquella que tots los officials reyals tenguen e sien tenguts tener taula (17) de tres en tres anys segons que fa en Cathalunya. E que aquells qui per sentencia seran condamnats, e trobats mals no puxen a llurs officis tornar nè esser restituits e tornats aquells qui de la dita taula per sentencia seran absolts e trobats bons. E semblantment sia entes dels governadors pero de V. en V. anys.). — Item que encars que Deu volent la dita concordia venga a bon compliment placia al Senyor Rey que cascuna persona tenga e posseesca sens tota contradicio tot co que huy te e posseheix. E que totes aquelles persones que volran partir de les terres de la dita Madona Eleonor per anar star en terra del Senyor Rey lo pusquen fer, e mes pusquen fer de llurs robes tot co que volran sens tot contrast. E que aximateix totes aquelles persones de la terra del Senyor Rey qui volran star o venir star en terra de la dita Madona Elienor quell posquen fer e semblantment pusquen fer de llurs bens ço que volran axicom demunt es dit. (Plau al Senyor Rey). — XI. Item que de totes les dites coses se fassen cartes publiques ab grosses penes en la forma deguda e de rao segons que les dites partes se convendran. (Plau al Senyor Rey). — XII. Item que fermats e concordats tots los dits capitols e deliurat Micer Branca e los Sards presoners sien restituides e tornades al senyor rey ab les condicions demunt expressades totes les terres castells e viles que eren del dit senyor abans de la guerra (Plau al Senyor Rey que a la dita Madona Elienor romangua tot co que era del Jutge Mariano ans que hagues la dissencio ab lo sit Senyor e quel sobre pus sia restituit al dit Senyor (18) e quel fet de la restitucio dessus dita e del deliurament de Micer Branca e dels altres sards sia mes en bona pratica e stament (19)). Volentes regali clemencia predictis misereri pocius quam ulcisci nec non per viam concordie locum dare quod Sardi nostre reconcilientur gracie et amori ex que innovans altissimus spiritum veritatis in visceribus eorumdem dedit eis recte sapere ut scirent post lapsum resurgere ac resilientes a devio ad tramitem rectum et verum redire tenore presentis publici instrumenti cunctis temporibus firmiter valituri ex super contentis inducti et ut insula prelibata in qua diu bellicus furor invaluit queque innumera personarum rerumque subivit dispendia reparetur paulisper et extinctis dissentionum turbinibus et tranquillitatis amenitate resumpta continua prestante omnium conditore suscipiat incrementa gratis et ex certa sciencia recognitis diligenter et intellectis ad plenum capitulis omnibus preinsertis et quolibet eorumdem ac deliberacione prehabita diligenti laudamus et firmamus sub condicione tamen seu retencione subscripta et non alias ipsa capitula et unumquodque ipsorum juxta responsiones factas et positas in fine cujuslibet eorumdem quatenus capitula et responsiones ipsa nos obligant et astringunt. Et in nostra regia bona fide promittimus et juramus per Dominum Deum et ejus sancta quatuor evangelia corporaliter manibus nostris tacta penamque ducentorum milium florenorum auri de Aragonia nobis sponte imponimus si et quotiens contrafactum fuerit comittendum de qua adquiratur medietas apostolice Camere et alia medietas Judicisse predicte et eciam sub pena excomunicacionis cujus sententiam nunc pro tunc et tunc pro nunc in nos suscipimus spontanea voluntate que omnia supradicta capitula juxta responsiones factas eisdem quatenus capitula et responsiones jamdicta nos tangunt obligant et astringunt semper tenebimus servabimus ac complebimus tenerique servari eciam et compleri faciemus firmiter et ad unguem et contra ea vel aliqua de eisdem nullatenus veniemus nec contravenire sinemus quemquam jure aliquo racione vel causa. Et pro predictis omnibus attendendis complendis eciam et servandis et pro omnibus sumptibus interesse et damnis si que pro dictis seu deffectu ocasione sive pretextu eorum predictam nobilem Judicissam vel suos facere vel subire contigerit obligamus Judicisse eidem et suis ac vobis nomine eius et etiam pro medietate pene jamdicte apostolice camere supradicte cujus jurisdictioni et foro nos et nostros quoad ipsa supponimus omnia bona nostra ubique presentia et futura. Volumus tamen et retinemus nobis expresse quod concessa promissa atque firmata per nos superius censeantur concessa promissa atque firmata et valeant suumque operentur effectum si et cum impleta fuerint cum effectu et non alias neque ante contenta in capitulis que sequuntur (20). — I. E vol lo Senyor Rey que per la dita Noble Elionor li sia pagat tot lo traut a ell degut de temps passat tot a la forma dels presents capitols, e que Longosardo romanga al Senyor Rey com a seu propri (21). — II. Item vol lo dit Senyor que Mossen Branca Leo Doria marit de la dita noble Eleonor ferm e haja fermar los presents, e los dessus inserts capitols ab les respostes a aquells fetes, e faça al Senyor Rey prestech suficient a furnir los castells del dit Senyor qui aquell prestech restituidor e pagador sins temps convinent li assigure sobre totes les rendes e emoluments que ha en Caller e en Lalguer, com mills e pus fermament fer se puixa a seguretat del dit Mossen Branca (22). — III. E es entes e plau al Senyor Rey que per los presents e dessus inserts capitols o per les respostes a aquells fetes o per algunes coses posades en aquells no sia ne puga esser feta derogacio, o prejudici algun a qualsevol persones havents o pretenents haver dret o accio alcuna en Terranova situada en la dita isla de Serdenya (23). — IIII. Item vol lo dit Senyor que la dita noble Eleonor en propria persona conferm e jur los presents capitols per los dits seus procuradors oferts, e les respostes a aquells fetes en la forma e segons que per lo dit Senyor seran de present loats fermats e jurats. E encara conferm e jur en la forma dessus dita los capitols demunt per lo dit Senyor retenguts, e mes faca la dita Noble Elienor fermar per semblant manera tot los dits capitols e respostes per les universitats de les ciutats de Oristany e de Bosa, e dels altres lochs seus notables per via de sindicat ab sagrament e honematge prestador a qualsevulla dels governadors de Caller o del Cap de Lugudor e non del Senyor Rey o a altra persona deputadora a aço per lo dit Senyor (24). == Ad hec nos Leonardus Dei gracia episcopus Sancte Juste et Comita Pancia notarius civis civitatis Arestanni Sardinie insule procuratores actores ambaxiatores et nuncii supradicte nobilis domine Elienoris judicisse Arboree de qua procuracione facimus promptam fidem per publicum instrumentum tenoris sequentis (25). In eterni Dei nomine amen. Noverint universi quod magnifica et excelsa domina donna Elionora Dei gracia judicissa Arboree comitissa Goceani ac vicecomitissa de Basso debita meditacione considerans crudelem et pestiferam guerram inter serenissimum principem et dominum donnum Petrum Dei gracia regem Aragonum suosque subditos complices et valitores et predecessores dicte domine judicisse videlicet dominos judices Arboree suosque subditos et valituros de qua guerra utrique parti multa damna et detrimenta fuerunt subsequta unde dicta magnifica domina volens in dicta causa remedio oportuno providere ut talia damna dissenciones et detrimenta cessent et in bonum statum pacificum et tranquillum utrarumque partium ipsa insula reformetur tenore presentis publici instrumenti fecit constituit et solemniter ordinavit suos procuratores actores factores et certos nuncios speciales et ambaxiatores reverendum in Christo Patrem et dominum domnum Leonardum Dei et apostolice sedis gracia episcopum Sancte Juste et honorabilem virum Comitam Panciam notarium civem civitatis Arestanni presentes et huiusmodi mandatum in se sponte suscipientes graciose et benigne videlicet quemlibet eorum in solidum ita quod occupantis condicio potior non existat sed quod unus eorum inceperit alter nihilominus mediare valeat et finire ad comparendum coram serenissimi domini regis presencie conspectu et se personaliter presentandum et ad pacem et tranquillum statum nomine et pro parte dicte domine inter dictum dominum regem suosque subditos adherentes et valituros et dictam nagnificam dominam judicissam suosque subditos vassallos et valituros contrahendum faciendum inhiendum ac eciam comparendum coram quibuscumque commissariis delegatis vel delegandis ipsius domini regis vel suis procuratoribus plenum mandatum ad hec facienda habentibus ac eidem serenissimo domino regi narrandum exponendum et declarandum pacta et convenciones cum quibus dicta domina petit et requirit a dicto domino rege dictam pacem fieri prout in quibusdam capitulis per dictam magnificam dominam eisdem suis procuratoribus et ambaxiatoribus exhibitis et datis clarius expressantur nullo modo excedendo necnon si dictus dominus rex pacem prelibatam fieri voluerit secundum tenorem dictorum capitulorum pacem predictam cum dicto domino rege inhiendum firmandum et contrahendum (26). Et instrumenta publica omni juris solemnitate vallata prout in talibus requiritur faciendum et fieri faciendum. Et cujuscumque generis juramento pro dicta pace servanda in animam et super animam dicte domine judicisse constituentis prestandum. Et ipsam dominam judicissam et suos heredes et bona pro inde obligandum cum penis et solemnitatibus opportunis et versa vice ipsum dominum regem et suos heredes et bona sub dictis penis obligari faciendum. Et generaliter ad omnia alia et singula faciendum exercendum et libere exequendum que ipsa domina constituens in premissis et quolibet premissorum facere posset si adesset. Et eciam si talia forent que mandatum requirerent specialem dans et concedens dictis suis procuratoribus et ambaxiatoribus plenam et liberam et generalem administracionem cum libero et generali mandato omnium dependencium et emergencium et eis seu aliquo eorumdem promittens et conveniens eisdem suis procuratoribus et mihi notario infrascripto tamquam persone publice stipulanti pro omnibus quorum interest seu poterit interesse se perpetuo habere ratum gratum et firmum et inviolabiliter observare totum et quitquid dicti procuratores fecerint de premissis et quolibet premissorum secundum tenorem et continenciam dictorum capitulorum et non ultra et nullo tempore revocare sub bonorum suorum omnium presencium et futurorum ypotheca et obligacione. Et renunciavit in predictis omni juris exceptioni deffensioni auxilio et consilio tam canonici quam civilis quibus a predictis melius defendi possit et thueri. Actum in civitate Arestanni in camera palacii dicte domine judicisse presentibus reverendissimo in Christo Patre et et domino domno Gonario Dei et apostolice sedis gracia Tirensis et Arborensis archiepiscopo et honorabilibus viris domino Thomasio de Sacura major camere dicte domine judicisse et donno Michaele De Barca armentario loci ejusdem testibus ad hec vocatis et rogatis die XXVI mensis junii anno Dominice incarnacionis M.° CCC° LXXX septimo (27) indicione nona. Ego Bectus quondam Simonis Chelis imperiali auctoritate notarius publicus qui predictis omnibus et singulis interfui eaque omnia rogatus scribere scripsi firmavi et clausi. – Recognitis diligencius preinsertis capitulis per nos oblatis et responsionibus nobis factis per vos excellentissimum et magnificum principem et dominum domnum regem predictum gratis et certa scientia de jure predicte domine judicisse plenarie informati auctoritate nostre procuracionis jamdicte acceptamus humilitate et reverencia quibus decet et possumus responsiones per vos dominum domnum regem factas preinsertis capitulis per nos oblatis et inde vestre excellencie regie grates referimus quas valemus capitulaque ipsa oblata per nos et responsiones factas eisdem sub exceptione tamen seu retencione subscripta laudamus atque firmamus quatenus dictam nobilem judicissam principalem nostram obligant et astringunt et promittimus et juramus in animam dicte domine judicisse per dominum Deum et ejus sancta quatuor evangelia coram me dicto episcopo posita et manibus meis dicti Comita Pancia tacta penamque ducentorum milium florenorum auri de Aragonia nobis nomine dicte nobilis judicisse ac eidem spontanea voluntate imponimus si et quociens contrafactum fuerit comittenda de qua medietas aquiratur apostolice camere et alia medietas vobis dicto domino regi et eciam sub pena excomunicacionis cuius sentenciam nunch pro tunch et tunch per nunch in dictam principalem nostram et in nos nomine suo suscipimus que omnia supradicta capitula per nos ut prefertur oblata et unumquodque ipsorum et responsiones factas eisdem in quantum eandem dominam judicissam tangunt obligant et astringunt semper tenebimus servabimus atque complebimus et dicta nobilis judicissa tenebit servabit eciam et complebit tenerique servari et compleri faciet firmiter et ad unguem et contra illa vel aliqua de eisdem non veniet nec contravenire quenquam permittet jure aliquo racione vel causa. Et pro predictis omnibus attendendis complendis eciam et servandis et pro omnibus sumptibus interesse et damnis si que pro predictis seu defectu ocasione sive pretextu eorum vos dictum dominum regem seu vestros facere et subire contigerit obligamus procuratorio nomine prelibato vobis dicto domino regi et eciam pro medietate pene jamdicte apostolice camere supradicte cujus jurisdictioni et foro dictam nobilem judicissam et suos quoad ista supponimus omnia bona ipsius domine judicisse ubique presencia et futura. Excipimus tamen a predictis laudatis firmatis premissisque per nos responsioni quinti capituli per vos date quatenus denegatur per eam franquitas que loco de Sanctluri petebatur concedi, et responsionem nec minus capitulo septimo factam inquantum suplicata in ea ipsa responsio non concedit reservantes premissa per nos excepta et illa eciam que per vos dictum dominum regem per viam retencionis seu condicionis sunt posita in quatuor capitulis ultimo suprainsertis disposicioni et voluntati dicte nobilis domine judicisse (28) et concordie super eis Deo duce fiende inter eam et ambaxiatores nunch vel de proximo per vos dictum dominum regem super negocio huiusmodi ad predictam insulam transmittendos. Et omnia supradicta ut desuper continentur paciscimur, et facimus nos dictus rex et nos procuratores nuncii et ambaxiatores predicti in posse secretarii et notarii infrafrascripti tamquam publice persone ea stipulantis et recipientis a nobis nomine omnium quorum intersit vel poterit interesse volentes et nos eciam dictus rex mandantes fieri de premissis duo consimilia publica instrumenta sigillo majestatis nostre dicti regis apendicio coita (comunita) quorum alterum nobis dicto regi et reliqum vobis ambaxiatoribus prelibatis seu dicte principali vestre tradatur per secretarium et notarium infrascriptum quod est actum in minori seu novo palacio regio Barchinone die XXXI mensis augusti anno a nativitate Domini M.° CCC.° LXXX sexto regnique nostri dicti regis quinquagesimo primo. Realis cancellarius. Signum † Petri Dei gracia regis Aragonum Valencie Majoricarum Sardinie et Corsice comitisque Barchinone Rossilionis et Ceritanie qui predicta prout superius continentur laudamus concedimus et firmamus pariterque juramus rex Petrus S_na Leonardi episcopi Sancte Juste et Comite Pancia procuratorum ambaxiatorum et nunciorum dicte nobilis judicisse qui premissa nomine quo supra laudamus firmamus pariterque juramus. Testes sunt qui fuerunt ad premissa presentes Bernardus archiepiscopus callaritanus Raimundus Elvens episcopus cancellarius nobilis Ugo de Angularia Camerlengus Berengarius de Apilia et Berengarius Barutelli majordomi milites Narcisus de Sancto Dionisio legum doctor et Anthonius de Nancis promotores consiliarii dicti domini regis. Sig†num mei Bartholomei Sirvent secretarii domini regis predicti et auctoritate ipsius notarii publici per totam terram et dominacionem suam qui premissis interfui eaque de mandate ejusdem scribi feci et clausi. Corrigitur autem in linea nona Senyor Rey et in undecima puixen tornar ab tots llurs bens a llurs et in quadragesima prima se sponte susci. == (29) Tandem ex post hoc et die quinta januarii anno a nativitate Domini M°CCC°LXXXVII° sublato de medio dicto excellentissimo principe et domino domino rege Petro sicut placuit altissimo Creatori serenissimus dominus dominus Joannes ejus filius primogenitus tamquam ejus universalis heres legittimus et successor eidem domino regi Petro in regnis et terris ejus predictis extitit substitutus qui cupiens finem imponere concordie supradicte nos Eximinum Petrum de Arenosio militen quem gubernatorem suum generalem posuerat in hoc regno procuratorem specialem ad predicta constituens ad hanc insulam Sardinie destinavit cum potestate per eum nobis plenarie attributa circa subscripta facienda quoque firmanda prout per cartam suam suo regali sigillo apendicio comunitam apparere dinoscitur sub serie et eciam forma sequenti (30). In Dei nomine pateat universis quod nos Joannes Dei gracia rex Aragonum, Valencie, Majoricarum Sardinie et Corsice comesque Barchinone Rossilionis et Ceritanie. Quoniam tractatus qui diucius olim ducti fuerunt inter dilectum nostrum Raymundum Cervarie decretorum doctorem procuratorem ad id una cum nobili Bernardo de Senesterra milite constitutum per serenissimum dominum regem patrem nostrum memorie recolende ex parte una et certos procuratores et ambaxiatores nobilis Elionore Judicisse Arboree sive eciam ipsam Judicissam ex parte altera super quibusquidem tractatibus certa inter eos capitula concordata et certa ad deliberacionem ipsius Judicisse retenta fuere nondum fuerunt debito fine conclusi (31). Et previa deliberacione matura placet nobis eisdem tractatibus sub certis vero correctionibus et addicionibus racionabilibus et eciam necessariis de quibus vos nobilem et dilectum consiliarium et camerlengum nostrum Eximinum Petri de Arenosio militem gubernatorem insule Sardinie informavimus dare locum. Igitur attendentes quod tam pro parte nostra qui sumus noviter Dei gracia ad regiam dignitatem evecti quam pro parte dicte Judicisse quam eciam sardorum dicte insule percepimus sano ducti consilio ad obedienciam et subjectionem nostram a qua manifeste erroris obducti caligine longo tempore deviarunt affectant cum integritate reverti et eciam per nobilem Brancam Leonem de Auria militem comitem de Montileone ipsius Judicisse maritum et per alios sunt quam plura tractanda firmanda et fienda in insula memorata de et super ac pro premissis et dependentibus ac emergentibus ex eisdem eorumque expedicione exequcione et conclusione felici quod cum in eis personaliter nequeamus intendere deliberavimus ea vobis comittere tanquam per nos inde verbo et alias de jure intencionis beneplacito et eciam voluntate plenarie ut prefertur instructo. Tenore presentis publici instrumenti firmiter valituri de legalitate industria et prudencia circumspecta vestri dicti nobilis Eximinii Petri de Arenosio confidentes ad plenum de certa sciencia et consulte facimus et constituimus vos nostrum procuratorem et ambaxiatorem in insula predicta. Ita quod vos qui propterea nec non et pro exercicio atque regimine vestri officii gubernatoris predicti estis meaturus ad eamdem insulam de presenti possitis auctoritate procuracionis hujusmodi et ex plena quam inde vobis conferimus potestate firmas dictorum nobilium conjugum et Sardorum utique predictorum et aliorum quorumvis fiendis de et super contentis in dictis capitulis et responsionibus per jamdictum dominum genitorem nostrum ad eam factis sub tamen et cum correctionibus sive addicionibus per nos factis ut premittitur in eisdem vel aliis prout vestre discrecioni videbitur bonum esse stipulari nostro nomine et pro nobis et omnia ac singula tractata et contractata nunc usque pretextu capitulorum et aliorum predictorum purificare laudare approbare firmare pariter et jurare atque omnino perficere et complere tam liberando et relaxando dictum Brancam Leonem si et prout et quando vobis visum fuerit (32) quam alias omnia faciendo et complendo ex parte nostra et petendo ac obtinendo per alios firmari jurari fieri et compleri que circa eorum finalem effectum facienda sint quomodolibet ac complenda. Possitis eciam corporalem possessionem vel quasi civitatum villarum locorum castrorum et terrarum que juxta conventa et alias nobis debentur in insula supradicta restitui nostro nomine et pro nobis recipere realiter et receptum retinere effectualiter et potenter ipsaque castra et loca furnire victualibus armis et aliis de quibus et prout vobis necessarium et expediens videatur et officiales castellanos et alios ad eorum regimen tuicionem et custodiam opportunos in eis et eorum quolibet ponere et tenere et a dicta nobili Judicissa expetere recipere et habere tributum nobis hactenus debitum quod nobis per eam ut succedentem in judicatu Arboree debet annis singulis tribui et exsolvi (33) nec non a dicto nobili Branca Leone certam pecunie sumam mutuo nobis tradendam per eum ad opus furnimenti dictorum castrorum ipsamque pecunie sumam sub certo termino sibi solvere promittere cum expensis interesse et damnis si qua ipsum propter ea facere et subire quomodolibet opportebit. Et proinde redditus et emolumenta quecumque nos recipimus et habemus in Castro Callari et villa Alguerii assignare eidem et ea ac omnia alia bona nostra specialiter et generaliter obligare (34). Et de ac super contentis in dictis capitulis et super tractatu et actu concordie reformande et tranquilli status insule prelibate et alias super predictis et eciam infrascriptis et quolibet eorumdem et aliis de quibus vobis videbitur pacta et capitula ac convenciones quascumque facere et inire et illa per nos firmari teneri et servari promittere obsides dare et ab altera parte petere recipere et habere. Et inquam possitis expetere recipere et habere a dicta nobili Judicissa et ab eius filio (35) seu procuratore judicisse ipsius ad hec plena potestate suffulto et a tutore vel administratore filii sui supradicti recognicionem feudi quod in Sardinie insula tenet pro nobis et tributi quod nobis inde prestare tenentur prout exactis temporibus per Judices Arboree fieri consuevit et facta recognicione huiusmodi eos de feudo predicto nostro nomine investire ut jam alias per dictum dominum patrem nostrum est investitura ipsa preteritis Arboree Judicibus fieri consueta (36). Et super omnibus et singulis supradictis et subscriptis et eorum pretextu possitis firmare nostro nomine et pro nobis instrumenta quecumque cum pactis pacionibus provisionibus penis spiritualibus et temporalibus renunciacionibus submissionibus fori obligacionibus juramentis clausulis et cautelis necessariis et eciam oportunis ac de quibus et prout vobis visum fuerit expedire. Et demum possitis alia omnia facere et liberaliter exercere que in et super premissis omnibus et quolibet eorumdem et super dependentibus et emergentibus ex eisdem et ipsis adherentibus et connexis ac ocasione et pretextu eorum necessaria imineant atque utilia et vobis oportuna et expediencia videantur eciam si sint talia que mandatum exhigant speciale et si sint majora paria vel minora superius expressatis et que nos possemus personaliter constituti nullo obstante defectu si quis forsan in procuracione huiusmodi intervenit. Nos enim defectum ipsum suplentes de plenitudine nostre regie potestatis comittimus vobis super predictis omnibus et singulis et super dependentibus et emergentibus ex eisdem ipsisque adherentibus et connexis plenarie vices nostras ac plenam et liberam administracionem cum plenissima facultate. Promittentes in nostra Regia bona fide et juramento per Dominum Deum et ejus sancta quatuor evangelia corporaliter manibus nostris tacta quod nos ratum et firmum semper habebimus tenebimus atque servabimus tenerique et servari firmiter faciemus quicquid et quantum per vos dictum procuratorem nostrum in insula prelibata procuratum gestum et actum fuerit in premissis et quolibet eorumdem idque nullo revocabimus tempore sub bonorum nostrorum omnium ypotheca et sub omni juris renunciacione pariter et cautela. Quod est actum Barchinone VI die madii anno a nativitate Dominj M°CCC°LXXX septimo regnique nostri primo. Franciscus ça Costa. Signum † Joannis Dei gracia regis Aragonum Valencie Majoricarum Sardinie et Corsice comesque Barchinone Rossilionis et Ceritanie qui hec laudamus firmamus eciam et juramus huique instrumento sigillum nostrum appendicium jubemus apponi in testimonium premissorum. Testes sunt qui fuerunt ad ista presentes inclitus infans Martinus dux Montisalbi et comes de Luna domini regis prefati germanus nobilis Berengarius Arnaldi de Cervilione Donnicellus Bernardus Margariti miles armorum Uxerius et Pardus La Casta camerarius dicti domini regis. Sig†num mei Petri de Beniure secretarii dicti domini regis et auctoritate regia notarii publici per totam terram et dominacionem suam qui de ipsius domini regis mandato premissis interfui eaque scribi feci et clausi. Corrigitur autem in linea prima quoniam tractatus et in IIII fuerint et in XXIII petere recipere.

Advenientibus igitur ad presenciam nostram in Castro Callari et in ipso personaliter constitutis nunciis et ambaxiatoribus dicte domine Elienoris eciam et Sardorum juxta voluntatem et preceptum dicti domini regis nunch regnantis fuerun aliqua in capitulis superius contentis et quondam concessis per dictum dominum regem Petrum mutata sive detracta ac eciam addita in secundo capitulo quod sequitur sic. == Item que placia al Senyor Rey que aquella concordia o convinencia que fo fermada entre lo Senyor Rey quan passa en Cerdenya e lo Jutge Mariano segons appar per carta publica los sia servada (Plau al Senyor Rey) scilicet quod eo quia in dicta concordia est capitulum loquens super duobus castris que vocantur unum capitulum loquens super duobus castris que vocantur unum Ardara et aliud La Capola in quibus dictus dominus rex dicit se jus habere et dictum capitulum non fuerit execucioni mandatum fuit concordatum capitulum sequens. Es acordat que romanga lo sequestre de aquells Castells en poder del Arcabisbe Daristani, e del Bisbe Dales (d’Ales) segons la forma del capitol. E perçe com lo Papa era jutge de la questio, e lo cisma es en la sgleya de Deu es concordat que dos añys se haya la questio a sobreseure sots speranca si a Deu plaura quel cisma sia cessat e llavors quel Papa do la sentencia segon forma del dit capitol. E si lo cisma no era passat entretant les parts se avinguen de un jutge si avenir sen poden sino de II. que cascun pos lo seu. E de tercer en cars de discordia de aquells los quals passats los dos añys facen tantost la seguretat de nou ques contenguda en lo dit capitol, e les parts facen obligacio nova segons lo dit capitol e prop la fi dels dits dos anys sien tenguts de elegir los dits jutges, e terçer (37). == In nono vero capitulo quod incipit Item que per major fermetat etc. fuit  responsio et provisio dicti domini quondam regis Petri inquantum tangit officiales suos et in hoc est facta de precepto dicti domini regis nunch regnantis mutacio talis (que tots los oficials reyals tenguen e sien tenguts tenir taula de añy en añy drins Castell de Caller, e que si la part lu requerra li sia donat qui culla la informacio en lo lloch on sera stat lo official, e que closa, e segellada sia remesa a mossen lo governador perçe que y faca sa justicia segons que pertanyara pero no hajen a tenir taula los governadors com lo Senyor Rey expressament e de certa sciencia no ho vulla (38)). Ceterum quia dictus dominus rex Petrus celebris memorie retinuit sibi in firma dictorum capitulorum quod haberetur tributum debitum de preterito tempore et quod haberetur castrum sive locus de Longosardo tanquam proprius ipsius domini regis et certae pecunie quantitas tradenda mutuo pro nobile Branca Leonis fuit super tributo et mutuo certus modus inter nos conventus et eciam concordatus. Et super Longosardo quod tradatur et restituatur libere dicto domino regi tanquam res sua propria sicut cetere terre et castra ipsius domini regis traduntur et restituuntur que olim per judicem Arboree occupata fuerunt et prout in dictis capitulis concessis per dictum dominum regem dicte judicisse et sardis specialiter est retentum et ut in responsione XII capituli continetur. (Retento tamen per dictos nuncios et eis per nos concesso quod tenente et habente dicto domino nostro rege dictum Longum Sardum et possessionem ejusdem sicut de aliis terris et castris predictis dicta nobilis judicissa possit supplicare eidem domino regi quod pro bono et tranquillo statu ipsius insule faciat ipsum Longo Sardo dirui et in terra poni quod si dictus dominus rex denegaverit quod eo casu paciatur eam ostendere coram ipso de jure ipsius judicisse et si per instrumenta vel alia legitima documenta apparuerit jus ipsius quod ista oblacione et tradicione non obstante dictus dominus rex teneatur dicte judicisse justicie debitum ministrare (39)). Et cum de omnibus mediante divina gracia concordes essemus quod in XI de capitulis per dictum dominum Petrum bone memorie regem concessis dicitur sich: Item les coses se facen cartes publiques ab grosses que de totes penes en la forma deguda e de raho segons que les dites parts se convendran; propterea pro firmitate et corroboracione concordie supradicte fuerunt inter nos facta et tandem concordata capitula infrascripta (40).

  1. Primerament que madona Elienor ferm ab consentiment de Micer Branca jur e prometa en nom propri obligant tots sos bens que tendrà e observera la dita pau e contra a quella en ninguna manera no vendra o venir fara per si o per interposita persona ans si sabra quel dit marit seu o son fill o alguna universitat o loch o persona singular, o altre qualsevol del judicat darborea o de la terra de Micer Branca (41) o de la dita isla de Sardenya o dels comuns de Genova o de Pisa o de Italia o de qualsevol terres o partides del mon (42) tractassen, o procurassen, o volguessen fer algun dan o damnatge al senyor rey o al seus officials, o a la nacio cathalana qui pogues noure o en res venir contra la dita pau o capitols de aquella que de continent ho notificara al senyor rey o als seu officials e de tot son poder fara obra ab acabament sen tota fenta que res nos faca nes puxa fer en prejudici o dan del dit senyor rey ne de ses viles e castells ne de la sua nacio cathalana. E si contrafahia que de continent fos perjura bara e traydora a costum de Cathalunya e fur de Arago e daço nos pugues scusar per batalla (duello) ne per neguna ley dret o manera. E aximateix de continent hagues perdut tot dret a ella pertanyent, o pertanyer podent en lo jutjat darborea e altres terres e castells los quals lo senyor rey ara de non li dona e conferma en feu en la dita isla segons que en los dits capitols de la pau es largament contengut e per tenir e complir aço hoyra no res menis sentencia de excomunicacio en la qual fos encorreguda de continent la qual sentencia dara larchabisbe de Caller e duristany (d’Uristany, di Oristano) per special pacte e convinencia fahent encara sagrament e homenatge per procurador de servar les dites coses.
  2. Item la dita madona Elionor dara tudor al fill seu Mariano lo qual en nom de tudor del dit fill fermera e fara tots los actes pertanyents a la pau e fermetat de aquella e aço fara a instancia dels seus sotmesos (43).

III. Item per tal com lo noble Mariano fill del dit Micer Branca e de la dita noble Madona Elienor en gran prejudici del senyor rey sia stat jurat en jutge per tots les universitats, e homens del regne de Sardenya qui son de la terra del senyor rey en poder de la dita jutgessa que sia donat de continent tudor al dit noble Mariano per lo noble mossen lo governador ledesmament e juridicament e aço a sobreabundant cautela lo qual ab spres consentiment de la dita noble Madona Elienor absolva totes les dites universitats, e singulars de aquellas del dit sagrament e homenatge, e absolts aquells faran sagrament e homenatge, e absolts aquells faran sagrament e homenatge de proprietat al senyor rey e en uom seu a mossen lo governador o qui ell volra, e en apres ab sindacat fermaran la pau per aquella manera que sera acordat (44).

IIII. Item les universitats darborea ab voluntat de Micer Branca e del tudor e de Madona Elienor faran sindichs los quals faran sagrament e homenatge de tenir e servar la dita pau hoynt sentencia de excomunicacio, e obligantse que contra a quella no vendran, o venir faran o consentran per si ne per interposits persones, encara quels fos manat pregat o instat per lo dit Micer Branca, o per los dits fill o muller, o per officials seus, o per llurs succeydor posat quels fos, dit, o mostrat que contra la pau o convinences de aquella sera stat fet per lo senyor rey o per sos officials si donchs primerament les dites universitats no havien fets sindichs qui fossen stats devant la presencia del senyor rey e per cartes publiques se mostras quel dit senyor fos stat requert de fer justicia, e no la volgues fer. E no res menis cada universitat qui sia ciutat se posara pena de cinquanta milia florins, e cascuna curadoria de XXV.M florins (45) pagadors al senyor rey si contrafahien obligantse per pacte e convinenca que encars quel dit Micer Branca, o son fill, o sa muller o succehidors llurs volguessen venir contra la pau que de tot llur poder los contrastaran ne aquells seguiran ab armes ans si de fet vehien que res volguessen fer contra la pau o aquell o aquells contrastaran e de fet contra la persona de aquell o de aquelles, o de llurs officials hajen venir ab armes, e pendre, e metre aquells en poder del senyor rey, o de sos officials sens incorriment de alguna pena baria o trahicio qui pogues esser dita, o nomenada contra aquell qui res fa contra senyor com los dits nobles, e lo dit tudor en aquell cars absolven totes les dites universitats e singulars persones de tot sagrament, e homenatge de feeltat, o naturalesa que fet haien a la casa darborea. E volen e manen que sens nengun perill o pena cometre lo present capitol complesquen.

  1. Item prometran la dita Jutgessa Tudor e Micer Branca per ses terres que negun rebelle al senyor rey no aculliran ni sostendran en llurs terres sots la pena en la pau posada. E semblantement lo senyor rey e sos governadors no aculliran ni sostendran negun rebelle a la dita Jutgissa ni al dit Micer Branca sots la dita pena.
  2. Item lo dit Tudor, e los dits nobles Micer Branca, e Madona Elienor sots virtut del dit sagrament e homenatge, e pena de excomunicacio se obligaren sots pena de C.M florins al dit senyor rey guanyadors que faran obra ab acabament que de continent quel dit noble Mariano havra complits XIIII anys dins tres meses apres sequents en nom propri, e ab volentad de Curador qui llavors de nou li sera donat fara sagrament e homenatge e hoyra sentencia de excomunicio de tenir e complir la dita pau, e contra aquella non vendrà ni fara o venir fara, e si lo contrari fahia que perda tot lo dret a ell pertanient en lo dit jutjat, e castells e viles del dit feu lo qual per pena sia guanyat al senyor rey (46).

VII. Item que tots axi singulars com universitats renunciant a llur propri for quant a aquest acte se sotemetran a la jurisdicion del arcabisbe de Caller e de Oristany, e pendran sentencies de excomunicacio los singulars, e de interdit les universitats encars que per los singulars o per les universitats fos fet contra la dita pau, e que non pusca esser feta absolucio sens plena satisfacio a la part offesa.

VIII. Item que tot hom vulles sia vassal del Senyor Rey vulles de la Jutgessa vulles de Micer Branca qui fos troncador de pau ladre o furo o troncador de cami de continent sia remes a la senyoria de la qual seria sotmes com sia reequest per aquella o per son jutge ordinari.

  1. Item es stat concordat entre les parts que si algun Sclau Tartre Moro Turch Grech o d’altre generacio (47) la qual generacio no si Christiana fuig de la terra del senyor rey a la terra de la Jutgessa, o de Micer Branca o de la terra de dita la Jutgessa o de Micer Branca a la terra del dit Senyor Rey que sien tenguts cascun dels dits Senyor Rey Jutgessa e Micer Branca de tornarlos a aquells de qui sien.
  2. Item quel senyor governador axi com a procurador que es del Senyor Rey ab plen poder prometa ab sagrament que observara la pau que es stada feta entre la bona memoria del Senyor Rey en Pere de la una part, e los procuradors de la dita Jutgessa de la altra segons que appar per carta publica sots aquelles penes ques contenen en la dita carta (48). E semblantment lo dit senyor governador prometa e jur que aquesta beneyta pau, que ara de nou se conferma aci havra ferma e stable e contra aquella no vendra ne venir fara per ell ni per interposita persona, o vassal algun del Senyor Rey, e jurara en persona del dit Senyor Rey que per si ni per governadors, o per altres officials, e sotsmeses seu james guerra no movran ne tractar faran ne consintran que sia tractat guerra contra la dita Jutgessa ne contra Micer Branca son marit seus hereus vassalls e sotsmeses sots pena de C.M florins guanyadors la meitat a aquell qui sera haut per ver Papa se Roma, e l’altre meytat a la part que la dita pau servara, e sots pena de excomunicacio de la qual sentencia recbran donadora per larcabisbe de Caller, e larcabisbe doristany ensemps.
  3. Item quel senyor rey que ara es a la dita pau consentra e ab sagrament fermara prometent sots la dita pena, e sots pena de excomunicacio la qual en si reebr que contra aquella no vendra ni venir fara per ell ne per altres interposites persones la qual sentencia de vet degen donar los dits Arcabisbe de Caller, e larcabisbe darborea (49).

XII. Item quel Senyor Rey prometa que fara fermar lo senyor Dalfi son fill e primogenit la present pau de continent que haja XIIII anys complits.

XIII. Item quel senyor duch ferm e consenta en la dita pau. E semblantment los sindichs e universitats de Barchinona de çaragoça de Valencia de Mallorca e de Perpenya Elna e Copliure ab sagrament e homenatge prometent de no venir contra a quella sots le penes de vet e de intredit (interdit) demunt expressades a cascun dels dits lochs.

XIIII. Item quel es universitats e sindichs del Castell de Caller, e dels seus Apendicis del Alguer e dels altres lochs del Senyor Rey que son en Cerdenya axi aquells que ara posseex com aquells que ara deu cobrar prometran, e ab sagrament, e homenatgen se obligaran sots pena de bare e traydor que la dita pau havran per ferma, e stable e contra aquella no vendran per ells ne per altres interposites persones sots pena de L.M florins dor per cascun loch e de sentencia de entredit als universitats e de excomunicacio als senglars. E en cars que per lo dit Senyor Rey seus governadors o altres officials e vassalls del dit Senyor Rey se volgues metre a comovre guerra contra la dita Jutgessa o lo dit Micer Branca e llur hereus en aquella guerra no consentran ne consentre faran abans ab tot llur poder contrastaran e resisteran la dita guerra no movre e en tal cars lo dit Senyor Rey ne sos officials no obeiran en nenguna manera en fer guerra. E de present se entena ells esser absolts de tot sagrament, e homenatge, e feeltat que haguessen fet e promes al dit Senyor Rey o seus officials en no fer la dita guerra. E per aço negun incurriment de traycio o daltre crim de lesa majestat no lus puixa esser proposat (50). E tota vegada sia entes per bona concordia de totes les dites parts que totes coses que son demanades en los dits capitols donats per part del Senyor Rey de la Jutgessa e de Micer Branca les obligacions sien eguals axi per luna part com per laltre axi pero com se pot entendre de dret e de raho entre senyor a vassal e de vassal a senyor segons e axicom en los precedents capitols es contengut.

  1. Item lo dit noble Micer Branca farà sagrament e homenatge de tenir a servar la dita pau en la forma dessus dita ojnt sentencia de excomunicacio e posant se pena de C.M florins dor guanyadors a aquell qui sera haut ver Papa la meytat, e laltre meytat a la part del senyor rey prometent que contra aquella no vendrà o venir fara amagadament o palesa per si o per interposita persona. E si ho fahia que fos bare, e traydor de que nos pogues scusar per batalla per par ne contrasemble. E no res menis que perdes generalment tots los castells e viles que te en feu per lo Senyor Rey en la isla de Cerdenya. Car lo dit Micer Branca absolvent e per absolts havent ara per llavors tots los castellans officials e homens seus de tot sagrament e homenatge que fet li haguessen mana a aquells quells dits castells e viles liuren al Senyor Rey. E per seguretat de la dita pau, e per pagar la dita pena en cars que contra la dita pau fos fet obligara en especial axicom de fet obliga dos castells seus coes Castell genoves e Castell Doria (51) los quals castells lo dit Micer Branca si res fahia contra la dita pau perda axi que sien adquisits al dit senyor rey absolvent lo dit Micer Branca ara per llavors los castellans dels dits castells officials e homens seus de tot sagrament e homenatge que fet li hagoessen manant a aquells quels dits castells e viles liuren al dit senyor rey e a sos officials per seguretat de la dita pau pero per aquesta special obligacio no sia fet algun prejudici a la dita general obligacio ans la una per altra sia confirmada. E que semblant obligacio en special fara lo dit Senyor Rey al dit noble Micer Branca de dos Castells seus coes Bonvehi e dosolo (52) ab baronia los quals aximateix sien guanyats al dit noble Micer Branca en cars quel dit Senyor Rey contra la dita pau alguna cosa faes absolvent los castellans e homens dels prop dits castells, e manant a aquells quels dits castells liuren en lo dit cars al dit Micer Branca.

Et nos Eximinus Petrus de Arenosio miles gubernator et procurator regalis predictus habentes plenum posse a dicto domino nostro rege faciendi subscripta prout constat per cartam potestatis nostre desuper insertam laudamus approbamus et firmamus omnia et singula superius contenta et eciam concordata in quantum tangunt personam dicti domini regis et nostram et officialium et subditorum ipsius domini nostri regis et promittimus ea omnia et singula observare attendere et complere et in aliquo non facere contra predicta aliqua racione seu causa. Et ad eorum corroboracionem majorem juramus ad sancta Dei quatuor evangelia manibus nostris tacta in animam videlicet nostram propriam et in animam ipsius domini nostri regis predicti. Et substituimus procuratores nostros imo verius domini regis predicti videlicet Damianum Baringe canonicum, et Nicolaum Vergilj civem Aristannj licet absentes tanquam presentes et utrumque eorum in solidum ita quod primi occupantis condicio pocior non existat sed quod per unum eorum fuerit inceptum per alterum mediari valeat quoque finiri ad submittendum dominum regem prefatum et nos jurisdicioni reverendorum in Christo patrum dominorum archiepiscopi Callaritani et archiepiscopi Arestanni simul in hoc casu dumtaxat et ad recipiendum ab eis sicut et nos cum presenti submittimus dictum dominum regem et nos jurisdictioni eorum et eciam recipimus voluntarie et ex pacto excomunicacionis sententiam quam si et quociens contrafactum extiterit in premissis incurrere volumus dominum regem prefatum et nos (53). Promittentes habere gratum et firmum quicquid per dictos Damianum Baringe et Nicolaum Virgili factum fuerit in premissis et non venire contra aliqua racione seu casa. Et pro predictis omnibus et singulis attendendis et complendis ac firmiter observandis et pro expensis et damnis si quas dictam nobilem judicissam et nobilem ejus maritum vel suos facere opportebit ocasione seu defectu predictorum exsolvendis et eciam emendandis obligamus dicte judicisse et nobili ejus marito et notario infrascripto stipulanti ut infra omnia bona dicti domini regis presentia et futura.

Et nos Thomas de Serra major Camere domine judicisse predicte Comita Pancia subcancellarius judicisse ejusdem et Anthonius Casei civis Sasseri civitatis procuratores et nuncii et ambaxiatores nobilis et Egregie Domine Elienoris judicisse predicte habentes plenum posse ad infrascripta agenda ut constat per publicum instrumentum quod tenoris dinoscitur existere subsequentis (54). == In nomine Domini amen. Noverint universi quod nos Elienora Dei gracia judicissa Arboree comitissa Gociani et vicecomitissa de Basso attendentes quod tractatus felicis pacis fiende in insula Sardinie inter excellentissimum principem dominum Dominum Joannem regem Aragonum Valencie Majoricarum Sardinie et Corsice comitemque Barchinone Rossilionis et Ceritanie ex parte una et nos humilem ejus subditam et Sardos dicte insule nobis subiectos ex parte altera sunt inter nos partes predictas precedente divina gracia concordati quibus nos adhesimus et eciam adheremus tanquam nostro spontaneo velle peractis et nos habemus sicuti debemus dictam pacem firmare. Et quia non possumus personaliter ad Castrum Calleri ire (55) in quo est pax dicta firmanda propterea opportet nos dare potestatem alicui seu aliquibus qui nomine nostro illam firment et alia faciant que inferius continentur. Idcirco habitis consilio et deliberacione maturis plenarie super his tanquam bonum et tranquillum statum nostrum et tocius dicte insule quippe cernentibus gratis et ex certa scientia facimus constituimus et creamus vos Thomasium de Serra majorem nostrum Camere notarium Comitam Panciam nostrum subcancellarium et Anthonium Caseum civem Sasseri procuratores nostros certos et speciales ad comparendum pro nobis et nomine nostro coram nobili et prudenti viro domino Eximeno Petri darenos milite gubernatore et reformatore insule Sardinie pro eodem illustrissimo domino rege Aragonum et cum eo super dicta pace tractandum prout eis melius videbitur faciendum et conveniendum ipsamque pacem una cum aliis sindacis civitatum locorum et universitatum ipsius insule firmandum pro nobis et nomine nostro cum illis et sub illis capitulis et ordinacionibus quibus fuit concordatum inter nos partes predictas (56) et cum illis eciam clausulis et renunciacionibus obligacionibus pactis promissionibus juramentis homagiis penis temporalibus pecuniariis et spiritualibus et aliis firmitatibus et cautelis quibusque quas et que dicte pacis negocio fini pactioni et firmitati ejusdem et alias vobis videbitur expedire et prout per tractatores tam partis dicti domini regis quam nostre fuerit et extiterit concordatum. Ceterum ad dandum tradendum et restituendum realiter et de facto pro nobis et nomine nostri dicto domino regi seu dicto domino gubernatori nomine ejusdem civitatis villas et loca universa dicti domini regis intra insulam Sardinie constituta que per judicem Arboree retroactis fuerunt temporibus occupata queque nos presentialiter detinemus nec non et possessionem seu possessiones ipsorum simul cum juribus omnibus et singulis eorumdem sub illis videlicet modis et formis condicionibus quoque capitulis quibus extitit et fuerit concordatum pretextu pacis jamdicte et firmitatis ejusdem. Et absolvendum eciam pro nobis et nomine nostro universitates dictarum civitatum villarum castrorum et locorum et quolibet eorumdem et singularium suorum ab omni sacramento et homagio et qualibet alia obligacione quibus nobis dicte judicisse quomodolibet teneantur sicuti nos absolvimus serie cum presenti. Et ad supplicandum nihilominus ad cautelam dicto domino gubernatori quod det et assignet nobili Mariano filio nostro carissimo in curatorem aliquem qui nomine dicti nobilis Mariani absolvat dictas universitates et singulares suos ab omni juramento et homagio et alia qualibet obligacione quibus eidem nobili Mariano sint astricti et quomodolibet obligati tam nomine dominii fidelitatis quam alias qualicumque de causa seu eciam racione (57). Et omnia alia que vigore seu virtute pacis jamdicte facere nos contingat et que in predictis et circa predicta necessaria fuerint ac eciam opportuna. Et quecumque nos facere possemus si personaliter adessemus faciendum tractandum expediendum finiendum et liberaliter exercendum eciam si talia fuerint que mandatum speciale requirant eciamsi majora fuerint vel eciam graviora superius enarratis. Nos enim dictis nominibus et quolibet eorumdem vobis et notario infrascripto ut publice persone hec a nobis dictis nominibus stipulanti et recipienti pro vobis et omnibus et singulis quorum interest et intererit legittime nos semper habere ratum et firmum quicquid per vos actum procuratum factum et firmatum extiterit in predictis et nullo tempore revocare aliquo jure racione seu titulo sub bonorum nostrorum habitorum et habendorum ubique ypotheca. Quod  fuit actum in nostra civitate Arestannj in camera palacii nostri presentibus reverendissimo in Christo patre Leonardo Dei et apostolice sedis gracia Arborensis et Tirensis Archiepiscopo, Michaele de Varca armentario nostro Loci (58) et Vincencio de Caputerra potestate Sellurii testibus ad hec vocatis et rogatis VI die januarii anno Dominice incarnacionis M.° CCC.° LXXXIII° indicione undecima, Ego Bectus quondam Simonis Chelis imperiali auctoritate notarius publicus qui predictis omnibus et singulis interfui eaque omnia rogatus scribere scribi feci firmavi et clausi cum raso et emendato in linea vigesima nona ubi legitur predicta necessaria et in linea trigesima prima ubi legitur majora quod accedit non vicio sed errore. == Laudamus appobamus et firmamus omnia et singula capitula et alia superius concordata inquantum tangunt et concernunt personam dicte domine judicisse officialium et subditorum ipsius et promittimus ea omnia observare attendere et complere et non facere contra predicta sub penis pecuniariis temporalibus et spiritualibus et aliis que in dictis capitulis expressantur quas quatenus dictam judicissam concernunt eandem incurrere volumus si et quociens contrafactum extiterit in premissis et ad majorem corroboracionem ipsorum juramus in animam dicte domine judicisse ad Dei sancta quatuor evangelia corporaliter manibus nostris tacta. Et facimus vobis nobili domino gubernatori predicto homagium ore et manibus comendatum ad consuetudinem Ispanie et ut in capitulis est superius expressatum. Et substituimus procuratores nostros imo verius dicte domine judicisse scilicet Anthonium Serram et Petrum de Vineolis notarium habitatores Castri Callari et utrumque eorum in solidum ita quod primitus occupantis condicio potior non existat sed quod per unum eorum fuerit inceptum per alium mediari valeat quoque finiri ad submittendum dictam dominam judicissam jurediccioni reverendorum in Christo patrum dominorum archiepiscopi Calleritani et archiepiscopi Arestanni simul in hoc casu dumtaxat et ad recipiendum ab eis sicut et nos submittemus dictam nobilem judicissam jurediccioni eorum voluntarie et ex pacto excomunicacionis sententiam in dictam dominam judicissam. Promittentes habere ratum et firmum quicquid per dictos Anthonium Serram et Petrum de Vineolis notarium factum fuerit in premissis et non venire contra aliqua racione seu causa. Et pro predictis omnibus et singulis attendendis et complendis ac firmiter observandis et pro penis pecuniariis prelibatis si et quociens in predictis extiterit contrafactum et pro sumptibus eciam sive expensis quoque damnis si quos vel quas dictum dominum nostrum regem et suos et vassallos eciam ejusdem predictorum occasione seu defectu facere oportebit quomodolibet exsolvendis et eciam emendandis obligamus omnia bona nostra et dicte domine judicisse principalis nostre predicte presencia et futura mediante suplicacione ut infra.

Et nos Brancaleo de Auria miles comes Montisleonis predictus omnia et singula capitula et alia supradicta ac in presenti instrumento contenta super quibus presentes extitimus quatenus nos personamque nostram concernunt laudamus adprcbamus et firmamus serie presentis publici instrumenti. Promittentes eadem omnia capitula et alia quecumque in presenti instrumento expresso servare attendere et complere in nullo modo in eis contrafacere vel venire aliqua racione. Et ad majorem corroboracionem ipsorum juramus ad sancta Dei quatuor evangelia corporaliter manibus nostris tacta. Et homagium ultra prestamus dicto nobili gubernatori et procuratori regali predicto illud recipienti nomine domini regis jamdicti ad consuetudinem Yspanie ore et manibus comendatum et si contra fecerimus volumus incurrere penas temporales pecuniarias et spirituales ac ammissiones castrorum predictas si et quoscienscumque extiterit contrafactum nostrosque constituimus nihilominus procuratores videlicet Anthonium Serram et Petrum de Vineolis notarium habitatores Callari prelibatos et utrumque eorum in solidum ita quod primitus occupantis condicio pocior non existat sed id quod per unum eorum fuerit inceptum per alium mediari valeat quoque finiri scilicet ad submittendum nos jurediccioni reverendorum in Christo patrum archiepiscopi Callaritani et archiepiscopi Aristanni simul in hoc casu dumtaxat et ad recipiendum ab eis sicut et nos submittimus nos jurediccioni eorum et ecciam recipere intendimus voluntarie et ex pacto excomunicationis sentenciam promittentes habere ratum et firmum quicquid per dictos Anthonium Serram et Petrum de Vineolis factum fuerit in premissis et non venire contra aliqua racione seu causa. Et pro his omnibus sich attendendis complendis ac firmiter observandis et pro predictis pena sive penis pecuniariis quocienscumque in premissis extiterit contrafactum et pro sumptibus sive expensis atque damnis si quos vel quas dictum dominum regem et suos facere predictorum ocasione seu defectu contigerit quoquomodo solvendis et eciam emendandis obligamus dicto domino regi et notario infrascripto stipulanti ut infra omnia bona nostra ubique habita eciam et habenda (59).

Et nos eciam sindici actores et procuratores universitatum villarum curatoriarum et contratarum ac terre Iudicatus Arboree infrascriptarum videlicet nos Nicolaus Carau et Petrus de Sellurio cives Arestanni sindici actores et procuratores universitatis Arestanni habentes plenum posse quoque legittimum super infrascriptis faciendis ab ipsa universitate et a singularibus de eadem cum publico instrumento tenoris sequentis. In nomine Domini amen (60). Noverint universi quod nos Torbinus Marinella potestas civitatis Aristanni pro magnifica et excelsa domina domina Elionora dei gracia judicissa Arboree comitissa Goceani et vicecomitissa de Basso Iacobus de Vieri miles Palamides de Apac.° Nicolaus de Sinnai Bonicasa Iuncarelli Guillermus de Aceni Canbius Seche Nicolaus de Stara Michael Pelle Jacobus Penna Pictor Paganinus Otheti Matheus de Massa Marianus Carau Nicolaus de Sii Marianus de Sii Marianus de Serra Leori Corsu Franciscus Patteri Michael Misericordia Andreas de Stara Matheus Maturu Iulianus Pregicia Iacobus Penna spatarius Iulianus Cerfallio Deodatus de Sii Franciscus Pisano Comita de Neri Dominicus Bonnanite Sisinnius de Ogianu Joannes Origas Guantinus Mecuci Nicolaus Canba Guantinus Pala Ambrosius Pilieri Molentinus Coracani Salvator Picutis Julianus Cadancha Laurencius de Villa Comita Cathalanu Murronus Pala Murronus Erigini Salvator Rubiu Nicolaus de Yana Julianus Manus Raymundus de Piscasy Anthonius Solitta Georgius Loci Comita de Serra Sisinnius de Zori Franciscus de Cortis Ventura Petrus de Yola Murronus de Sinnai Julianus Pinna Guantinus Caria Ogatis Lanius Molentinus Cratana Guantinus Tancha Michael Sini Petrus de Mamai Ambrosius de Zori Guantinus de Zori Petrus de Palmeri Stephanus Luppus Guiducius Fornarius Salvator de Moni Paulus de Zori Ioannes de Yana Connarius Mentis Iacobus Seche Marianus Perrina Joannes Manus Ambrosius Porru Anthiocus Tronchi Nicolaus de Scala Nicolaus Soriga Iulianus de Monte Joannes Spani Pascallinus Corso Nicolaus Pellis Petrus de Ligia Martinus Cau Leonardus Pellicarius Petrus Spicarius Furatus de Maciani Georgius Pustelli Fuliatus de Aceni Andreas de Porta Barisonus Cinones Suacesus de Serra Ioannes Vetis Gonnarius Cete Iacobus de Sii Christophorus de Ibba Simeon de Scani Ioannes Spacu Antiocus Yagani Marianus Colombu Siloesus Tanca Petrus de Fenarii Guantinus Manchosu Salvator de Lacon Benedictus Sanna Ioannes de Amandu Nicolaus de Murtas Basilius Tandi Michael Boc Michael de Orru Petrus Peca Leonardus Piga Marianus Pilieri Molentinus Penna Nicolaus de Orani Petrus Aurifex Guantinus Mocha Guantinus Barlitarius Guantinus Cuchu Petrus de Querqui Dominicus Coria Gregorius de Ogla Furatus de Orru Stephanus Trona Gonarius Cilli Nicolaus Sollitabares Faber Basilius de Scalas Anthonius Carra Marianus Catelli Leonardus Dortis Leonardus Ballarini Ioannes Tronce Petrus de Zori Gonnarius Chessa Nellus de Serra Julianus Penna Tadeus Castai Torbinus de Mighaelis Michael de Scala Nicolaus de Sii Nicolaus de Orani Guantinus Cossu Petrus Pelliparius Arcus Patteri Murronus Tronci Laurencius Marsucha Salvator de Ceu Joannes de Monte Comita de Ego Nicolaus Capra Nicolaus Nigrus Jacop de Querqui Salvator Mele Salvator Pistac Comita de Bernarde Petrus de Scala Arcus de Orani Marcus de Ceu Cerafinus Matta Joannes Masala Arcus Troga Petrus de Cicilia Anthonius Presbiterus Salvator Tichas Petrus Pilai Comita Lariu Leonardus Chenca Antonius de Zori Guiglermus de Morongio Georgius de Serra Guantinus de Rius Petrus de Serra Anthonius de Serra Colus de Virgilio Salvator de Corna Stephanus Falla Dominicus Fatons Michael Carau Petrus Peça Anthonius Loria Anthonius Congiu et Licardus de Villa omnes cives mercatores et habitatores dicte civitatis Aristanni et alia ipsius civitatis multitudo hominum in ea habitancium copiose taliter quod non deficiebant nisi pastores bestiaminum et quorum dificulter denumerari non poterat congregati in refictorio ecclesie Sancti Francisci ordinis Minorum ubi est solitum congregari consilium ipsius civitatis universitatem dicte civitatis et majorem et saniorem partem universitatis predicte facientes et representantes attendentes quod tractatus felicis pacis fiende in insula Sardinie inter excellentissimum principem et dominum dominum Ioannem regem Aragonum ex parte una et magnificam atque egregiam dominam dominam Elionoram Dei gratia judicissam Arboree etc. et Sardos ipsius insule dicte domine judicisse subiectos ex parte altera sunt inter partes predictas precedente divina gracia concordati quibus nos adhesimus ac eciam adherimus tanquam nostro spontaneo velle peractis nos superius nominati sicut alii de insula Sardinie habemus sicuti debemus dictam pacem firmare propterea opportet nos dare potestatem alicui qui nomine nostro ac dicte universitatis et singularium de eadem firmet pacem predictam. Iccirco habitis colloquio et deliberacione plenarie super his tanquam bonum et tranquillum statum dicte universitatis et tocius insule cernentibus prelibate gratis et ex certa sciencia facimus constituimus et creamus nominibus nostris propriis et eciam dicte universitatis et singularium eiusdem vos dominum Nicolaum Carau et Petrum de Sellurio cives et mercatores dicte civitatis sindicos et actores ipsius universitatis et procuratores singularium de eadem ad firmandum dictis nominibus et quolibet eorumdem dictam pacem cum illis et sub illis capitulis et ordinacionibus quibus fuit concordata inter predictas partes et cum illis eciam clausulis renunciacionibus promissionibus pactis et firmacionibus juramentis homagiis et penis temporalibus pecuniariis et spiritualibus et aliis cautelis quibuscumque ut vobis videbitur et prout pro parte dicte domine judicisse firmabitur et per tractatores ipsius pacis fuit et extiterit concordatum eciam et demum omnia alia et singula in predictis et circa ea que necessaria fuerint et eciam opportuna et quecumque nos dictis nominibus et quolibet eorumdem facere possemus si personaliter adessemus faciendum expediendum tractandum et liberaliter exequendum eciam si talia fuerint que mandatum speciale requirant et eciam si majora fuerint vel eciam graviora superius enarratis. Nos enim dictis nominibus et quolibet eorumdem comittimus vobis super predictis omnibus et singulis cum dependentibus eorum plenarie vices nostras cum libera et generali administracione et eciam plenissima potestate promittentes eisdem nominibus et quolibet eorumdem vobis et notario infrascipto ut publice persone hec a nobis dictis nominibus stipulanti et recipienti legittime pro vobis et omnibus et singulis quorum intersit vel intererit nos semper habere ratum et firmum quicquid per vos actum procuratum et firmatum extiterit in predictis et nullo tempore revocare aliquo jure racione titulo sive causa sub bonorum nostrorum et cujuslibet nostrum et dicte universitatis et singularium suorum presencium et futurorum ac habitorum et habendorum ubique omnium ypotheca. Actum Aristanni in refectorio Sancti Francisci ordinis Minorum anno ab incarnacione Domini M.° CCC.° LXXX.° VIII.° die XIIII. mensis januarii indicione XI. presentibus canonico Nicolao de Cherqui canonico Turritano domino Blasio Spani rectore sancti Sixti de civitate Sasseri et Bonanato Sanna olim de dicta civitate testibus ad hec vocatis specialiter et rogatis. E†go Leonardus Sanna filius donni Guantini Sanna de civitate Sasseri imperiali auctoritate notarius publicus his omnibus interfui et ea omnia a me rogata rogatus scripsi et publicavi meoque signo signavi.

Et ego Galeatus Masala civis Bose (61) sindicus actor et procurator universitatis civitatis Bose predicte et singularium de eadem habens plenum et legitimum posse et speciale mandatum tale quale dicti sindici Aristanni habent proxime preinsertum peragendi subscripta ab universitate eadem seu a Sisinnio de Lacon potestate civitatis Bose Antonio Canu Pighino Porcu Luisio Holedo Polido Soro Francisco Solinas Gaschoni Capra Sisinnio de Lacon picinni Comita de Arru Mariane de Sori Mariane Carboni Anthonio Mazocco Georgio Musala Hoguito de Spagna Joanne Penna Adanos Elia Pinna Petro Solinas Jacobo Pisquella Joanne de Arca Antonio de Zori Anthonio Boledu Marcho Villan Mechini Mastinu Joanne Seche Michaele de Varco Gilitto Darsu Torbino Odu Philipo Passiu Manuele Capra Comita de Serra Anthonio de Serra Joanne Pinna Arsoco de Arca Laurencio Pala Guantino Carta Petro Masala Arsocho Porcu Bartholomeo Meyghu Petro Meloni Francisco de Fenari Sadurnino Mellu Joanne Furca Nicolao Uzana Nicolao Bidili Anthonio Pala Joanne Pisquella Nicolao de Archa Nicolao Pinna Petro Cordu Joanne Meloni Nicolao Milia Joanne de Ligios Georgio Cancha Leonardo Holisandra Baldo Concadore Petro Cossu Petro de Simplighi Chirigo de Querqui Guilardo Acinadore Simone Frassitayu Gunario Obinu Manuele Ruyu Gunario Dore Petro Obinu Dominigho de Solas Georgio de Zori Stephano Arghentargiu Joanne Cananya Anthonio Daceni Joanne Padris Nicolau de Arru Francisco Frau Elia de Arru Arsocho Solinas Leonardo de Marongiu Junta de Cola Arsoco Musuri Comita Masala Michaele Cambuli Joanne de Muru Coca Joanne Pisani Nicolao de Campo Joanne Aras Laurencio Obinu Guillermo Murayolu Dominico de Ledda Joanne Sali Nicolao Runchina Vilano Manunca Juliano Usana Francisco Troulu Joanne Masala Joanne Pinna Magistro Guidu Anthonio de Messina Barçolo Corda Nuscasio Mele Juliano Sias Petro Barritayu Chiricu de Pira Joanne de Montis et Petro Pinna Draperio omnibus civibus et habitatoribus civitatis Bose predicte et alia multitudine hominum in ipsa habitancium copiose quod non deficiebant nisi pastores bestiaminum congregatis voce preconis intus ecclesiam Beate Marie Virginis civitatis ejusdem ut moris est universitatem ipsius civitatis jamdictam et majorem et saniorem partem ejusdem facientibus et representantibus prout de dicto posse et speciali mandato constat per publicum instrumentum notario subscripto ostensum actum in dicta civitate Bose et in dicta ecclesia Beate Marie in posse Arçoci Solari quondam Nicolai habitatoris Bose imperiali auctoritate notarii publici die videlicet XV ianuarii infrascripti et clausum per notarium proxime dictam (62).

Et ego Petrus de Casilis habitator Castri Januensis sindicus actor et procurator universitatis Castri Januensis predicti habens plenam et legittimam potestatem similem et talem qualem sindici actores et procuratores civitatis Aristanni habent que est desuper inserta subscripta agendi hoc est a dicta universitate Castri Januensis seu a Paulo Savio potestate Castri Januensis pro magnifica domina Elienora judicissa Arboree Nicolao Mele Raymundo Caseo Joanne Budda Balbucio de Balbo Petro Sechi Urso Junchitano Luchino Ferrali Joanne Virdu Franciscotto de Mustara Anthonio de Persana Francischino Daverdi Guiglelmo Sardulacciu Joanne Barba Obertino Cerdo Corraino Joculator Petro Sutor Joanne Casu Leonardo de Campo Anthonio Fara Benedicto Cia Parasco Preve Mallino de Gami Bonifacio Capanna Laurencio de Ballatorio Jacomino Aurifice Petruccio de Risco Guiglelmono Liga Leonarduccio de Jorinico Michaele de Campo Petro de Campo Drogodorio de Campo Jannario Coghe Rostaruccio Trobicaccio Manfreuccio Trobiccaccio Joanne de Sori Juliano Longo Beningno de Sore Magistro Rostoro Notario Juliano Nicoloso Trobicaccio Joanne Palello Augustino de Lupello Petro de Lupello Francisco Porchu Petro Sachello Leonardo Conciatori Ugolino de Carma Jacobo Dusau Matheo Fara Jacobo Fara Juliano de Pauco Juliano Dalipiaci Guillelmono Balladone Christoforo Boleda Jacomino Runchina Magistro Raynerio Nicolao Braga Jacobo Corda Nicolao Corda Sisto Furcha Thoma Runcioni Jacobo Balagua Joanne de Pilloni Juliano de Bangio Guiglelmo de Turellu Francisco Catello Petro Daniola Joanne Datesi Joanne de Torramo Marcho Lumbardo Joanne Seche Ioanne Caragnano Petruccio Stigialuxo Petro Penna Joanne Siddi Anthonio Vide Francisco de Jorgii Magistro Simoni Mariano Carboni Ghiglotto Matheo de Canarmo Anthonius de Sogio Nicolosio Molenario Anthonio de Busello Leonardo de Paginisco Michaele de Sori Antonio Penna Leonardo Mangiaferro Francisco Pisculle Barsolo Ganibalancia Ancoy Corso Bernardo Seche Baldo de la Nova et Bonosso Pischella omnibus habitantibus et burgensibus Castri Januensis predicti et eciam ab Arsocho Paddeu Parisono de Campo Marco Manca Matheo Penna Gavino Verde Nicolao Cilifo Laurencio Vargiu Guantino de Ledda Parisono Carrai Nicolao de Orane Nicolao Petro Holiero de Campo Nicolao Paddeo Joanne de Leo Guantino de Martis Petro Doggiano et Capriele de Sore omnibus habitantibus ville de Goginas (63) et ab alia multitudine hominum ibidem habitancium copiose quod non deficiebant nisi pastores bestiaminum congregatis perinde in logia ipsius castri in qua est consuetum celebrare consilium dictam universitatem et majorem ac saniorem partem universitatis ipsius facientibus ac representantibus prout de hujusmodi potestate constat per publici seriem instrumenti notario subscripto ostensi et eciam traditi acti in dicto castro Januensi in logia eiusdem die undecima januarii subscripti in posse Anthoni de Valle filii quondam Dominici de Villa Ecclesiarum et nunc habitantis civitatis Sasseri auctoritate imperiali notarii publici et clausi per notarium proxime dictum (64).

Et ego Folcus de Sii habitator ville de Ocieri sindicus actor et procurator universitatis Montisacuti et Contrate ejusdem habens plenam et legittimam potestatem similem et talem qualem sindici actores et procuratores civitatis Aristanni habent desuper insertam super infrascriptis peragendis videlicet ab ipsa universitate Montis Acuti et Contrate ejusdem seu a Mariano de Ischanu castellano Montis Acuti Christofolo de Morongiu milite Philipo de Cori Major ville de Ocieri Blasio Tardalu Anthonio Tardalu Arsoco Sequi Joanne Sequi Barisone de çori Saturno de Cori Joanne Deschanu Joanne de çori et Aramo Flore Juratis Petro Pigo Barisono de çori Arsoco de Querqui Nicolao Penna Mandadu Murgia et Nicolao de Ischanu omnibus habitatoribu predicte ville de Ocieri. Item a Gunnario de Cupedu majore ville de Nughedu (65). Aramo de Querqui Antioco de çori Joanne de Ligios Nicolao de Marongiu et Juliano Spisu Juratis et Richichoni Seu Amadei Usai Petro Segue Joanne de Ischanu Laoreto de Logu Nicolaus Penna et Mariano Arras omnibus habitantibus ville de Nughedu proxime dicte. Item a Leonardo de Ledda majore ville de Batiffe (66) Joanne Trigui Simonino Porcu Mariano Quessa Simonicu de Vare et Aranio Porchus Juratis ac Matheo Murgia Anthonio de Vare Nicolao de Lacon Gavino Porchus et Juliano Pischella omnibus comorantibus de Bittiffe predicte. Item a Sisinnio Porchu majore Paulo Porchu Petro de Logu Leonardu de Logu Joanne de Logu et Anthonio de Serra Juratis Comita de Sogui Petro de Suana Aramo Seque et Andrea Bile habitantibus in villa de Geaciana (67). Item a Mariano Penna Folco de Soiu Petro Meriolu Anthonio Meriolu Jacobo Sogiu Elia Saba Antonio Saba Juratis Traode Leda Guillermo de Serra Trigadu de Cori Petro Matau et Petro Penna omnibus habitatoribus ville de Billugara (68). Item a Joanne Falche majore Guillermo Falche Angelo Falche Gavino Falche Bartolo de Lacon et Folco de Lacon Juratis Furato Falche Lucha Seque Petro de Logu Nicolao de Ischanu et Joanne Porchu habitantibus in villa de Lecon (69). Item a Leorio Cauda majore Joanne Late Gunari de Querqui Joanne Moni Leonardo Sequi et Donato Cauda Juratis ac Petro Carboni Elia Cauda Nicolao Cauda Petro Gisole et Nicolao Capra omnibus habitantibus ville de Paçada (70). Item a Francisco Porcu majore Nicolao Culis Francisco de Unahe Nicolao de çori Nicolao de Querqui Petro Gespa et Petro de Seenis Juratis Gunnario de Morongiu Petro Murgia Petro Pilialbu Guantino Pelialbu et Nicolao Pulighe comorantibus in villa de Guluso (71). Item a Johanne Penna majore Joanne de Setilo Aramo Gasole et Francisco Canade Juratis et Comita Canade Petro Calia Bidale de Serra Marco de Lacon et Bernardo Capra habitatoribus ville de Ala (72). Item a Petro Penna majore Juliano Maçau Margiani Carboni Martino de Ciana et Antonio Pulighe Juratis Guantino Penna Petro de Leda Barcolo de Nuraghe Joanne Carru et Comita Murigoni comorantibus in villa de Ulusufe (73). Item a Comita de Castro Majore Juliano Pulighe Paulo Masala Joanne Dore Dorgodorio Porchu et Sperindeu Penduciu Juratis Joanne de Ogianu Stephano Dena Mariano Casu Bernardo Pilu et Agostino Murgia habitantibus in villa Dosille (74). Item ab Andrea Caço majore Salvatore de Leda Bosoqueso Contona Joanne de Serra Andrea Manigas et Comita de Cangu Juratis Joanne Murgia Joanne Falche Angelo Canade et Joanne Canade in villa de Nule (75) quippe degentibus. Item a Guantino Casu majore Petro de Montis Joanne Bellu Petro Serpio Joanne Penduciu Margiani Cardu Gimiliano Compostu Arçoco Murgia Barsolo Murgia et Joanne Seloni Juratis Anthonio de Murtis Guantino Murgia Baldufino Murgia Andrea de Serra Petro de Serra Mariano Carta Furato Calari Saltaro Marchesi et Barsolo Sanchari comorantibus in villa de Biti (76). Item a Guantino de Marongiu majore Anthonio Delogu Margiani Canade Elia Foi et Joanne Bibe Juratis Gunnario Longu Arsoo Contona Jergio Picalis et Nicolao Carta in villa de Sorefa (77) morantibus. Item a Margiane de Cerchilo Majore Joanne Turdu Margiane de Murtas Comita Spica et Leonardo Muruciz Juratis Anghelo de Sogos Baldo de Varchi Barsolo de Lacon et Paulo Picale habitatoribus ville Dure (78). Item a Francisco de Lacon Majore Guantino Picale Stephano de Yana Georgio Sanna Joanne de Logu et Petro de Serra Juratis Comita de Serra Petro de Logu Petro Seque Nicolau Corbu et Antonio de Logu habitantibus in villa Donani (79). Item ab Agustino de Logu Majore Barsolo Murgia et Gunnario de Mucan Juratis et Nicolao de Unali Margiani de Narcay Laorenti de Varcha et Guantino Plana habitantibus in villa de Ilani (80). Item a Guantino de Querqui Majore Arsoco de Sii Andrea Plana Comita Canchi et Petro de çori Juratis Stephano de çori Paulo de Cupellu Guantino Falche Joanne de Querqui habitantibus in villa de Gucizle (81). Item a Tomasio Bucala majore Jorgio de Cori et Juliano Marchi Juratis Gunnario Pulighe Gunnario de Sogiu et Leonardo de Sogiu habitantibus in villa de Pira Domestiga (82). Item a Joanne de Sii Majore Gunnario de Sii Mariano de Mulargia Joanne Siltera Mariano de Sii Nicoloso Pira et Petro Magnno in villa de Oscheri (83) habitantibus et juratis. Item a Nicolao de Aceni Majore Comita de Ischanu Leonardo Seata et Tomasio Cecho Iuratis Elia Sata Flaso Selis Joannino de Morongiu et Francisco de Cuno in villa de Berquilla (84) degentibus. Item a Georgio de Yana Majore Elia Solina Galgano Penna et Joanne Penna Juratis Georgio de Serra Margiani Virde et Augustino de Cori habitantibus in villa de Balammic (85). Item a Dorgodorio Caras Majore Gunnario de Yana et Juliano Faci Juratis Nicolao Pugioni Joanne Pugioni et Petro Pugioni in villa de Lesanis (86) morantibus. Item a Michele de Ligios Maiore Melano Goaçi in Villa Dura (87) morantibus. Item a Barsolo Canchello majore et Johanne Pischela de sta (supradicta) villa habitantibus in villa Dolefa (88) omnibus et singulis supradictis specifice nominatis habitatoribus dicte Contrate et alia ipsius Contrate et ejus villarum multitudine hominum in eis degentium copiose quod non deficiebant nisi pastores bestiaminum congregatis perinde in villa de Ocieri in curia videlicet dicte ville universitatem dicte Contrate ac majorem et saniorem partem ejusdem facientibus et representantibus prout de potestate hujusmodi constat per publicum instrumentum actum in villa de Ocieri in curia ville ejusdem in posse Petri de Yola filii Guantini de Yola habitator civitatis Sasseri publici imperiali auctoritate notarii et scribe curie dicte civitatis pro magnifica domina iudicissa Arboree die XVIII januarii infrascripti et clausum per notarium proxime dictum (89).

Et ego Lemocius de Colto habitator Terre-Nove sindicus actor et procurator universitatis Terre-Nove et Fundi de Montis habens plenam et legittimam potestatem super infrascriptis faciendi et complendis similem et talem qualem sindici actores et procuratores universitatis Arestanni habent desuper longe insertam ab eadem universitate Terre-Nove et Fundi de Montibus seu ab Expiloso de Horru potestate Terre-Nove nec non capitaneo Gallure pro magnifica judicissa Arboree Salvatore de Capello Lemucio de Colti Superno Seche Barsolo Capra Suncolino Sanchani Anthonio Cambasser Gunnario Carello Andrea Cerdo Hugolino Fabro Baruxone Suloni Simplighi de Campo Nicolao de Loriga Matteo Contona Henrico de Serrenti Joanne Brago Paulo Manineri (o Manjuxo) Gavinu de Serra Gunario de Vidali Simeone Sanna Philipo Murgia Nicolao Tafani Leonardo Penna Francisco Modras Vannucio Mudula Saragono Vassallo Joanne Manuca Augustino Lacconi Petro Sannio Jexo Penna Elia Spanu Sarraceno Cafra Tragotorio Penna Gonario de Milia Petro de Serra Angelo Penna Andrea Spano Anthonio Talia Comita de Monte Petro Fabro Francisco Chadau Barixoni Penna Georgio Sarraceni Petro Murena Joanne de Monte Simeone Pusculli Anthiocus de Serra Fidirico de Campo Joanne Cupello Andrea Truigios Barixono Mura et Mariano Penna habitatoribus Terrenove predicte a Rancino de Capo Gonnario Maxala Joanne Anchellu Arçoco Capita Joanne de Martis Gosantino de Martis Gonnario Marras Gonnario Conca Alberto Farri Simeone de çori Jacobo de Sogio Nicolao Puçari Gantino Murgia Habituto Corbu Petro Murro Guillermono de Fenu Barixone Barba Joanne Carta Joanne Dore Orlando de Yana Gomita de Yana Gomita de Martis Juliano de Lacon Andrea Capelli Joanne Seche Thoma Cruchello et Andrea Sanna habitatoribus Fundi de montibus et apendiciis Terrenove (90) predicte omnibus et singulis habitatoribus terre jamdicte et Fundi de montibus prout superius est contentum et alia multitudine hominum in ipsis habitancium copiose quod non dificiebant nisi pastores bestiaminum congregatis perinde in Terranova predicta in curia potestatis ubi jus redditur ut est moris universitatem dictorum Terrenove et Fundi et maiorem ac saniorem partem eiusdem facientibus et eciam representantibus prout de potestate hujusmodi constat per publicum instrumentum notario subscripto traditum et ostensum actum in dicta Terranova videlicet in Prospera (91) ubi jus redditur die XV januarii infrascripti in posse videlicet Petri de Yola filii Guantini de Yola habitatoris civitatis Sasseri publici imperiali auctoritate notarii et scribe curie civitatis predicte et clausum per proxime dictum notarium (92).

Et ego Margianus Gadulesu habitator ville de Sardara sindicus actor et procurator universitatis contrate Montis-Regalis et villarum ejusdem habens plenam et legittimam potestatem infrascripta faciendi similem et talem qualem sindici actores et procuratores civitatis Arestanni habent desuper insertam hoc est ab ipsa universitate contrate Montis Regalis seu ab Elio Ferrali castellano majori Castri Montis Regalis predicti et officiali Contrate Castri ejusdem Petro de Bosa Margiano Mele majoribus ville de Sardara Joanne Madeddu Petro de Stere Nicolao Cedde Murrono Dortu Guantino Saraghu Joanne Carau Petro de Curchu Petro Trocchu Joanne Falci et Deuracia (Deu-gracia) Trampisa Juratis ville de Sardara prelibate ac Francisco Mele Camputani de Ledda Margiano Piscis Franchadu Porcheddo Masedu Pilieri Petro Istampaxinu Joanne Porceddo Barçolo Podda Petro de Gho Juliano Trampisa Francisco Mele picinnu Gettadu de Sogos Gantino Cicia Stephano de Curchas Margiano Cocchio Gantino de Fagadu piccinnu Gunnario de Mandas Benedicto de Castay Leonardo de Corchu Francisco Sedda Simono Mele Dominghe Orrofu Euradu Mancha Joanne Pelai Jacobo Ispanu Nicolao Corbeddu Georgio Corbeddu Sisinnio de Murru Francisco Daceni Joanne Lori Gantino de Curchas Laurencio de Fanari Petro de Fanari Anthonio Altea Arsoco Dortu Petro Coglu Guantino de Bonadu Domingo Istinjo vel Furone Gunario de Martis Francisco Duras Joaneddo Saragha Petro Cuchu Nicolao Cipulesu Nicolao Loru Salvatore Binci Joanne Binci Juliano de Curchas Andrea de Sadurri Francisco de Soroy Simono de Curchas Gantino Istuppa Nicolao de Serra Amadu de Soroy Anthioco Trampisa Assay Cane Petro Pinna Creindeu de Cylla Barçolo de Cochone Petro Cordedda Barçolo de Orro Joanne Cordedda Georgio Carau Antiocho Dolia Molenteddu Piciolu Margiano Concas Marcho Calleo Leonardo Pintulinu Paulo Caris Nicolao Castangia Simono de Ledda Joanne Mele Cipari Manca Arsoco Cidreri Jacobo de Fanari Laurencio Ardu Gunnario Pisu Basilio Saraghu Marco de Serra Barisono Cedda Comita Loi et Petro Caria omnibus habitantibus ville Sardare prelibate. Item a Fuliado de Serra lucumtenente potestatis Burgi Castri predicti (93) Nicolao de Uras Ispineddu de Castay Petro Corbeddu Francisco Uda Gunario Virdis Gantino Mameli Dominigho Sedda Comita de Ledda Gantino de Loy Comita Lachonesu Comita Pardis et Benedicto de Sogos omnibus habitatoribus de Giugho (per Burgo) Montis Regalis predicti. Item a Margiano Pinna majore ville de Sancto Gavino (94) Orugieri Marti Joanne Loddo Arsoco de Campitani Molentino de Melas Gunnario Tiddia Matheo Carau Nicolao Solas Margiano de Stere Joanne de Stere et Simono Dorre Juratis proxime dicte ville Barsolo de Campitani Ioanne de Eccha Joanne de Yana Joanne de Piriçolu Gantino de Pane Margiano de Cici omnibus habitatoribus dicte ville de Sancto Gavino. Item a Joanne de Archa majore ville Dabbas (de Abbas) (95) Comita de Serra Fuliadu Calleo Barçolo Valleda et Aulino de Figos Juratis ville ejusdem Comita Pinna et Gilardo Pigha habitatoribus dicte ville Dabbas. Item a Barisone de Stara majore ville de Paingionis (o Pavigionis) (96) Leorio de Massa Joanne Dorru Joanne Carra Joanne de çori Thoma de Paulis Juratis ville ejusdem Francisco de Stere et Michaele Macis habitatoribus dicte ville de Pamgionis. Item a Petro Discanu Majore ville de Guspini (97). Joanne de Muru Sisinnio de Ybba et Laurencio de Bonavia habitantibus in dicta villa de Guspini omnibus et singulis habitatoribus in dicta contrata Montis Regalis et alia ipsius contrate et ejus villarum multitudine hominum copiosa quod non deficiebant nisi pastores bestiaminum congregatis perinde in dicta villa de Sardara ante domum habitacionis dicte Elie castellani contrate ejusdem universitatem dicte contrate ac majorem et saniorem partem ejusdem facientibus et representantibus prout de potestate jamdicte constat tenore publici instrumenti cujusdam acti in villa de Sardara memorata ante domum habitacionis dicti Elie predictam in posse Andree Virde quondam Joannis Virde de civitate Sasseri filii imperiali auctoritate notarii publici die XI januarii infrascripti et clausum per notarium proxime dictum (98).

Et ego Barisonus de Simala habitator ville de Tresnuraghes sindicus actor et procurator universitatis contrate Castri Serrevallis et villarum ejusdem habens plenam et legittimam potestatem faciendi subscripta similem et talem qualem sindici actores et procuratores civitatis Aristanni predicte habent desuper insertam hoc est ab eadem universitate seu a Petro de Curchas castellano majore Castri Serrevallis (99) Petro de Roma Majore ville de Magumadas (100) Joanne Mero Nicolao de Sogiu Joanne de Martis Petro Cocho et Andrea Penna Juratis ac Barisono de Rio Petro Madu Gantino Cadellu et Joanne de Serra habitatoribus dicte ville de Magumadas. Item a Bonifacio de Cerquillo Majore ville de Tinura (101) Francisco Vacha Genargio Acollis et Nicolao Penna Juratis habitatoribus ville de Tinura predicte. Item ab Andrea de çori majore ville de Sagama (102) Elia de Nuciu Joanne Saba et Gunnario de Aceni juratis et Petro de Sirigu Comita Furcha Cincillo Marras Guantino Nassala et Joanne de Urgu habitatoribus dicte ville de Sagama. Item a Bernabono de Lacon majore ville de Sune (103) Nicolao de Martis Barisono de Serra et Nicolao de Marongiu juratis et Flasio Loque Lodovico Masala Matheo Pisquella Joanne Pirellu et Joanne Murtinu comorantibus in dicta villa de Sune. Item a Juliano de Serra majore ville de Modolo (104) Augustino Carboni Laorencio de Sogos Matheo de Marcio et Joanne de Serra juratis Guantino de Muru Mariano de Puçolu Francisco de Arru et Petro de Serra habitantibus in dicta villa de Modolo. Item a Johanne de Arru majore ville de Nuraghi de Triganu (105) Joanne Caca et Theodoro de Arru juratis Nicolao de Arru Petro Mancha et Georgio Moro habitantibus ville proxime dicte. Item ab Anthonio Carta Domidii de Vallis Maniello Corbu et Joanne Corbu habitatoribus et juratis ville de Sindia (106) et Leonardo Milia Barçolo Marochu et Anthonio de Nurchi comorantibus in dicta villa de Sindia. Item a Thona de Simala majore ville de Tresnuraghis (107) Georgio de Logu Nicolao de Serra Nicolao Solinas Leonardo de Roma et Francisco de Sogiu juratis ac Nicolao Penna Deodate Seche Joanne de Simala et Petro de Roma habitatoribus ville proxime dicte omnibus et singulis habitatoribus in dicta contrata Serravallis et alia ipsius contrate et villarum ejusdem multitudine hominum in eis habitancium copiosa taliter quod non deficiebant nisi pastores bestiaminum congregatis per inde in ecclesia Sancti Joannis ville de Magumadis universitatem dicte contrate ac majorem et saniorem partem ipsius facientibus et representantibus prout de potestate hujusmodi constat per publicum instrumentum inde confectum in dicta ecclesia sancti Joannis in posse Arçoci Salari quondam Nicolai habitatoribus Bose imperiali auctoritate notarii publici die videlicet nona januarii infrascripti et clausum per notarium proxime dictum (108).

Et ego Petrus Coghe de Villagorate sindicus actor et procurator universitatis terre Macumerii et curatorie de Marghini de Gociano habens plenam et legittimam potestatem faciendi subscripta similem et talem qualem sindici actores et procuratores civitatis Aristanni predicte habent desuper insertam hoc est ab ipsa universitate dictarum terre et curatorie seu a Guiglelmo de Campo potestate dicte terre et officiali de Marghini de Goceano pro magnifica domina Elionora judicissa Arboree Joanne de Pira Johanne de Osilla Gonnario Furcha Leonardo de Archa Serafino Dore Petro T.otu R.° Siloca G.° Pirella Michaele Falce Thoma de Logu Monti de Arca Comita Coccho Vanuncio Attoli Albonicto Pilicta Francisco Frau Joanne Siulu Parisono de Cherqui Anthonio de Cherqui Guantino de Ligylus Anthonio Pirella Basilio Pala Guantino Corba Sumauru de Arru Nicolao Masala Trogodorio de Serra Comita Salari Petro de Farfara Anthonio Furca Arsocho Longho Leonardo Penna Anthonio Folle Joanne Folle Anthonio Porco Petro Pira Arsocho Squirru Anthonio Virde Arsocho Penna Lusingio Penna Būe Faedda Petro Dassimoni Nicolao de Solas Salvatore Liusas Guantino de Cola Guantino Sau Guantino Faella Mar P.° Guantino de Roma Nicolao de Minerba Nicolao de Pane Rafuco de Monte Angelino de Capra Joanne Puellu Serio de Martis Joanne Dore Mariano Corda Sergadorio de Monte Gonnario Coccho G.° Cocco Guantino Coccho Gonnario de Vana Luchino de Sogos Petro Porco Caturso Pictori Guantino de Araca Jennario Corba Petro de Logu Anthonio Masia Mariano Folle Juliano de Murra Petro de Morongio Nicolao Ardani Paulo de Campo Joanne Furcha Dorgodorio de Minerba Aramo Virde Francesco Palla Dominico Locte Guantino Pilicta Guantino Vaccha Joanne Locche Nicolao Locche Arsoco de Flumine Arsoco Longo Joanne Arrala Flasio Spada Joanne Serchiddo Joanne de Loghu Nicolao de Serra Joanne de Montis Januario de Nurqui Comita Spanu Francisco Spanu G.° Spanu Mariano de Sii Lemuccio de Sii Fiindeo de Liggius Guantino Penna Arsocho Corba Anthonio de Monte Petro de Roma Guantino de Campo Anthonio de Serra Mariano Corda Sargiu Petro Marras Petro Crispu Petro Penduca Nicolao Dosilo Salvatore de Naissa Galvano P.° Arsocho de Sedilo Joanne Columbu Martino Manca Huguito Pirella Joanne Ciprechu Francisco de Cherqui Maniele de Frarlis Joanne Osinu et Arsocho Carrapaggia habitatoribus terre de Macumere. Item a Joanne Murras majore ville Birore (109) Christoforo de Loghu Arsocho de Martis Petro Ardani et Benedicto de Yana juratis ville ejusdem Nicolao Verde Arsocho Penna Hugueto de Simala Stephano Carella Bidocio Falche Joanne de Sori Comita de Naissau Joanne Farruncu Lodovico Coghu Andrea de Simala habitatoribus proxime dicte ville. Item a Petro de Muru majore ville de Bortigale (110) Petro de Serra Petro Contona Francisco Pictore et Mariano Cosco juratis Francisco de Nurra Ugheto Spisu Mariano Penna Mariano de Lacon Matheo de Serra Laurencio Spisu Petro Cambone Joanne Fulche Laurencio de Logu et Leonardo de Sori habitantibus ville de Bortigale predicte. Item a Maniele Solinas majore ville de Silano (111) Anthonio Pipale Petro Dortu Comita de Pira et Furato Capone juratis Petro Uras Gunardo de Sogio Petro Chesa Guantino Pranu Petro Frau Mariano Frau Joanne Contona Petro de Milia Parisono Penna Guantino de Naissau et Anthonio de Martis habitatoribus ville proxime prelibate. Item a Torbino Penna majore ville de Lecy (112) Francisco Dore et Joanne Marras juratis Anthonio de Sori Petro Ugone Jacobo Sunchina Comita Rubini et Gavino Pala habitatoribus proxime dicte ville. Item ab Anthonio Casula majore de Gorare (113) Parisono Coghe Petro de Curtibus Gasparra Norio Matheo Piano et Petro Ruyu juratis Aramo de Assolo Joanne de Sogos Mariano Deyana Parisono de Stara Anthonio Mannu et Arsocho Pira habitatoribus dicte ville. Item a Comita P.° majore Dualche (114) Andrea Ulpio Petro Penna Nicolao Mole Michaele de Nurra et Saltaro Spanu juratis Petro de Martis Nicolao Penna Gantino de Cherqui Parisono de Uras et Gantino Penna omnibus habitatoribus dicte ville. Item Nicolao Penna majore de Nuracogoma (115) Federico de Yana Miglo de Yana Trogodorio de Sogos et Serafino de Liggius juratis Guantino Solinas Parisono de Nuissan Ughetto de Nurai et Arsoccho Marcello habitatoribus ville predicte. Item a Parisono Dortu majore ville de Sarule (116) Juliano Penna Petro Pusari et Joanne de Nurra juratis Arsocco Soro Petro Coghe Gonario Soro Parisono Penna et Januario de Nurra habitatoribus ville ejusdem. Item a Juliano Dore majore ville de Golossane (117) Nicolao Pollighe Georgio Siloccho Comita Penna Georgio Silocco parvo Arsoco de Solanas Petro Salari Bidocco Pianu et Petro de Bangius juratis Gantino Salari Guantino Siloccha Nicolao Spada Saltaro Dore et  Suaccheso Pelle habitatoribus dicte ville. Item a Petro de Serra et Petro de Muru juratis Petro Sanna Arsoccho Penna et Januario de Serra habitatoribus proxime dicte ville omnibus et singulis comorantibus terre et curatorie predicte et alia multitudine hominum in eis stancium copiose quod non deficiebant nisi bestiaris pastores congregatis per inde in ecclesia Sancti Nicolai terre prelibate in qua consuetum est celebrari concilium dictam universitatem et majorem ac saniorem partem facientibus et representantibus ejusdem prout de dicta potestate constat per publicum instrumentum inde confectum in terra Macumerii prelibate in ecclesia vero predicta in posse Betti quondam Simonis Chelis imperiali auctoritate notarii publici die videlicet XII. januarii infrascripti et clausum per notarium proxime memoratum (118).

Et ego Joannes de Agos habitator ville de Muchiano sindicus actor et procurator universitatis contrate Castri Montis de Verro habens plenam et legittimam potestatem super subscriptis peragendis similem et talem qualem habent sindici actores et procuratores civitatis Aristanni predicte desuper insertam hoc est ab universitate dicte contrate et villarum ejusdem seu a Barisono Barichi castellano majore Castri Montis de Verro (119) Laurencio de Nughis majore ville de Culleri (120) Nicolao de Serra Nicolao Penna Florencio de Muru Stephano de Muru Nicolao de çori Joanne de Agos Bernardo de Muru Joanne Pira et Gunnario Cambone juratis nec non Michaele Plicu Mariano Murgia Petro Manieli Francisco de Leda Baldofino de Cherqui Leonardo Pira Joanne Sulas et Joanne de Sogos habitatoribus ville de Culleri predicte. Item a Leonardo Sanna majore ville de Iscano (121) Philipo Pala Nicolao de Sogos Nicolao de Ydeli Simone de çori Francisco Sanna juratis nec non Baldo de Sogos Gunnario de Rio Pascalino de Serra Laurencio Ischintu Ganario de Serra Guantino Ganbule Barisono de Zori Larensio Cocho habitatoribus proxime dicte ville. Item a Francisco Virde majore ville de Silanus (122). Juliano Faella Valentino de Monte Samaurio Seche Martino de Monte Seraphino Porco et Petro Flumine juratis nec non Lodovico Cano Nicolao de Loi Gaxugio de Serra et Comita de Loco habitatoribus proxime dicte ville. Item ab Andrea de Leda maiore ville de Floxio (123) Nicolao Carbone Francisco de Pane Nicolao de çori Leonardo de Carta juratis nec non Pereno Corso Nicolao Seque Petro de Serra et Comita Penna habitatoribus proxime dicte ville. Item a Joanne de Loco majore ville de Septem Fontanis (124) Francisco Moccho Petro Lepori Jacobo Catone Brancasio Masala et Simone Catone juratis nec non Barsolo Toco Angelo Toco Joanne de Campu Joanne de Puzolu habitantibus ville de Septem Fontanis predicte. Item a Petro Succhello majore ville de Sancto Lussurgio (125) Valentino de Cotrongiano Juliano de Cherqui Paulo Isquinto Petro Porco Petro de Zori Comita Matau Simone Corda et Iuliano Isquinto juratis nec non Joanne Sequi Petro Milia Michaele Falabanda Joanne Isquintu Philipo Frabo Jacobo Sula Stephano Sula Simone Frabo Guantino de Campo Paulino Ischata Guantino de Arro Barisono de Magias Poncio de Leda Petro de Arro Joanne de Norio Leonardo Coco Leonardo Matau habitatoribus ville de Sancto Lussurgio memorate omnibus et singulis habitatoribus dicte contrate de Monte Verro et alia ipsius contrate et villarum suarum multitudine hominum in eis habitancium copiose taliter quod non deficiebant nisi bestiarij pastores congregatis in villa de Culleri predicta in curia dicte ville universitatem dicte contrate et majorem ac saniorem facientibus et representantibus partem ejusdem prout de hujusmodi potestate constat per publicum instrumentum inde confectum in villa de Culleri in curia sua in posse Arçoci Salari quondam Nicolai habitatoris Bose imperiali auctoritate notarii publici die X. januarii infrascripti et clausum per notarium proxime dictum (126).

Et ego Anthonius de Alesio habitator ville de Sporlachu (127) sindicus actor et procurator universitatis Curatorie de Anella et villarum ejusdem habens plenam et legittimam subscripta peragendi potestatem similem et talem qualem habent sindici actores et procuratores civitatis Aristanni predicte desuper insertam hoc est ab universitate eadem seu a Parasono Corda officiali curatorie de Anella predicte pro excelsa domina judicissa Juliano Virde maiore Burgi de Gociano (128) Murrono de Naisan Nicolao Pugioni et Georgio de Mogoro juratis proxime dicte ville et Aramo Seche Dominico Cambella Guantino de Carbia Anthonio de Martis Petro Marrosu et Anthonio de Serra habitatoribus dicti burgi. Item a Mariano Porcu majore ville de Sporlacu et Petro Pena jurato ac Sisto Corbu habitatore ville ejusdem. Item a Gonnario Carta majore ville Gocille (129) Petruccio Cartuciu Elia Moni et Petro Capra juratis ville ejusdem ac Petro Pianu Petro Sapiu Benedicto de Nurra Petro Manchosu Stephano Pranu et Francisco de Carbia comorantibus in villa jamdicta. Item ab Arçoco de Arru majore ville de Illorai (130) Joanne de Nurchi Benedicto Soro et Guantino Manuca ville juratis ejusdem ac Francisco Porcu Joanne Contona Petro Cucurra Joanne Pisanu et Nicolao de Scano habitatoribus ville prefate de Illorai. Item ab Stephano Celle majore ville de Guilciochor (131) Joanne de Marongio Petro Carbone et Petro de Cannas juratis ville ejusdem ac Juliano Carta Joanne Rubiu Juliano de Sii Juliano Fulche Francisco Catau et Juliano çanda comorantibus in villa eadem. Item ab Elia Seche majore ville de Boon (132) Anthonio Caru et Georgio Sau juratis ville ipsius ac Elia de Scanu et Paulo de Asen habitatoribus ville de Boon prelibate. Item a Gonnario Manigas majore ville de Anella (133) Santoro Sanna dicte ville jurato ac Petro de Cherqui habitatore ville ejusdem. Item ab Oliverio Testoni majore ville de Gulsei (134) Aramo Arras jurato ipsius ville ac Guantino de Ore et Nicolao de Ruda comorantibus in villa proxime memorata. Item a Nicolao Sale maiore ville de Lorsia (135) Gavino Contono et Baldo Contono juratis ville predicte ac Comita de Terchillo et Arsocco de Nuri habitatoribus ville de Lorsia prelibate. Item a Guantino de Logu majore ville de Urune (136) Guantino Carta Comita Murta et Gonnario Falla juratis dicte ville Orune ac Deucor Marchi Santoro Murgia Benedicto Penna et Mariano Masula comorantibus in villa Orune jamdicte omnibus et singulis habitatoribus dicte curatorie et villarum ejusdem et alia multitudine hominum in eis habitancium copiose taliter quod non deficiebant nisi bestiarij pastores congregati per inde in dicta villa de Bilçochor (137) intus curiam que fuit olim Benedicti Catau militis universitatem dicte curatorie et majorem partem ejusdem facientibus et presentantibus et eciam saniorem prout de potestate hujusmodi predicta constat per publicum instrumentum in dicta villa de Guilçocor et in curia prelibata in posse Arçoci Salari quondam Nicolai habitatoris Bose imperiali auctoritate notarii publici decima die januarij infrascripti (138).

Et ego Bernardus Lepore habitator ville de Gavoi (esistente) sindicus actor et procurator universitatis contratarum Barbagie de Ollolà et curatorie de Agustis habens plenam et legittimam potestatem faciendi subscripta similem et talem qualem habent sindici actores et procuratores civitatis Aristanni predicte desuper insertam hoc est a contratarum universitate dictarum seu a Petro de Yana locumtenente officialis Barbagie de Ollolà et curatorie de Gustis pro magnifica judicissa Arboree Puço de Campo Parasone de Yana Mariano de Serra et Philipo Porcho juratis ville de Mamujata (139) Petro Mumuli Mariano Logu Daniele de Arca Gantino Pinna Nicolao de Urca Comita Cucha habitatoribus ville de Mamujata predicte. Saltaro de Serra majore ville de Ollolà (140) Comita de Ydili Petro de Idili Mariano Tode et Raimundo Goseli juratis ville predicte. Petro Sioco Arsoco de Lella et Mariano Mura habitatoribus ville predicte. Joanne de Martis majore ville de Fonte (141) Daniele de Yana Joanne de Serra Joanne Falche et Joanne Mele juratis ville proxime dicte Francisco de Varcha Comita Mele Joanne Pinna Mariano de Lacon et Petro Manjeli habitatoribus dicte ville de Fonte. Antonio Contona majore ville de Oltai (142) Nicolao de Lacon Paulo Contona Gonnario Carta et Nohe de çori juratis dicte proxime ville Salvatore Murrepi Joanne de çori Petro çori Nicolao Mede et Joanne Pinna habitatoribus ville ejusdem. Gonario Moni majore ville de Lodine (143) Parasono Carta Petro de Murchi et Jacobo Porco juratis dicte proxime ville omnibus et singulis habitatoribus in dictis contratis et alia multitudine hominum contratarum ipsarum et villarum earum in eis habitancium copiose sic quod non deficiebant nisi bestiarij pastores congregatis perinde in villa de Ollolà in domo habitacionis Saltari de Serra majoris dicte ville universitatem dictarum contratarum et villarum suarum ac majorem partem dicte universitatis facientibus et representantibus ac eciam saniorem prout de potestate hujusmodi constat ad plenum serie publici instrumenti confecti in dicta villa de Ollolà et loco predicto in posse Arçoci Salari quondam Nicolai habitatoris Bose imperiali auctoritate notarii publico die XVIII januarii infrascripti et clausum per notarium proxime dictum (144).

Et ego Petrus de Montes ville de Sarule habitator sindicus actor et procurator universitatis contrate seu curatorie Dore habens plenam et legittimam potestatem faciendi et complendi subscripta similem et talem qualem habent sindici actores et procuratores civitatis Aristanni predicte scilicet ab universitate curatorie seu contrate Dore predicte seu a Petro de Serra officiali curatorie Dore pro domina judicissa Nicolao Corsu majore ville de Orane (145) Petro de Carbia Comita Seche Saltaro de Oscheri Joanne Cossu Maniete Massidda et Joanne Pisanu juratis ville de Orane predicte Nicolao Mauddi Anthonio Sali Petro de Castra Barsolo Darison Joanne Matarellu Joanne Suelli habitatoribus dicte ville de Orane. Item a Petro de Serra majore ville de Sarule (146) Francisco de Serra Salvatore Pisano Petro Pisano jurato Joanne de Yana Petro Patteri Petro Cau Petro Matau Petro Pera et Mariano Mugiano habitatoribus ville de Garuli jamdicte. Item a Joanne Manchosu majore ville de Oniferi (147) Arsocho Pischas Aramo Murgia Paulo Carbone et Andriuço de Simala juratis Gavino Murellu Blasio Penna Joanne Pischalis Oliferi Simala Leonardo Contona et Petro Monne ville de Oniferi predicte. Item a Raymundo Cao majore ville de Orteddi (148) Petro de Martis Gantino Murras Furato Manieli et Joanne Falche juratis Comita Asole Petro de Nurra habitantibus in villa de Oroteddi jamdicta. Item ab Arçoco Corbu majore ville de Oddini (149) Arçocho Manca et Luisio Virdi Ioanne Mergius Francisco Cau et Jacobo de Mayongiu habitatoribus in villa de Oddini prelibate. Item a Joanne Carta majore ville de Oçana (150) Mariano Marras et Salvatore de Curchas juratis habitatoribus ville de Oçana prefate. Item a Mariano Murgia majore ville de Orgosolo (151) Petro de çori Joanne de Ferrari Petro Merguis et Mariano Pinna juratis a Petro de Oscheri Oguitto de Martis Petro Seche Arçoco Lafra et Joanne Sio habitantibus in dicta villa de Orgosolo. Item ab Arçoco Carta majore ville de Nuor (152) Mariano Tolu Gunnario Popula Comita Dorvidi et Aramo Torla juratis Gunnario Asole Mariano Quinnache Remundo de Serra Nicolao Tola et Parasono Matola habitantibus in villa jamdicta de Nuor. Item a Petro Penna majore ville Doliana (153) Busuqueso Penna Petro Mamusi Barisono Pedes et Simeone Murgia juratis Laurencio Mamusi Nicolao Penna Joanne Mugioni et Basilio Penna habitatoribus in villa Doliana predicta omnibus et singulis habitatoribus in dicta contrata et alia multitudine hominum in ea et in villis ejus degencium copiose taliter quod non deficiebant nisi bestiarij pastores congregatis perinde in villa de Orane predicta ante ecclesiam Sancti Petri ville ejusdem universitatem dicte contrate ac majorem partem ejus facientibus et representantibus ac eciam saniorem prout de potestate hujusmodi constat ad plenum per publicum instrumentum inde confectum in villa de Orane predicta et ante ecclesiam prelibatam in posse Arçoci Salari quondam Nicolai habitatoris Bose imperiali auctoritate notarii publici die XII januarii infrascripti et clausum per notarium proxime prelibatum (154).

Et ego Nicolaus de Vare habitator loci de çaramonte sindicus actor et procurator universitatis terre de çaramonte et contrate de Anglona habens plenam et legittimam potestatem faciendi et peragendi subscripta similem et talem qualem habent sindici actores et procuratores civitatis Aristanni predicte desuper insertam hoc est ab universitate eadem seu a Joanne Pisquella potestate terre sive loci de çaramonte (155) et vicario sive officiali contrate de Anglona Mariano Sanna Raymundo Siloca Furadu Furcha Leonardo Dardar Comita Manunça Guantino Murgia Andrea Squintu Gantino Capra Petro de Iscanu Joanne Mudadu Nicolao Churchulleo et Arçoco Pinna juratis terre predicte Leonardo de Muru Petro Claru Petrone de Villa Petro de Yana Comitaçu de Are Gantino de Mela Leonardo de Campo Furadu Falche Petro Murgia Georgio de Lacon Elia de çori Christofolo Usay Nicolao Pinna Joanne Seda Nicolao de Cerchido Comita de Serra Caru de Puçolu et Petro Falche habitatoribus dicte terre çaramontis. Item a Dorgodorio de Riu majore ville de Layrru (156) contrate de Anglona Anthonio Doria Nicolao Plana Leonardo Capra Arçocho Archai Barçolo de Riu Joanne Pisano Comita de çori Barisone de çori Thoma de Marras Joanne Pira de supradicta villa. Item a Pantaleo de Serra majore ville de Nulvi (157) Deusdadus de Palmas Thoma Porchu Nicolao de Muru Arsocho de Rosa Nicolao Marras Joanne Squintu Paulo Martini Thomaso Sirighu et Gantino Manunça habitatoribus proxime dicte ville. Item a Petro de Campo majore ville de Gulcei (158) Petro de Riu Joanne de Serra Joanne de Schano Olieri Coieri Joanne de Ogiano de proxime villa habitatoribus supradicta. Item a Gomita de Mulargiu majore ville de Spelunca (159) Mariano Fresa Andrea Macialbu Martino Plana Joanne Plana de proxime villa habitatoribus memorata. Item ab Agustino de Carbia majore ville de Setini (160) Nicolao Barca Petro de Campo Barcolo de Carbia et Comita de Morongio habitatoribus ville de Setini predicte. Item a Juliano de Marongiu majore ville de Perfuas (161) Guillelmo Alisay Nicolao Pinna Jacobo Olfanu Leonardo Ispanu de proxime villa habitatoribus prelibata. Item a Laurencio Porcu majore ville de Bangios (162) Nicolao Puçari Leonardo de Serra Valganuçu de Martis de proxime villa habitatoribus supradicta. Item a Borçolo Pinna majore ville de Martis (163) Antiocho Opinu Comita Pinna Gunnario Capra et Marcho de Serra in proxime villa degentibus memorata. Item a Petro de Tola majore ville de Gistorlu (164) Gunnario de Curchas Barçolo Catone Petro Urgeghe in proxime villa comorantibus supradicta omnibus et singulis habitatoribus dicte terre atque contrate et alia ipsarum et villarum earumdem multitudine hominum in eis habitancium copiose taliter quod non deficiebant nisi pastores bestiarium congregatis perinde in dicto loco de çaramonte ante domum habitacionis potestatis predicti universitatem dictarum terre et contrate et majorem facientibus et representantibus partem illius et eciam saniorem prout de potestate hujusmodi constat ad plenum ex tenore cujusdam publici instrumenti acti in dicta terra sive loco de çaramonte et ante dictam domum in posse Anthoni de Valle filii quondam Dominici de Valle de Villa Ecclesiarum et nunc habitatoris civitatis Sasseri auctoritate imperiali notarii publici die XIII januarii infrascripti et clausi per notarium proxime dictum.

Et ego Franciscus Sabiu habitator ville de Lacon sindicus actor et procurator universitatis contrate seu curatorie Partis de Alença (165) et villarum ejusdem habens plenam et legittimam potestatem peragendi subscripta similem et talem habent sindici actores et  procuratores civitatis Aristanni predicte desuper insertam scilicet ab universitate eadem seu a Barçolo Atara officiali curatorie de Parte de Alença pro magnifica domina judicissa Arboree Leonardo Chero majore Petro de Curchas Juliano Sete Barçolo de Mulargia Marcho de Ogulinu Matheo Siidu Arçoco de Serra Fuliato de Martis et Petro Marras juratis Arçoco Casula Aliberto Lodo Laorencio de Curchas Petro Mele Mangiano Mele Barisono Uteri Molentino Pili Comita Penna Joanne de Lacon Philipo de Curchas Clemente de Sii Gunnario Frau Torbino de çori Nicolao de Unali Laorencio de Mulargia Benedicto de çori Cipario Lodo Arsoco Pisalis Christiano Marras Junetino Corda Petro Marota Joanne Coriga Gunnario Meli Antonio de Cossu Joanne de Orru Molentino de Serra Martino de Muru Juliano Coloto Simeone de Serra Suaqueso Pili Georgio Capra Frundico Marcia Guantino Capra Arçoco Mereu Margiano Marrio Fuliato Spano Costantino Corda Michele de Yana Barisono de Custa Joanne Lodo Guantino Pupis Barisono de Aceni Petro Chera Bonufanti Caschala Leorio de Curchas Margiano Ligas Frundico Macacha Laorencio Ligas et Taniello de çori habitatoribus ville de Lacon (166). Item a  Petro Malusi majore ville de Genone (167) Juliano de Ischano Stephano Soi Guantino Caru Francisco de Pucu Margiano de Serra et Joanne Furcha juratis Petro Barberi Petro Piga Laorencio Furcha Joanne Piçulis Laorencio Melone Ilibrando Masili Margiano Uda Petro de Orru Francisco de çori Gantino de Cori Bartholomeo de Martis Petro Luceca Nicolao de Sii Joanne Boe et Costantino Cironi habitatoribus ville de Genoni predicte. Item a Benedicto Serra de villa de Stolo (168) Petro Uda Gunario de Serra Gunnario de Sori Espero Macedu et Oremdeu Murru juratis Nicolao Carcana Comita de Yana Torbino Loce Comita de Sardara Petro Podda Joanne Lodo et Juliano Picai in proxime villa habitantibus supradicta. Item a Petro de Cepera majore ville de Seuis (169) Leorio de Cepera Cipari de Leda Cangiacio Penna Joanne Castangia et Nicolao Canceda juratis et Aramo de Pucu Laorencio de Corai Nicolao Simbula Honorato de Serra Joanne de Soto Arçoco de Figus Bondy Frau et Aramo Pebis in proxime villa degentibus supradicta. Item a Simeone Furcha majore ville de Nureci (170) Deodato Furcha Arsoco Betiu Joanne de Ala Laorencio Betiu et Ispero Cede juratis Matheo de Pira Francisco Meli Agustino de Ala Barisono Barcha Petro Pisano Mariano Lussio et Petro Paderi in proxime villa comorantibus supradicta. Item a Guantino de Aceni majore ville de Genadas (171) Michele Cratis Stephano Pudu Juliano Quessa et Barisono Piga juratis et Guillelmo Piga Comita Cede Nicolao Faa Hugolino de Curchas et Nicolao Capula in proxime villa comorantibus prelibata. Item a Petro Marancho majore ville de Mogoreda (172) Lusorio de Molargia Gomita Corbu Barisono de Agus et Barisono de Corongiu juratis et habitatoribus ville de  Mogoreda prefate. Item a Margiano Pisu majore ville de Nuraghus (173) Salvato Mereu Francisco de Yana Thomasio de Serra Barisono Penna et Matheo de Sardara juratis Nicolao Meda Petro Pisu Iscano de Orru Arsoco Penna et Andrea Penna in proxime villa demorantibus memorata. Item a Gunnario Porchu majore ville de Nuradau (174) Nicolao Sergi Margiano Boe Gunnario Ischirru et Guido de çori juratis Barisono Usai Andrea de Nusas Petro de Serra Gabriele Uda et Salvatore Porchu proxime ville habitatoribus supradicte. Item a Joanne Matana majore ville de Asune (175) Francisco Siidu Guantinu Binci Deusamededi de Orru et Matheo Penna juratis Michaele de Sii Laorencio Penna Nicolao Focie Barcolo de Gespa et Petro Espa proxime ville habitatoribus prelibate. Item a Bartholomeo Catedu majore ville de Oruinas (176) Sabadino Melone Matheo Loque Joanne de Sii et Guantino de Archa juratis Gunnario Tronci Petro de Orru Nicolao Penna Petro Mancha Barcolo Dorru Agustino Penna et Mirai de Serra in proxime villa habitantibus memorata omnibus et singulis habitatoribus Contrate Partis de Alença predicte et alia ipsius et villarum suarum multitudine hominum in eis habitancium copiose sic quod non deficiebant nisi bestiarium pastores congregatis proinde in dicta villa de Lacon ante domum habitacionis dicti Barçoli officialis contrate ejusdem universitatem dicte contrate ac majorem ipsius partem facientibus ac representantibus et eciam saniorem prout de potestate hujusmodi constat ad plenum per publicum instrumentum actum in villa de Lacon prelibata in platea domus habitacionis Barçoli officialis prescripti in posse Ambrosii Penna filii quondam Guiducii Penna notarii de civitate Aristanni imperiali auctoritate notarii publici et clausum per notarium proxime dictum die XII januarii infrascripti (177).

Et ego Joannes Masala habitator ville de Ribechu sindicus actor et procurator Curatorie de Costa de Valls habens plenam et legittimam potestatem faciendi subscrita similem et talem qualem habent sindici actores et procuratores civitatis Aristanni predicte desuper insertam hoc est ab universitate predicta seu a Guantino Barberi officiali Curatorie proxime dicte pro magnifica judicissa predicta Gonnario de Cherqui majore ville de Rebechu (178) predicte Joanne Furcha Comita Sanna Francisco Faella Mariano Fancellu et Comita de Scanu juratis proxime dicte ville ac Petro Vacco Arsoco Fancello Nicolao de Cherqui Joanne Masala Mariano de Yana Philipo Solina Michele Mamele Gonnario Solina Guantino Masala et Thoma de Monte proxime ville habitatoribus supradicte. Item a Comita Runchura majore ville Bonorbe (179) Petro Casu Samauri Pischella et Joanne Virde juratis ac Parasono Furcha Maniele Pillucu Joanne de Serra et Joanne de Monte proxime ville habitatoribus prelibate. Item a Marcucio de Nurchi majore ville de Semesten (180) Stephano de Ligia Andrea Masala et Comita Pinna juratis ac Comita de Cori Guantino Taras Joanne Carta Michele Virde Comita de Carbia Guantino Seche Simeone de Nurchi et Joanne de Carbia in proxime villa demorantibus prelibata. Item ab Anthonio de Cherqui majore ville de Cerchillo (181) Petro Carbone Martino de Monte et Comita Pinna juratis ac Georgio Casu Joanne de Cherchi Guantino Carbone Comita Pais Guantino de Curchas Simeone Pinna et Matheo Faella in proxime villa degentibus prelibata omnibus et singulis Curatorie habitatoribus supradicte et alia hominum multitudine habitancium in ea et villis ejusdem sic quod non nisi pastores bestiarium defecerunt congregatis in villa de Rebechu predicta ante ecclesiam beate Marie ville ejusdem universitatem dicte curatorie et majorem partem ipsius facientibus et representantibus ac eciam saniorem prout de potestate hujusmodi constat ad plenum per publicum instrumentum actum in villa et ecclesia de Rebechu predictis in posse Petri de Yola filii Guantini de Yola habitatoris civitatis Sasseri publici imperiali auctoritate notarii XIIII die januarii prescripti et clausum per notarium proxime prelibatum (182).

Et ego Franciscus de Zori habitator ville de Guilarci sindicus actor et procurator universitatis contrate Partis de Guilcier habens plenam et legittimam potestatem faciendi et peragendi subscripta similem et talem qualem habent desuper insertam sindici actores et procuratores civitatis Aristanni predicte hoc est ab universitate dicte contrate seu a Joanne Pulighe officiali Partis de Gulcier pro magnifica judicissa Arboree predicta Gonnario de Sii majore ville de Paule (183) Nicolao de Figos Benedicto Manca Guantino Carta Frundito Margia Francisco de Leda Leonardo Marras Arsoco Sacellu Joanne Cuchellu Petro de Serra Barsolo Sumuci Petro Mura Francisco Catellu Seraphino Nono Valore de Aceni et Guantino de Sogos juratis proxime dicte ville de Paule. Item a Gilitto de Campu majore ville de Nurgillo (184) Gasparo de Yana Guantino Pianu Joanne Cocho Anthonio Pische Sarraceno Lanpis Petro Arru Nicolao Ischintu Leonardo Spanu et Petro de Serra juratis proxime dicte ville. Item a Leonardo de Riu majore ville de Aidu (185) Joanne de Caputerra Petro Mele Francisco Bais Francisco de Cupalla Dorgodorio de Nurighe Troisco Cogoni Francisco de Yana et Andrea Piga juratis proxime dicte ville. Item a Dominico Pala majore ville de Ruinas (186) Anthonio Lopinu Anthonio de Nurighe Joanne Simala Nicolao Cauli Joanne de Serra et Petro Urghe juratis proxime dicte ville. Item a Nicolao Pala majore ville de Sedilo (187) Rossono de One Joanne Pilialbu Petro Canchis Barisono Mele Anthonio de Nurchi Benedicto de Ligios Joanne Penna et Nicolao Ciulu Francisco Pala et Joanne de Martis juratis ville proxime dicte. Item a Saltaro de Lacon majore ville de Gulcier (188) Petro de Licheri Guantinello Mancha Guantinello Porchu et Gonnario Marras juratis ville proxime dicte. Item a Gasparo Seche Majore ville de Cuuri (189) Mariano Seche Petro Penna Barisone de Serra Nicolao Amor Georgio de Figu et Jacobo de Orru juratis ville proxime dicte. Item a Guantino de Massa Majore ville de Solli (190) Nicolao Cocho Anthonio de Orru Georgio de Orru Georgio Penduciu Petro Penna et Gonnario Cocho juratis proxime dicte ville. Item a Mariano Murru majore ville de Tadasuni (191) Joanne Asoni Joanne de Serra Troisco de Aceni Guantino de çori Francisco de Onida et Gonnario Cano juratis ville proxime dicte. Item a Leori de Muru majore ville de Usthei (192) Jacobo Penna et Saio de Lella juratis ville proxime dicte. Item a Comita Cuchellu majore ville de Guilarci (193) Joanne de Sigola Aramo Contono Petro Coschiri Joanne Ore Joanne de Urghe Michele de Sigola Anthonio de Aceni Nicolao de Stara et Petro de Serra juratis ville proxime fate. Item a Seraphino Pala majore ville de Urri (194) Sisinnio Furcha et Comita Furcha  juratis ville proxime dicte. Item a Comita de Marongio majore villa de Sella (195) Petro Masala Simeone Sanna Andrea Cogoni Petro Mamusi et Petro de Narica juratis ville proxime dicte. Item a Juliano Cano majore ville de Borone (196) Petro Ischintu Petro de çori Guantino de Monte Juliano de çori et Guillelmo Pala juratis ville proxime dicte. Item a Georgio Corsu majore ville de Domos Noas (197) Georgio Orlo Gonnario de Zori Nicholao Cocho Nicolao de Villa et Petro de Spata juratis ville proxime dicte. Item a Gonnario de Zori majore ville de Abba-Santa (198) Joanne de Cupalla Joanne de Zori Petro de Illoi Nicolao Ischintu Mariano de Cupalla Barisono Pistoni Samauri Pinna Jacobo Aidos Guantino Uras Petro de Mulargia Michele Meloni Joanne de Zori Francisco de Serra et Frundico Murgia juratis proxime dicte ville omnibus et singulis habitatoribus dicte contrate et alia ipsius contrate et villarum suarum multitudine hominum in eis degencium copiose sic quod non nisi pastores bestiarium defecerunt congregatis per inde in dicta villa de Abba-Santa ubi est solitum congregari concilium dicte universitatis contrate et majorem ac saniorem partem facientibus et representantibus quippe ejusdem prout de potestate hujusmodi constat ad plenum per instrumentum publicum inde confectum in villa de Abba-Santa jamdicte contrate in domo habitacionis dicti Joannis Pulighe in posse Leonardi Sanna filii Guantini Sanna de civitate Sasseri publici imperiali auctoritate notarii die nona januarii subscripti et clausum per notarium proxime dictum (199).

Et ego Elias Sanna habitator loci de Capula (200) sindicus actor et procurator universitatis contrate de Ardar et de Meyulogu habens plenam et legittimam potestatem super infrascriptis faciendis et perficiendis similem et talem qualem habent sindici actores et procuratores civitatis Arestanni predicte desuper insertam videlicet ab universitate contrate ejusdem seu ab Anthonio Manus castellano de Ardar et de Meyulogu Mariano Pilialbu majore burgi de Ardar (201) Barisono de Bonida Georgio de Nula et Santoro de Carbia juratis burgi predicti Ioanne Masala Andrea de Montis Joanne Seche et Nicolao Dena habitantibus in burgo predicto. Item a Barsocho de Serra officiali loci de Capula Arsoco Tenneru Guantino de Unali et Agustino Facellu proximi dicti loci juratis. Item a Joanne Manunça Joanne de Querqui Petro Forraghi Filichui de Bui habitantibus in loco Capule prelibato. Item a Comita Penduçu majore ville de Muores (202) Mariano Solinas Michele de Cori Joanne Sanna Gavino Virdi et Maniele Solinas juratis ville proxime dicte Petro de Cori Petro Solinas Joanne de Cori Angelo Pinna Arsoco Virdi Joanne Lana Petro Pira et Bissacha de Riu abitantibus in villa proxime dicta. Item a Nicolao Loriga majore ville de Lequeses (203) Andrea de Montes Petro de Querqui Petro Arangianas et Pinciali de Masia juratis Arreguittu Loriga Joanne de Serra Joanne de Serra picinnu Petro Falche et Comita de Serra in proxime villa habitantibus supradicta. Item a Nicolao Solinas majore ville de Bitiri (204) Petro de Yana Angelo Madau Anthonio de Campu Bernardo Sau et Daniele de Querqui juratis Petro Manieli Mariano de Araguana Andrea Solinas Paulo Pinna et Joanne Ortu de villa proxime memorata. Item a Nicolao Ispagnia majore ville de Gunnannor (205) Joanne Pinna Petro de Tola Elia de Marongiu et Marcho de Unali juratis Philipo Ispagnia Nicolao Forraghi Gantino Ispanu et Nicolao Virdi de villa habitatoribus prelibata. Item a Joanne de Masia majore ville de Turalba (206) Andrea Cau Petro de çori et Comita Pinna juratis Anthonio Carboni Angelo Figari et Petro Sanna habitatoribus ville proxime fate. Item a Matheo Solinas majore ville de Gurruta (207) Anthonio de Sogiu Petro Pinna Gantino Sore et Georgio Carbone juratis Arsoco Pinna Anthonio de Carbia Comita Casu et Petro Pinna de villa habitatoribus proxime prelibata. Item a Dorgodorio de Musthiani majore Comita Pira Petro de çori Dorgodorio Porchedda et Agustino Sanna juratis Gaino Sanna Laurencio Sanna Timidei Sanna Cirighu Sanna et Nicolao de Gola ville proxime memorate. Item a Joanne Pinna majore ville de Fodorachi (208) Andrea de Serra et Nicolao Virdi juratis Gunnario de Cortis Elia Paça Aramo Dulis et Joanne Donali in proxime villa demorantibus supradicta omnibus et singulis habitatoribus dicte contrate et aliis multis hominibus in dicta contrata morantibus copiose sic quod non nisi pastores bestiarium defecerunt congregatis per inde in dicto Castro de Ardar ubi moris est congregari concilium facientibus et representantibus universitatem dicte contrate ac majorem et saniorem partem ejusdem prout de hujusmodi potestate constat ad plenum per publicum instrumentum inde confectum in Burgo de Ardara prelibato in posse Petri de Yola filii Guantini de Yola habitatoris Sasseri civitatis publici imperiali auctoritate notarii et scribe curie civitatis predicte pro dicta domina judicissa XII die januarii infrascripti et clausum per notarium proxime supradictum (209).

Et ego Guantinus Porchu habitator ville Nurapulie (210) sindicus actor et procurator universitatis Partis de Milis et villarum ejusdem habens plenam et legittimam potestatem faciendi et peragendi subscripta similem et talem qualem habent sindici actores et procuratores civitatis Arestanni predicte desuper insertam scilicet ab universitate contrate ejusdem seu a Joanne Naduli officiali Partis de Milis pro magnifica domina judicissa predicta Argenti Uda major ville de Tramaça (211) Anthonio Cuchellu Leori de Serra Mariano Molochu Petro de Serra Petro de Zori Antonio de Leda Joanne de Yana Gonnario Uda Molentino Murgia Joanne de Serra Mannu Thomeo Ischintu Joanne Masala et Bernardo Murgia juratis dicte ville de Tramaça. Item a Petro de Scalas majore ville de Bauladu (212) Jacobo Careda Guiducio Ardu Dominico Tegas Mariano Ardu Francisco Puligha Simeone Mochosu Joanne de Stalao et Tado Pala juratis ville proxime dicte. Item a Joanne de Mogoro majore ville de Sancto Hyeru (213) Ogitto Lepori Seraphino Cocho Joanne de Ledu Guantino de Figos Cilippo Mameli Anthonio Turilla Comita de Sii Petro de Ledu Juliano Masala Lodovico Masala Guantino Uda et Borsolo Ceselle juratis proxime dicte ville. Item a Pascasio de Zori majore ville de Milis (214) Mannu Nicolao de Lacon Barisono Carei Leonardo Catellu Crescentino de Sii Joanne de Lacon Mariano de Urgu et Petro de Yola juratis ville proxime dicte. Item a Comita de Stara majore ville de Nurapulia (215) Andrea de Ligia Laurencio Milia Fuliato de Arena Lasio Pira et Joanne Murgia juratis proxime dicte ville. Item a Guantino Leras majore ville de Milis Picinnu (216) Joanne Loche majore ville de Rippurui (217) Deodato Porchu Barisono Solinas Dorgodorio de Urgu Benedicto Salis et Joanne Canbida juratis ville proxime dicte. Item ab Andrea de Leda majore ville de Bangadi (Baugadi, e Bauyadi) (218) Comita de Urgu Michele Murgia Guantino Catedu Guaducio Pirella Michele Murtinu et Guantino de Urgu juratis ville proxime dicte. Item a Dominico Pala majore ville de Calcargia (219) Simeone de Poçolu Joanne Camisa Anthonio de Leda Francisco Colome Georgio Colome et Seraphino Colome juratis ville proxime dicte. Item a Troisco Manca majore ville de Seneghe (220) Leonardo de Carbia Nicolao Manca Mercheorio Melone Laurencio de Sii Angelo Marras Mariano de Serdo et Grandu Carta juratis ville proxime dicte. Item ab Arsoco Macta majore ville de Bonorcato (221) Petro Cuchello Thomasio Leras Nicolao de Sii et Comita Sugu juratis ville proxime dicte. Item a Francisco de çori majore ville de Segacos (222) Francisco de Leucas Nicolao de Ibba Guantino de Argiolas Petro de Cupada et Leonardo Franca Manna juratis ville proxime dicte. Item a Francisco de Ortu majore ville de Spina Alda (223) Mariano Cocho Petro de Mogoro Stephano Meloni Valentino Murgia et Georgio de Muru juratis ville proxime dicte. Item a Nigolao Tegas majore ville de Solli (224) Petro de Murtas Saturro Cappai et Leonardo Seche juratis ville proxime dicte omnibus et singulis de contrata predicta et aliis multis hominibus in ea sistentibus copiose quod non nisi pastores bestiarium defecerunt congregatis perinde in dicta villa de Tramaça ubi est solitum congregari concilium dicte contrate universitatem ipsius contrate et villarum suarum ac majorem et saniorem partem ejusdem facientibus et representantibus prout de hujusmodi potestate constat ad plenum per publicum instrumentum inde confectum in dicta villa de Tramaça in domo scilicet habitacionis seu platea Joannis de Yana in posse Leonardi Sanna filii Guantini Sanna de civitate Sasseri publici imperiali auctoritate notarii decima die januarii infrascripti et clausum per notarium proxime memoratum (225).

Et ego Laurencius de Montisi habitator ville de Gonnos de Tramacia (226) sindicus actor et procurator universitatis contrate seu curatorie Partis de Montibus et villarum ejusdem habens plenam et legittimam potestatem peragendi subscripta similem et talem qualem habent sindici actores et procuratores civitatis Aristanni prefate superius longe insertam scilicet ab universitate eadem seu a Guantino Marmeda officiali majore curatorie proxime dicte de Montibus Samauri de Orru Vincencio de Ledda Andrea Fada Philipo de Sii Antioco Curelli Michele Tuveri Margiano Cappai Petro Fada Joanne de Orru Joanne Porcedu Joanne de Portu Furato de Gema Nicolao Marras Nicolao de Mainas Antioco de Iscala Duranti de Campu Basilo de Mainas Joanne Spanu Gantino de Onni Joanne de Querqui Lusurgio de Capras Arsoco de Pani Nasparia de Ischanu Guantino de Serrenti Andrea de Serra Christofolo de Loi Geminiano Vinci Franchaco Cupui Guantino Monne Nicolao Passaghi Salvatore Manchosu Andrea Monne Joanne Frau et Nicolao Sumesu habitatoribus ville de Gonnos de Tramacia. Item a Galluro de Loi majore ville de Gonnos de Codina (227) Deustisalvie (Deus ti salvet, o Diotisalvi) de Orru Joanne Tidia Angelo de Figus Peritono Mancha Joanne de Coni Jacobo Creo Comita Bina Paulo Tidia Juliano de Porta Vanuto de Massa Agustino de Canoi Barcoloto Cula et Barono Boe habitatoribus ville proxime dicte. Item a Joanne Pisedu ville de Forru (228) Comita Pipia Laorencio Bina Joanne Cossu Lupo de Cannas Joanne de Aceni Petro Castai Francisco Crispu Nicolao de Orru Nicolao de Ischanu et Petro Mannu habitatoribus ville proxime dicte. Item a Guantino Meli majore ville de Seercela (229) Salvatore de Naitan Nicolao de Curcas Baldo de Aceni Francisco de Sogos Petro de Veri Barisone de Aceni Acargio de Ortu juratis ville proxime dicte necnon a Sisinnio Spanu Benedicto Manchosu Francisco Porcedu Joanne de çori Dominico de Leda et Muredo Pischela habitatoribus ville proxime dicte. Item a Joanne de Caputerra majore ville de Mogoro (230) Saracino de Isteri Nicolao Carena Torbino de Eluti Benedicto de Tei et Agustino de Serra juratis ville proxime dicte ac Nicolao de Marica Nicolao Ciredu Joanne de Abis et Thomeo Maricas habitatoribus ville proxime dicte. Item a Matheo de Orru majore ville de Curchuris (231) Jacobo Tronci Pascasio Ischirru Geminiano de Iba et Andrioto de Zori juratis ville proxime dicte et Guantino Cuchu Agustino de Caputerra Cosme Mecuci Antiocu Sirigu Cagoci Concia Bernardo Conca Laorencio de Sii et Nicolao Pala habitatoribus ville proxime dicte. Item a Barsoco de Serra majore ville de Gemussi (232) Nicolao Cau Barisono Puliga Stephano de Nocho Agustino Puliga Fiele Murru Margiano de Ledda Furato Puliga et Salvatore Capula juratis ville proxime dicte necnon Michele Gerdas Antonio de Sii Antiogo de Sogos Petro de Curchas Barisono Marras Petro Marras et Barcolo de Palmas habitatoribus ville proxime dicte. Item a Joanne de Enna majore ville de Pardu (233) Muredo Berasi Gomita de Campu et Petro de Ogla juratis et Michele de Saio Lemo de Sii Aramo Curras Joanne Barcha et Gantino Loce habitatoribus ville proxime dicte. Item a Binesio de Orru majore ville de Simala (234) Anthonio Spanu Truisco Corria Andrea Mancha Joanne Pia et Lazario de çori juratis et Magario de Serra Matheo Castri Margiano de çori Michele Loce Joanne Piscisedu et Barçolo Spanu habitatoribus ville proxime dicte. Item a Bartholomeo de Serra majore ville de Goçula (235) Michele Castangia Bonomini de Orru Thomeo Capoi Laorencio de Curchas Pericono de Aceni juratis et Michele de Lucui comorantibus in villa proxime dicte. Item a Gomita Melone majore ville de Ogiastra (236) Matheo Carta Nicolao Serisi Dominico Caponi Gunnario de Querqui et Joanne Mereu juratis et habitatoribus ville proxime dicte. Item a Barono Pisano majore ville de Masudas (237)  Torbino Sogia Leono Mancha Simeone de Curcha Renaldo de Orru Joanne Cudas et Gunnario Usuli juratis Benedicto de Serra Petro Sogia Leonardo Moiolu Joanne de Martis et Renaldo de Nughis comorantibus in villa proxime dicta. Item a Dominico Piços majore ville de Gonono (238) Salvatore Tronce Leonardo Cominu Mateu Vacca et Arsoco de Serra juratis et Joanne de Murtas ac Guantino de Orru habitatoribus ville proxime dicte. Item ab Andrea Posulu majore de Iscopediu (239) Gomita de Lacon Nicolao Badari Nicolao de Orru Nicolao Porcedu et Michele Sequi juratis Joanne de Cossu Gunnario de Orro Joanne Mereu et Salvet te Deo Tronci habitatoribus ville proxime dicte. Item ab Arsoco de Quartu majore ville de Cepera (240) Sisinnio Capai Martino de Serra Juliano de Lacon Ioanne de Serra et Michele de Sancta Anna habitatoribus ville proxime dicte. Item a Juliano Mancha majore ville de Pau (241) Antioco de Aceni et Petro Traci habitatoribus ville proxime dicte. Item a Petro Meloni ville de Siris (242) Benedicto Manieli Joanne de Orru Mateo Uda et Bartholomeo de Orru juratis habitatoribus ville proxime dicte. Item a Petro Melone majore ville de Bannari (243) Margiano Porquedu et Galuro de Unali juratis et habitatoribus ville proxime dicte. Item a Francisco de Sii majore ville de Funtana (244) Salvatore Desii et Joanne de Lussu juratis et habitatoribus ville proxime dicte. Item a Leorio de Curchas majore ville de Serdis de Monte (245) Petro Ischirru et Joanne Manca juratis habitatoribus ville proxime dicte. Item a Gunnario de Murgia majore ville de Usedos (246)  Laorencio de Leda Margiano Cede et Bartholomeo de Cannas juratis et habitatoribus ville proxime dicte. Item a Guantino Sabiu et Cogono Piricotu in villa de Margini (247) comorantibus. Item ab Stephano Cugenti majore ville de Barumela (248) Joanne Cau Saltaro de Jana Guantino Porchu Andrea Pala et Juliano Cossu juratis habitatoribus ville de Barumela. Item a Georgio Capai majore ville de Figu (249) Matheo Marras Sisinnio Magia Guantino Castangia et Nicolao Loce juratis habitatoribus ville proxime dicte. Item a Petro Mocha majore ville de Poupo (250) Joanne de Yana Arsoco de Querqui Andrea Mereu Barisono Manus et Arsoco de Ogla juratis Matheo Virdis Paulo Cau Anthonio Coghi et Barçolo Carau habitatoribus ville proxime dicte. Item a Guantino Loru majore ville de Alas (251) Margiano Pede Petro Cauli Petro de Lacon Joanne Penna Joanne de Iba et Matheo de Caputerra juratis et habitatoribus ville proxime dicte. Item a Joanne Porchu majore ville de Morgogiori (252) Petro de Unali Andrea de Pani Joanne Carau et Petro Melone juratis et habitatoribus ville proxime dicte. Item ab Urgarino de Serra majore ville de Almos (253) Christofolo de Sextu Petro Loni Murono Altea et Mateo Mereu juratis et habitatoribus ville proxime dicte. Item a Guantino Sabiu majore ville de Margini Cogono Tidia et Bartholomeo Surri juratis et habitatoribus ville proxime dicte omnibus et singulis habitatoribus dicte contrate et alia ipsius contrate et villarum suarum multitudine hominum ibidem existencium copiose sic quod nisi pastores bestiarium defecerunt congregatis in villa de Gonnos de Tramacia prelibata ante domum habitacionis Guantini Marmeda officialis predicti facientibus et representantibus universitatem dicte contrate et villarum suarum et majorem et saniorem partem universitatis ejusdem prout constat ad plenum de potestate hujusmodi tenore cujusdam publici instrumenti inde confecti in villa de Gonnos de Tramacia prelibata in platea domus habitacionis dicti Guantini in posse Ambrosii Penna quondam Guiducii Penna de civitate Arestanni publici imperiali auctoritate notarii undecimo die januarii subscripti et clausi per eumdem notarium proxime dictum (254).

Et ego Guillermus Seche habitator Montis Leonis (255) sindicus actor et procurator universitatis Montis Leonis predicti et contrate de Caputabas habens plenam et legittimam potestatem faciendi subscripta similem et talem qualem habent sindici actores et procuratores civitatis Aristanni predicte desuper insertam hoc est ab universitate eadem seu a Chirico Duras potestate Montisleonis et officiali contrate de Caputabas jamdicte pro magnifica judicissa Arboree Gugliermo Seche Leonardo Murtinu Christoforo Pintus Raymundo Spanu Francisco Capillu Joanne Runchura Nicolao Polighe Mariano Fancellu Guantino Morrochu Guantino Congiu Joanne de Sustani Guantino Pinna Nicolao de Riu Joanne de Serra Juliano Barbaracino Francisco Pischella Petro de Villa Simeone Megioradu Joanne de Muro Francisco Porchu et Francisco Corssu habitatoribus dicti montis: Dominico Vaca majore ville de Putu-majore (256) Guantino Marras Angelo de Masia Nicolao Pilialbu Joanne de Aceni Satornio de Salinas Manuele Olfanu Barçolo de Querqui Gonargiu Tracha Juliano Penna Barisone Vargiu et Leonardo de Marongio habitatoribus ville proxime dicte; Joanne Poddighe majore ville de Cossein (257) Petro Virde Joanne de Carbia Joanne Littera Janne Runchina Guantino de Montes Michele de Zori Elia Corda et Gavino de Serrenti habitatoribus dicte ville: Barisono Sanna majore ville de Giavi (258) Comita Corbe Nicolao de Leda Joanne Secundinu Petro Canchis Andrea de Logu Leonardo Seche Gonnario Manuça Petro Nigro et Gonnario Penna habitatoribus proxime dicte ville: Simeone Pischella majore ville de Chelemale (259) Petro Pisano Simeone Pulla Taniele de Ogiani Comita Virde et Joanne de Zori habitatoribus ville proxime dicte: Martino de Olian majore ville de Tiesi (260) Manuel Capita Anthonio Seche Petro de Tola Petro Penna Elia Porchu Petro Spangia Gaini de Monte et Joanne de Scanu habitatoribus dicte ville: Manuele Plana majore ville de Berssude (261) Leonardo Piga Arsoco de Marongiu Michele de Bare Martino de Querqui Comita Fancellu et Nicolao Cachula habitatoribus ville proxime dicte omnibus et singulis habitatoribus Montis Leonis predicti et contrate de caput Abbas et alia ipsius montis et contrate et villarum suarum multitudine hominum ibidem existencium copiose quod non nisi pastores bestiarium defecerunt congregatis per inde in Monteleone ante ecclesiam Sancti Stephani ubi solitum est congregari concilium ipsius Montis Leonis atque contrate facientibus et representantibus universitatem dictorum castri et contrate ac majorem et saniorem partem ejusdem prout de hujusmodi potestate constat ad plenum per publicum instrumentum inde confectum in Monteleone ante ecclesiam prelibatam in posse Arsoci Salarj quondam Nicolai habitatoribus Bose publici imperiali auctoritate notarii XII die januarii infrascripti et clausum per notarium proxime dictum (262).

Et ego Nicolaus Porcu habitator ville de Sola Russa (263) sindicus actor et procurator universitatis contrate Campitani majoris (264) habens de subscriptis plenam et legittimam potestatem similem et talem qualem habent sindici actores et procuratores civitatis Aristanni predicte desuper insertam hoc est ab universitate eadem seu a Suaceso Puligha locumtenente officialis Campitani Majoris pro magnifica domina judicissa Arboree Joanne Loci majore ville de Cerfallio (265) Borsolo de Sii Ponso Trochu Juliano Cauli Jacobo Cocho Guantino Pili Philipo de Suni Mariano Samuti Joanne Seche Comita Pira Juliano Porcellu Amico Vutinu Petro de Scala Benedicto Pucelu et Nicolao Melone juratis ville proxime dicte: Joanne de Paulis majore de Solarussa Andrea Seche Antiocho Trochu Joanne de Yecha Nicolao de Jerre Andrea Querqui Dominico de Aceni Gonario de Martis Joanne de Orru Comita Carta Aramo Canchuci Nicolao Sogia Amico de Mela Basilio Maduru Simeone Barberi et Joanne Penna juratis Juliano Lente Majore ville Longe Torbino Masala Arso de Racia Seraphino de Scano Mursino de Corona Dominico de Orru Andrea de Corona et Mariano de Iba juratis ville proxime dicte. Item a Sarraceno Corria majore ville de Sii Majore (266) Gennargio de Zori Joanne de Sii Francisco Vacha Comita Conchas Gonnario Corru Joanne Melone Joanne Porru Matheo Loche Guiglelmo de Scanu Vincencio Uselli Borsolo Pira et Borsolo de Sii juratis ville proxime dicte: Leonardo de Serra majore ville Petra Veurra (267) Seraphino de Cortis Joanne Frau Nicolao Pipiri Masulino Poda Georgio Mancha et Mariano Casu juratis ville proxime dicte: Petro de Urghe majore ville de Maassama (268) Joanne Mele Guantino de Mulas Juliano de Logu Mariano de Echa Petro de Pani Petro de Miali et Saturno de Orru juratis. Item a Comita Cossu majore ville de Nuraci Niello (269) Anthonio Podda Joanne de Frailis Petro de Frailis Nicolao de Loi Joanne Cau Silvestro Castai Michele Longuo Joanne de Loi et Joanne de Leda juratis ville proxime dicte: Arçoco de Lacon majore ville de Fenugheda (270) Joanne de Idida Guantino Portis Andrea Perra Matheo çori Aesu de Onni Mannai de Aceni Nicolao Tiris et Petro Muschas juratis ville proxime dicte: Joanne de Orru majore ville de Nurau Albu (271) Guantino Polla Nicolao de Pani Gonnario Carau Pericono Mula et Ogittu de Serra juratis ville proxime dicte: Aeso Cea majore ville de Capras (272) Leonardo Frongia Francisco Line Alibrando de Serra Pero de Talasia Gonnario de Querqui Guiglelmo Pinna Barisone de Mandas Mariano Tando Thomanio Ortulanu Joanne Sogia Petro de Serra et Juliano Meloni juratis ville proxime prelibate: Donato de Scala majore ville de Salanis (273) Joanne Cordella et Michele de Pau jurato Corria Merceale de Orru Gonnario Cocho Ferrerio Carau et Mariano Lampis juratis ville proxime dicte: Comita de çori majore ville de Sernische (o Senusthe) (274) Petro Pullio Ioanne Marti Guantino de Congia Nicolao de Orru Murronu de Quartu et Pilosu Porchu juratis ville proxime dicte: Francisco de Zori majore ville de Nuraci de Pische (275) Gierdano de Sii Barono de Leda Juliano de Serra Troischo Cupula Christoforo Vacha Comita de Jana et Philipo Tronu juratis ville proxime dicte: Joanne Pirella majore ville de Ersorra (o Erjorra) (276) Joanne de Villa Nicolao de Zori Lazarino Caria Joanne Penna Mariano Galluri et Petro de Zori juratis ville proxime dicte: Petro Murtino majore ville de Donugagia (277) Nicolao Canba Joanne de Figus Anthioco Mameli Joanne Mameli et Nicolao Littera juratis ville proxime dicte; Jacobo Salis majore ville de Sellejani (278) Gaspario de Orru Jacobo Fala Petro Fala Nicolao de Yana Marcho Penna Francisco Deligia et Dominico Campana juratis ville proxime dicte: Vincencio Duras majore ville de Baratili (279) Joanne Canchedi Joanne de Ledda Sisinnio Porru Mariano Canchedi Guantino Cani Borçolo Cani et Fuliato de Arca juratis ville proxime dicte omnibus et singulis habitatoribus prelibate contrate et alia ipsius contrate et villarum suarum multitudine hominum in eis habitancium copiose sic quod non nisi pastores bestiarium defecerunt congregatis in villa de Solarussa ubi est solitum congregari concilium universitatem dicte contrate facientibus et representantibus et eciam majorem et saniorem partem ejusdem prout de potestate hujusmodi constat ad plenum per publicum instrumentum inde confectum in villa de Solarussa in staulo ecclesie Sancte Marie ville ejusdem in posse Leonardi Sanna filii Guantini Sanna de civitate Sasseri publici imperiali auctoritate notarii die undecima januarii infrascripti et clausum per notarium proxime precontentum (280).

Et ego Agustinus Ferrali habitator ville de Mahara (281) sindicus actor et procurator universitatis contrate Marmille et villarum ejusdem habens plenam et legittimam potestatem faciendi subscripta similem et talem qualem habent sindici actores et procuratores civitatis Oristanni predicte desuper insertam scilicet ab universitate eadem seu a Nicolao Longhu castellano Marmille Stephano de Urghu maiore ville de Mahara Barbaraghesa Gunnario Longu Andrea Daceni Librando de Montis Petro de Urghu Ecu Cambuli et Paulo Pinna Michele Cara Nicolao Masala et Gantino Maniceda juratis ville proxime dicte: Philipo Gastai Guantino Tirichu Joanne de Sii Andrea Longu Michele de Pascha Meglori de Orru Barisono Canpana Salvatore de Yana Colo de Murtas Paschalino de Melas Gunnario Ardu Francisco Mancha Joanne Conchas Nicolao Meddoni Benedicto de Cortis Joanne Tronce Anthonio de Murtas Thomeo Pigha Salvatore de Pira Laurencio Marcia Filipo Dunali Anthonio Vermilla Gunnario Campana Barçolo de Murtas Philippo Puddina Salvatore Daceni Crescenti de Castay Barçolo Corria Petro de çori Margiano de Marongiu Comita Piludu Gunnario Dorru Guantino Pani et Casu Nicolao Urray Comita de Campu Cippari Frau Petro de Suhergiu Nicolao Merreus Michele Polla Hogitto Sabiu Francisco de Sii Nicolao de Corongiu Joanne de Honni Joanne de Circha Laurencio de Achamu Gabriele Ardu Angilotto Daceni Comita Apis Pantaleo Puteri Salvatore de Sii Joanne Masala Nicolao de Paulis Anthonio Cadeddu Matheo Coça Petro Arrubiu habitatoribus ville proxime dicte. Item a Leonardo Polla Porchu majore Ville Noa de Forru (282) Nicolao Capellu Anthonio Moyu et Francisco de Bogia juratis ville ejusdem. Item a Torbino de Unali majore ville de çiçalmo (283) Barçolo Manca Sanghineu Coma et Barçolo de Serra juratis ipsius ville Mariano Tiddus Andrea Frau Manfroni Piras Laurencio de Murru Gunnario Corropiu habitantibus in villa eadem. Item a Guantino Serrau majore ville de Luna Madrona (284) Nicolao Isquirru Joanne Coccho Gantino Tuveri Joanne de Paulis Mariano Eccha Andrea de Perinu juratis ipsius ville Michele Serrau Barçolo Dunali Jacobo Avina Benedicto de Ligia Petro Casu Bertucu de Sii Juliano de Montis Benedicto de Corona Gunnario de Lillos habitantibus in villa proxime dicta. Item a Michele de Tidora majore ville de Silli (285) Margiano de Idda Joanne Mannonu Annos e Vida Melone juratis ville proxime dicte. Item a Nicolao de Serra majore ville de Pauli (286) Gantino de Yana Joanne de Puçara Matheo Porcellu Joanne de Serra et Joanne Carumatta juratis ville ejusdem Nicolao de Figos Sisinnio de Serra Vincencio de Massa et Ioanne de Massa habitatoribus ville proxime dicte. Item a Margiano Coccho ville de Ses Plasses (287) Joanne Bina Petro de Murru Matheo Murgia Francisco Murgia et Genargio de Serra habitatoribus in villa proxime dicta. Item a Nicolao Sece ville de Tuyli (288) Gantino Piçalis Majoribus Laurencio de Pardu Torbino Mereu Massargiu Montigha Salvatore de Sinctas Creyendeu Sece et Nicolao Farris juratis ville ipsius Joanne de Yana Petro de Pau Nicolao Cossu Bernardo Mecuci Dominigho de Orro habitantibus in villa proxime dicta. Item a Mirai de Marongiu majore ville de Barumini (289) Barçolo Oreddu Francisco Cuddas Nastencii Boy Gantino Pateri habitantibus in villa proxime dicta. Item a Sadurru de Serra majore ville de Turri (290) Petro Conco Comita de Nuraghe Furradu de Baus Torbino Lierru Barçolo de Marongiu Joanne Meçuçi et Petro Serellu juratis ville ipsius Joanne Pelle Nicholao Cancha Salvatore Cau Comita dessu Donnu Comita de Serra Georgio Brerru Joanne Frau Murrone Clava Cochotti de Meçuçi Comita de Piçalis habitantibus in villa proxime dicta. Item a Murrono Serpe majore ville Duçara Manna (291) et Marco Cadeddu ville proxime dicte. Item a Margiano de Bosay majore ville de Baradili (292) Salvatore Dunnali Margiano Dunnali Nicolao Isquintu Deusdadu Tronce et Dominighu de Loy juratis et Joanne Suche de villa proxime dicta. Item a Margiano de Quartu majore ville de Cilicia (293) Francisco Daceni Matheo de Mussa et Comita de Paris juratis ville ipsius. Item ab Antioco de Serra majore ville de Gestori (294) Salvatore Uteri Stephano de Archa Giuddu Tronce Barçolu Cossu Petro Dorru Antiocho Maçucha et Andrea Pullu juratis et Michele de Orlandu ville proxime dicte. Item a Murrono de Serra majore ville de Sini (295) Facio Donu et Margiano de Frailis juratis ville proxime dicte. Item a Silvestru Pipiri majore ville de Jenuri (296) Hoguitto de Zori Leonardo Carcana et Georgio Ferru ipsius ville juratis. Item a Barisono Cuddas majore ville de Bareça (297) Petro de Quisa Saraghinu Longu et Nicolao de Yana proxime dicte ville juratis. Item a Barisono Pucellu majore ville d’Acene (298) a Petro Dorru Gantino Loy et Petro Perdighi juratis ville proxime dicte omnibus et singulis habitatoribus dicte contrate universitatem contrate ipsius ac villarum suarum et majorem ac saniorem facientibus et representantibus partem ejusdem congregatis per inde in dicta villa de Mahara Barbaraquesa ante ecclesiam Sancti Saturnini una cum multitudine hominum ipsius contrate et villarum suarum qui erant ibidem copiose sic quod non nisi pastores bestiarium defecerunt prout de potestate hujusmodi constat ad plenum per publicum instrumentum inde confectum in villa de Mahara predicta ante ecclesiam Sancti Saturnini predictam in posse Andree Virde quondam Joannis Virde de civitate Sasseri filii publici imperiali auctoritate notarii XII die januarii infrascripti et clausum per notarium proxime prelibatum (299).

Et ego Barsolus de Lacon habitator ville Bidoni (300) sindicus actor et procurator universitatis contrate seu Partis de Varicato (301) et villarum dicte contrate habens super subscriptis peragendis et omnino complendis potestatem plenam et legittimam similem et talem qualem habent sindici actores et procuratores civitatis Aristanni predicte desuper insertam hoc est ab universitate eadem seu a Torbino Dargiolas officiali Partis Varicati pro magnifica domina judicissa Arboree Guantino de Pira majore ville Busache (302) Stephano de Laccon Joanne Conchedda Nicolao Concedda Barsolo de Ru Dominico de Marongio Andrea Corria Lemono Seche Nicolao Seche Comita Frau Neruccio de Ru Petro de Bangius Santoro Mele Joanne Frau Petro Adi Comita de Serra Joanne Curedda Saracino Curedda Arsoco de Uras Comita Mameli habitatoribus ville proxime dicte. Item a Parisono Seche majore ville de Uta (303) Stephano de Ledda Nicolao de Ledda Petro Dessori Francisco Dessori et Comita Boi juratis Arsoco Boe Salvatore Coso Bernabobo Nucio Mariano Marras et Mariano de Staara morantibus in villa proxime prelibata. Item a Mariano de Uta majore ville de Sorrai (304) Petro Mancha Petro Marras et Joanne Mula juratis Filuccio de Caton Dominico Lodde Joanne de Pira Comita de Unali Parisono Marras Joanne Marras Dominico Murgia et Fiindeo Pisu habitatoribus ville proxime dicte. Item a Comita Murtino majore ville Leunelli (305) Baldofino Musiu Simone Porro et Arsoco de Sii juratis Arsoco de Sii Francisco Carbone Petro Cao Francisco Tigula Juliano Frongia et Juliano Carta habitatoribus ville proxime dicte. Item a Juliano Mameli majore ville de Loddu (306) Joanne Mameli Guantino de Uta et Laurencio Mele juratis Michele de Ru Mariano Contona Petro de Pira et Juliano Capissa habitatoribus ville proxime dicte. Item ab Arsoco de Urghe majore ville Fodrongiani (307) Laurencio de Molargia Laurencio de Sena Comita Spanu et Joanne de Addis Joanne Onida Paulo de Cherqui Parisono Cocho Joanne Seche Petro Spiga Laurencio de Ru Joanne Puddio et Petro de Martis habitatoribus ville proxime dicte. Item a Parisono Useli majore ville de Monte Santo Joso (308) Dominico Tode Sisinnio Pische et Nicolao Puddio juratis Joanne Puddio Matheo Penna Paglassino Siculo et Petro Frongia habitatoribus ville proxime dicte. Item a Petro Pistis majore ville Alary (309) Matheo Serroni Gonnario Machao Petro de Cherqui et Guantino de Cherqui juratis Ughetto de Urgo Jacobo de Archa Gonnario Seche Molentino Dessori et Mirai Simbula habitatoribus ville proxime dicte. Item a Juliano Meleddu majore ville de Barbargiana (310) Sisinnio de Ru Gherardo de Uta et Joanne de Scanu juratis Joanne de Ru Molentino de Liggia Lusurgio de Urgo Joanne de Patro Santoro de Prato et Benedicto Sancha habitatoribus ville proxime dicte. Item ab Anthonio de Villa majore ville Moddaminis (311) Gonnario Uccho jurato Bono de Urgo et Parisono Pala comorantibus in villa eadem. Item a Barsolo de Laccon majore ville Ardauli (312) Nicolao de Sori Petro de Sori Juliano Leccha Petro de Sori Nicolao Useli Nigro de Scano Mariano Marras et Juliano Pissalis ville habitatoribus proxime dicte. Item a Joanne de Serra majore ville Soradili (313) Petro Sannio Arsoco de Onida et Nicolao de Uta juratis Francisco Pira Francisco Sicilia Nicolao Per.° Juliano Pala Parisono Falche Basilio Verde Sisinnio de Argiolas Petro de Cherqui Joanne de Luccha et Anthonio Manna habitatoribus ville proxime dicte. Item a Jacobo de Ore majore ville de Truschedo (314) Laurencio Uras et Parisono Poddighe juratis Leonardo Mameli Mariano Duras et Guantino Poddighe in villa habitantibus proxime dicta omnibus et singulis de dicta contrata et alia ipsius contrate multitudine hominum in ea habitancium copiose sic quod non nisi pastores bestiarium defecerunt congregatis in platea domus Gantini de Pira majoris ville de Busache ubi est solitum congregari concilium universitatem dicte contrate ac majorem et saniorem partem ejusdem facientibus et representantibus prout de potestate hujusmodi constat ad plenum per publicum instrumentum inde confectum in villa de Busache in platea domus supradicte in posse Ambrosii Penna notarii de civitate Aristanni publici imperiali auctoritate notarii XV die januarii infrascripti et clausum per notarium prelibatum (315).

Et ego Tomeus Sogia habitator ville de Sia Sancte Luciae sindicus actor et procurator universitatis Contrate Campitani de Simagis (316) habens plenam et legittimam potestatem faciendi subscripta similem et talem qualem habent sindici actores et procuratores civitatis Aristanni  predicte desuper longe insertam hoc est ab universitate proxime dicte Contrate seu a Petro de Lacon officiali Campitani de Simagis pro dicta domina judicissa Mariano de Yana Majore ville de Simagis de Margiani (317) Ioanne de Orani Joanne de Valle Nicolao de Valle Paulo de Serra Francisco Peco Romano Zori Aramo de Zori Colo Meloni Dominico Cidis et Saltoro de Querqui juratis ville proxime dicte: Gonnario de Yana Majore ville de Simagis de Santo Juliano (318) Comita de Mogoro Santoro de Sii Angelo Masala Guantino de Curchas Santoro Mocy Nicolao de Yana Gonnario de Solas et Lazarino Masala juratis ville proxime dicte: Leori de Campo Majore ville de Simagis Josso (319) Mariano Pirri Angelo Lira Ioanne Pinglieri Bugino Mancoso Vincencio de Orru Petro de Zori et Nicolao Melone juratis ville proxime dicte: Leonardo Pilella Majore ville de Bangios (320) Ioanne Murru Ioanne Porchu Francisco de Arcedi Petro de Cherqui Gonnario de sii et Comita de Quia juratis ville proxime dicte: Guantino Magia Majore ville de Capriles (321) Crescente Mele Nicolao Dunedo Gonnario Lai Comita Mugulo et Barisono Mugulu juratis ville proxime dicte: Paulo Tancha Majore ville de Ugiastra (322) Ioanne Ecte Leonardo de Angu Petro de Zori Sabatino de Manchu Gugliermo de Quia et Vincencio Lecis juratis ville proxime dicte: Comita Lai Majore ville de Sia Sancti Nicolai (323) Bonnano Capula Laurencio de Serra Sisinio de Marchi Sisinio Pees Anthonio de Serra et Juliano de Muru juratis ville proxime dicte: Lesio Loddo Majore Ville Olbane (324) Borçolo de Massa Mariano de Serra Guiducio de Quirrus Nicolao Zaru Nicolao Chintu et Thomeo de Orru juratis ville proxime dicte: Comita de Querqui Majore ville de Siili Murrono Puligas (325) Nicolao Serraglu Iacobo Dardu Ioanne de Ibba Nicolao Uras et Nicolao Mela juratis ville proxime dicte: Petro de Piras Petro Cercho et Nicolao Mula juratis ville Curie (326) predicte: Guantino Schuru Majore ville Sancte Juste (327) Petro Murra Arsoco Colle Anthioco Cadahino Saro Cogoni et Cogotti Corbu juratis ville proxime dicte: R.° Loche Maiore ville de Palmas de Ponte (328) Gonnario Boe Ioanne Uda et Ioanne Mancha juratis proxime dicte ville: Arsoco Castagno Majore ville de Palmas (329) Majore de Pani Bonu (330) Guantino Murru et Petro Pau juratis ville proxime dicte: Joanne Penna Majore ville de Palmas (331) Petro de Sancto Gavino Petro de Benefacta Leonardo Cartona Petro de Filicittu Ioanne Ardu et Ioanne de Serra juratis ville proxime dicte: Juliano de Zori Majore ville de Sancte Haeru (332) Sarracenu Porcellu et Juliano Murgia juratis ville proxime dicte: Arsoco Catellu Majore ville de Sia Sancte Lucie (333) Borçolo Sullas Borçolo Mele Ioanne Paradari Garcia Deus Marras et Michele de Campu juratis ville proxime dicte omnibus et singulis de dicta Contrata et alia ipsius et villarum suarum multitudine hominum inibi stancium copiose sic quod non nisi pastores bestiarium defecerunt congregatis per inde in dicta villa de Simagis de Margiani ubi est solitum congregari concilium facientibus et representantibus universitatem dicte Contrate et majorem ac saniorem partem ejusdem prout de potestate hujusmodi constat ad plenum per publicum instrumentum inde confectum in villa Simagis de Margiani in platea ecclesie sancti Giminiani ville ejusdem in posse Leonardi Sanna filii Guantini Sanna de civitate Sasseri publici imperiali auctoritate notarii die XII januarii infrascripti et clausum per notarium prelibatum (334).

Et ego Jacobus de Sii habitator ville de Solgono (335) sindicus actor et procurator universitatis Curatoriarum de Mandraholisay et Barbargie de Bilbi (336) habens plenam et legittimam potestatem faciendi subscripta similem et talem qualem habent sindici actores et procuratores Aristanni civitatis predicte desuper insertam hoc est ab universitate Curatoriarum predictarum seu a Joanne Pinna locumtenente officialis Curatoriarum predictarum pro domina judicissa jamdicta: Francisco Piçalis Majore ville de Solgono Joanne Cece Petro de Asenu Flore Piçalis Mariano Teneru Gonnario de Casta Saltaro de Serra Ioanne de Corona Gasparro de Curcas Salvadu de Murtas juratis ville ejusdem ac Gonnario Mancha Gonnario de Serra Comita Cathellu Antonio Calba Francisco Marras Mariano Cathellu Comita Marras Gonnario Marchio Fuliato Moci Ioanne de Corongiu Guantino de Marongiu Benedicto Calba Moncone de Serra Nicolao de Serra Petro de Ligios Comita Polla Mariano Orgolesu Arsocco Marras Guantino de Yana et Petro de Marongio habitatoribus ville proxime dicte.

Item a Lotto de Serra Majore ville de Açara (337) Juentinu de Martis Mariano de Sori Barsolo Marras et Guillermo Marras juratis ville ejusdem ac Ioanne Sarai Mariano Sarrau Guantino Maneli et Barzolo Albay comorantibus in villa proxime dicta. Item ab Arsoccho Chirroni Majore ville de Spasulee (338) Gonnario de Serra Laurencio Fulla et Gonnario de Corongiu juratis ac Georgia Lecha Parasono de Serra Barsolo Fulla et Petro Uda habitatoribus ville proxime dicte. Item a Mariano de Ligia Majore ville de Meana (339) Suachesu Carta Petro Pelle et Ioanne Caponi juratis a Petro de Naitan Gonnario Urru Petro Leppori Barisono Seche et Guantino Tacula habitatoribus ville proxime dicte. Item a Btldosino de Sori Majore ville de Tonara (340) Arsoco de Lacon et Matheo de Querqui juratis ac Francisco Murgia Petro Marras Juliano Uras et Margiano Seche habitatoribus ville proxime dicte. Item a Nicolao Mele Majore ville de Desilo (341) Ioanne de Sii et Sisinni Mele juratis ac Gonnario Mura Matheo Loche et Comita de Curcas habitatoribus ville proxime dicte. Item a Creyndeu (Credi in Dio) de Curcas Majore ville de Bilbi (342) Ioanne de Curcas et Gonnario de Curcas juratis ac Taniele Marras Ioanne Pelle et Guantino de Sori habitatoribus ville proxime dicte. Item a Laurencio Penna Majore ville de Aricu (343) Francisco Penna et Ioanne Penna juratis ac Gonnario Mameli Ioanne Furca et Petro Seche habitatoribus ville proxime dicte. Item a Gonnario de Lacon Majore ville de Summungleo (344) Parasono de Barca Philippo de Martis et Gonnario Cuculla juratis ac Simeone de Sori Gonnario Mele Anthonio de Martis Mariano de Serra Paolo Marras Anthonio Mele Michele Fay Comita de Martis u u u u u (sic) et Petro Cau habitatoribus ville proxime dicte. Item a Mariano Mele Majore de Leonissa (345) Guantino Boe jurato ac Mariano Mura et Ioanne de Asuni habitatoribus ville proxime dicte. Item a Petro Cocho Majore ville Arcueri (346) Laurencio de Lacon Petro de Illa Guantino Dorruu et Guantino de Serra juratis ac Petro Marras Parasono de Serra Anthonio Seche Petro Murtinu et Mariano Usay habitatoribus ville proxime dicte omnibus de Curatoriis supradictis et alia ipsarum Curatoriarum et villarum suarum multitudine hominum ibidem stancium copiose sic quod non nisi pastores bestiarium defecerunt congregatis in villa de Solgono predicta ante curiam ville ejusdem facientibus et representantibus universitatem dictarum Curatoriarum ac majorem earum partem et eciam saniorem prout de potestate hujusmodi constat ad plenum per publicum instrumentum inde confectum in villa de Solgono predicta in curia prelibata in posse Ambrosii Penna filii quondam Guiducii Penna notarii de civitate Arestanni publici imperiali auctoritate notari XIIII die januarii infrascripti et clausum per notarium proxime prelibatum (347).

Laudamus aprobamus et firmamus tam nominibus nostris propriis quam nominibus eciam dictarum universitatum et singularium de eisdem ac auctoritate constitutis per universitates nobis atribute easdem modo et forma predictis omnia et singula supradicta concessa aprobata et firmata per egregiam dominam Elionorem judicissam Arboree dominam nostram seu procuratores ejus superius notatos inquantum ea et eorum singula nos et dictas universitates et singulares earum tangunt et concernunt ac pertinent per nos et eas eciam observari. Et promittimus nos omnes dicti sindici actores et procuratores et quilibet nostrum pro universitate cujus est sindicus actor et procurator et singularibus de eadem et nominibus eorumdem auctoritate potestatis ejusdem et nominibus eciam nostris predictis ea omnia supradicta attendere et complere ac eciam observare perpetuo et contra illa vel aliquod eorumdem nunquam facere vel venire aliquo modo racione seu causa. Et si contrafecerimus volumus dictis nominibus et quolibet eorumdem incurrere penas superius expressatas tam spirituales quam temporales quam eciam pecuniarias eis via et modo quibus in capitulis continentur jamdictis. Quibus penis commissis vel non nichilominus predicta per nos promissa in eorum maneant robore et valore et ad corroboracionem predictorum juramus in animas nostras proprias et illorum quorum sindici et procuratores existimus per dominum Deum et ad sancta ejus quatuor evangelia nostrum cujuslibet corporaliter manibus tacta gratis. Et nichilominus facimus homagium ore et manibus comendatum ad consuetudinem Ispanie et prout in dictis capitulis continetur vobis nobili domino Eximino Petri de Arenosio gubernatori predicto illud recipienti nomine et vice domini regis predicti. Ceterum substituimus actores universitatum predictarum ac procuratores nostrum et singularium de eisdem Anthonium Serrani et Petrum de Vineolis notarium habitatorem Castri Callari et utrumque eorum in solidum ita quod prius occupantis condicio pocior non existat sed quod per unum eorum fuerit inceptum per alium mediari valeat et finiri ad summitendum nos et dictas universitates et singulares de eisdem jurisdictioni reverendorum in Christo patrum dominorum archiepiscopi Callaritani et archiepiscopi Aristanni simul in hoc casu tantum et ad recipiendum ab eis sicut et nos cum presenti summitimus nos eorum jurisdicioni et recipere intendimus voluntarie et ex pacto sententiam interdicti in universitatum qualibet predictarum et excomunicacionis in nos et singulares alios de universitatibus prelibatis promittentes habere ratum gratum et firmum quicquid per dictos Anthonium et Petrum factum fuerit in premissis et non venire contra aliqua eorumdem racione aliqua jure modo seu causa. Et pro predictis omnibus et singulis attendendis et complendis ac firmiter observandis et pro penis eciam pecuniariis prelibatis ei et quociens in predictis vel aliquo eorumdem extiterit contrafactum et pro sumptibus expensis et damnis si quas dictum dominum regem et suos vassallosque ejusdem ocasione seu defectu predictorum facere et pati contingerit quomodolibet exsolvendis et eciam emendandis obligamus omnia bona nostra et dictarum universitatum et singularium earumdem presencia et futura ac ubique habita eciam et habenda videlicet notario stipulanti ut infra.

Et assimili (a simili) nos inferius nominati sindici actores et procuratores universitatum terre domini regis nostri predicti videlicet nos Marcus Joveri et Franciscus Roig habitatores Castri Callari (348) nominibus nostris propriis et ut sindici actores et procuratores universitatis castri predicti et singularium de eadem habentes ab ipsa universitate plenum et legittimum posse faciendi subscripta cum publico instrumento tenoris sequentis (349). = Noverint universi quod ad convocacionem venerabilis Rodrigui Lençol Domicelli vicarii Castri Callari pro illustrissimo domino rege Aragonum voce preconia sonoque tube factam per Michaelem Darbo preconem publicum et juratum dicti Castri prout est moris consiliarios et juratos ipsius Castri in vel pro talibus convocari in domo in qua consilium dicti Castri consuevit congregari convenerunt et interfuerunt venerabilis Nicolaus Carbonelli Guillermus Canielles Iacobus Xarch Arnaldus Carreres et Petrus Geronella consiliarii anno presenti universitatis dicti Castri Berengarius Rigolf Arnaldus Frigula Matheus Muluer Petrus Palacals Franciscus Oriol Iacobus Cases Ferrarius Simon Petrus çalort Simon Rubei Petrus Torrent Ferrandus Yuanyes Petrus Sauri Ioannes Leo Andreas Salvador Iacobus Rossell Guillermus Oliva Petrus Terrer Petrus Guitard Benvengut Soler Petrus Carusses Berengarius Massaguer Guantinus Maçet Guantinus Torres Arnaldus Vilar Arnaldus Sancta Cilia (350) Ioannes Feliu Petrus Pinol Iacobus Colomer et Petrus Ros omnes jurati et habitatores dicti Castri majorem ac saniorem partem consilii dicte universitatis facientes et totam ipsam universitatem representantes. Confidentes ad plenum predicti consiliarii et jurati de fide industria et legalitate venerabilium Marchi Jover absentis et Francisci Roig presentis habitatorum dicti Castri vice et nomine dicte universitatis et singularium ejusdem cum auctoritate et decreto dicti Venerabilis Vicarii in his intervenientibus fecerunt constituerunt et ordinarunt suos et ipsius universitatis sindicos actores et procuratores ac nuncios speciales prenominatos Marcum Jover et Franciscum Roig et utrumque eorum in solidum ita quod non sit melior condicio occupantis negocium sed id quod alter eorum inceperit alius nichilominus id prosequi valeat et finire ad comparendum et se representandum humiliter et devote tam coram illustrissimo domino eorum Rege Aragonum et eius honorabili consilio et audiencia quam coram ipsius domini regis nobili Gubernatore et Reformatore Regni Sardinie et pro ipsis venerabilibus consiliariis et juratis et pro tota dicta universitate et singularibus de eadem consenciendum paci seu concordie concordate seu que fieri et concordari in domino speratur inter dictum Dominum Regem seu dictum ejus nobilem gubernatorem ex una parte et nobilem et egregiam Dominam Elienoram Judicissam Arboree et nobilem Brancam Leonem de Auria ejus maritum ac Sardos Insule Sardinie ex altera ipsamque concordiam et capitula ejusdem nominibus jamdictis firmandum et quascumque obligaciones speciales et generales faciendum et eciam sacramentum et homagium et alias securitates et cautelas cum illis penis tam pecuniariis quam spiritualibus et aliis quibus libet et ut ipsis videbitur et alias quascumque concordatas seu concordandas inter partes predictas nominibus jamdictis faciendum pariter et firmandum. Et ad impetrandum habendum et obtinendum ab ipso domino rege et ejus sacro consilio et audiencia confirmacionem et de novo concessionem privilegiorum graciarum franquitatum et immunitatum concessarum eidem universitati per precessores suos Aragonum reges necnon eciam de novo impetrandum habendum et obtinendum alia quecumque privilegia libertates et immunitates literas et rescripta gracias et remissiones vel justiciam continentes facientes et faciencia pro ipsis et universitate predicta et singularibus de eadem. Et adjutorium et succursum ab eodem domino rege et ab quibuscumque sindicis et procuratoribus terrarum regnorum et civitatum suarum humiliter et cum instancia postulandum requirendum et obtinendum pro restauracione et deffencione hujus Castri Callari et per consequens tocius Sardinie regni et ipsis hujusmodi de causa si opus fuerit suplicandum protestandum monendum et requirendum. Et jus dicte universitatis in omnibus postulandum manutenendum et defendendum et graciam liberacionem et enfranquimentum super censibus sive censualibus ad que hospicia propter incendium diruta et alia in Castro Callari obligata sunt ac summissa petendum a dicto domino rege et obtinendum ut per hoc facilius reformentur et refecta in statu sincero diligencius perpetuo habeantur. Et super hiis aliis omnibus supradictis quecumque pacta promissiones avinencias transaciones stipulaciones et obligaciones que ipsis sindicis actoribus et procuratoribus ac nunciis vel alteri eorum videbitur faciendum et recipiendum et inde publicum seu publica faciendum et firmandum fieri petendum et recipiendum instrumenta cum illis clausulis securitatibus et cautelis que eis vel alteri eorum videbitur et ad premissa necessaria fuerint vel eciam opportuna. Et demum omnia alia et singula in predictis et circa premissa libere faciendum procurandum et exercendum que veri et legittimi sindici et procuratores ac nuncii ad similia constituti facere possunt et debent et que ipsa universitas consiliarii et jurati ac singulares de eadem facere possent si presentes adessent eciam si talia sint vel fuerint que mandatum exhigant speciale. Comittentes dictis eorum sindicis et procuratoribus ac nunciis et utrique eorum in solidum super predictis et dependentibus ex eisdem ac connexis plenarie vices suas et dicte universitatis et singularium ejusdem cum libera et generali administracione. Promittentes eisdem sindicis actoribus et procuratoribus ac nunciis et mihi notario infrascripto tanquam publice persone hec ab eisdem constituentibus legittime stipulanti et  recipienti nomine et vice dicti Marchi absentis et omnium aliorum quorum interest intererit et poterit interesse se nomine tocius dicte universitatis et singularium de eadem semper habere ratum gratum et firmum quicquid per eosdem sindicos actores procuratores et nuncios vel alterum eorum in predictis et circa premissa actum procuratum fuerit sive gestum et nullo tempore revocare sub bonorum omnium dicte universitatis et singularium de eadem obligacione que acta fuerunt in Castro Callari in aula domus consilii predicta XVIII die mensis decembris anno a nativitate Domini M.° CCC° LXXXVII presentibus testibus Natale Bertran. Callari et Iacobo Bacallar de Majorica ad hec vocatis specialiter et rogatis Signum mei Roderici Lançol Domicelli vicarii Castri Callari pro illustrissimo domino rege Aragonum. Qui huic sindicatui tanquam actui legittimo ex parte dicti domini regis et auctoritate officii quo fungimur auctoritatem nostram interponimus pariter et decretum quod hic apponi iussimus per Bartholomeum de Osona notarium publicum auctoritate regia per totum regnum Callari et Gallurii insule Sardinie regentemque scribaniam curie vicarie dicti Castri pro venerabili Marco Joverii notario et scriba ejusdem Curie in cujus posse hanc firmam fecimus die et anno predictis presentibus testibus venerabilibus Francisco Ioannis de Sancta Columba milite et Petro Mironi habitatore dicti Castri. Et ideo ego Bartholomeus de Osona notarius et regens dictam scribaniam predictus in cujus posse dictus venerabilis vicarius hanc firmam fecit die et anno predictis et presentibus testibus suprascriptis hec scripsi et hoc meum solitum hic apposui sig†num: Signum Arnaldi Cerolli auctoritate illustrissimi domini regis Aragonum notarii publici per totam terram et gubernacionem Calleri et Gallurii qui predictis rogatus interfuit eaque scripsit et clausit cum raso et aptato in XVIIII linea ubi dicitur utrique eorum.

Et nos Bernardus Camella Franciscus Bos et Anthonius Ferret habitatores ville Alguerii (351) sindici actores et procuratores universitatis ville ut asserimus prelibate tam nominibus nostris propriis quam nomine universitatis ville Alguerii prelibate et singularium de eadem per quos huc de dicta villa Alguerii extitimus destinati cum sindicatu quem sufficientem credebamus existere ad hunc actum qui revera non erat immo in dubium vertebatur ob quod ratificacio fieri habet ut convenit per dictam universitatem et consiliarios ejusdem de subscriptis que pro dicta universitate et nomine ejus paciscimur et facimus et laudamus aprobamus et firmamus nominibus nostris propriis supradictis dictarumque universitatum et singularium de eisdem omnia et singula supradicta capitula et contenta in instrumento presenti quatenus nos et dictas universitates terre domini nostri regis predicti concernunt et eciam quoque tangunt ac pertinent per nos et dictas universitates observari eciam et compleri. Promittentes nominibus supradictis et quolibet eorumdem ea omnia supradicta attendere et complere ac eciam observare perpetuo et contra illa vel aliquod eorumdem nunquam facere vel venire aliquo modo racione seu causa. Et si contrafecerimus volumus dictis nominibus et quolibet eorumdem incurrere penas superius expressatas tam spirituales quam eciam temporales quam eciam pecuniarias eis via et modo quibus in dictis capitulis continentur quibus penis commissis vel non nichilominus predicta per nos promissa in eorum permaneant robore et valore. Et ad corroboracionem predictorum juramus in animas nostras proprias et illorum eciam quorum sindici actores et procuratores existimus per dominum Deum et ad sancta quatuor ejus evangelia nostrum cujuslibet corporaliter manibus tacta gratis et nec minus facimus homagium ore et manibus commendatum ad consuetudinem Ispanie et prout in dictis capitulis continetur vobis nobili domino Eximinio Petri de Arenosio gubernatori predicto illud recipienti nomine et vice domini regis predicti. Ceterum substituimus actores universitatum predictarum terre domini regis predicti et procuratores nostrum et singularium de eisdem Damianum Baringe canonicum Aristanni et Nicolaum Vergili civitatis ejusdem et utrumque eorum in solidum ita quod prius occupantis condicio pocior non existat sed quod per unum eorum fuerit inceptum per alium mediari valeat et finiri ad submittendum nos et dictas universitates et singulares de eisdem juredicioni reverendorum in Christo patrum dominorum archiepiscopi Callaritani et archiepiscopi Aristanni simul in hoc casu tantum et ad recipiendum ab eis sicut et nos cum presenti submittimus eorum juredictioni et recipere intendimus voluntarie et ex pacto sentenciam interdicti in universitates predictas et excomunicacionis in nos et singulares alios de universitatibus prelibatis. Promittentes habere gratum et firmum quicquid per dictos Damianum et Nicolaum factum fuerit in premissis et non venire contra ea aliqua racione. Et pro predictis omnibus et singulis attendendis et complendis ac firmiter observandis et pro pena sive penis pecuniariis memoratis si et quociens in predictis vel aliquo eorum extiterit contrafactum et pro sumptibus expensis et damnis si quos vel quas dictos nobiles Judicissam et Brancam Leonem de Auria militem ejus maritum ac suos et vassallos eorum facere et pati contigerit predictorum ocasione sive defectu quomodolibet exsolvendis et eciam emendandis obligamus notario infrascripto stipulanti ut infra omnia bona nostra et utriusque nostrum et dictarum universitatum et singularium eciam de eisdem presencia et futura ac ubique habita eciam et habenda (352).

Et nos superius nominati Thomas de Serra major camere Gomita Pancie subcancellarius dicte domine judicisse et Anthonius Caso procuratores ejusdem domine judicisse habentes ab eadem de his potestatem plenam atque legittimam cum publico instrumento cujus tenor est totaliter desuper insertus ultra predicta per nos firmata jurata promissa et facta superius liberamus et absolvimus nomine dicte Domine Judicisse et ex potestate per eam nobis superius attributa omnes et singulos homines civitatum Sasseri et Ville Ecclesiarum ac loci Sellurii Locorumque Mole de Posata et Iscle de Galtelli ac Contrate de Baronia et alios quoscumque homines qui virtute presentis concordie sunt restituendi dicto domino regi ab omni juramento et homagio et obligacione quacumque quibus obligati existunt seu que prestiterunt sive fecerunt dicte nobili Judicisse et eciam nobili Mariano filio suo presente in et super his et eciam consenciente ac ea volente venerabili Jacobo de Vierio milite cive Aristanni tutore et curatore nobilis Mariani predicti eidem Mariano dato tam per dictam nobilem dominam Judicissam quam per nobilem gubernatorem predictum retento tamen inde per nos et dictum tutorem et eciam curatorem quod presens liberacio et absolucio valeat et suum operetur efectum cum nobilis Branca Leo de Auria prelibatus et Sardi capti fuerint restituti in libertate eorum. Et ego Jacobus de Vieri predictus tutor et curator datus et eciam assignatus nobili Mariano filio nobilium et egregiorum Elienoris Judicisse Arboree et Branche Leonis de Auria militis mariti ejusdem cum potestate peragendi subscripta tam per dictam nobilem judicissam et ejus curiam quam per nobilem dominum gubernatorem et procuratorem regalem predictum prout de his constat ad plenum per duo publica instrumenta quorum unum scilicet dicte nobilis judicisse tenoris dinoscitur existere subsequentis (353). = In eterni Dei nomine amen. Noverint universi quod magnifica et excelsa domina Elienora Dei gracia judicissa Arboree comitissa Gociani et vicecomitissa de Basso diligenter attendens inter nobilem et prudentem virum dominum Eximinum Petri de Arenos militem gubernatorem et reformatorem regni Sardinie generalem pro illustrissimo domino Rege Aragonum et in hac parte procuratorem ipsius domini regis ex una parte et honorabiles viros Thomam de Serra Comitam Panciam notarium cives Arestanni et Antonium Cases civem Sasseri procuratores dicte domine judicisse ad presenciam dicti domini gubernatoris per eamdem dominam judicissam novissime destinatos ex altera parte fuisse concordatum quod inclito domicello Mariano filio carissimo ejusdem domine judicisse detur et constituatur tutor et curator idoneus qui nomine tutorio et curatorio dicti domini Mariani faciat firmet et confirmet omnes actus pertinentes paci et concordie dicti regni Sardinie et firmitati eorumdem jccirco prelibata domina judicissa ad requisicionis instanciam sindicorum civitatum et locorum sui dominio submissorum volens dictum tutorem et curatorem constituere et dare ut predicta omnia concordata inter predictum dominum gubernatorem et procuratores dicte domine judicisse de et cum ejus voluntate et consensu tanquam cernencia bonum et tranquillum statum insule supradicte effectum debitum sorciantur tenore presentis publici instrumenti instantibus requirentibus et suplicantibus dictis sindicis et subditis ejusdem domine judicisse dedit constituit et assignavit tutorem et curatorem dicto domino Mariano filio suo et ejus bonis nobilem virum dominum Jacobum de Vierio militem civem Arestanni de  cujus industria fide et legalitate jamdicta domina judicissa ab experto confidit dans et concedens eidem domino Iacobo plenam et liberam potestatem quod possit assumere regere et tueri gubernacionem et administracionem bonorum dicti pupilli et persone sue. Et in judicio et extra pro ipso et bonis suis esse facere et firmare omnes actus pertinentes paci predicte et firmitati ejusdem ac liberacioni et relaxacioni Sardorum qui pertinent ad dominum regem predictum et omnia alia et singula facere et complere que verus et legittimus tutor et curator facere potest et debet. Qui siquidem dictus dominus Iacobus tutor et curator onus dicte tutele cum reverencia debita in se suscipiens sponte et gratis ac consulte convenit et promisit prefate domine judicisse et michi notario infrascripto tanquam persone publice legittime stipulanti pro dicto pupillo et omnibus aliis quorum interest seu poterit interesse. Et eciam ad sancta Dei evangelia libro corporaliter tacto juravit res pupilli ministrare et procurare et inutilia pretermittere et totis viribus evitare ac inventarium seu repertorium si necesse fuerit facere per publicam personam. Et pro his complendis et firmiter observandis dictus dominus Iacobus obligavit eidem domine judicisse et michi dicto notario prescripto et stipulanti ut supra omnia bona sua habita et habenda. Et renunciavit in predictis omni juri et exceptioni contra hec repugnantibus. Insuper dictus dominus Iacobus ut premissa omnia uberiori gaudeant firmitate dedit fidejussores donnum Gonnarium de Villa et donnum Bartholomeum Muscha cives Arestanni. Qui solemniter fidejubentes pro eo promiserunt et convenerunt facere et curare cum effectu quod dictus dominus Iacobus tutor et curator faciet attendet et observabit omnia per eum super promissa sub obligacione eorum bonorum omnium presencium et futurorum. Renunciantes quantum ad hec ex certa sciencia nove constitucioni et beneficio dividende actionis et legi dicenti quod prius conveniatur principalis quam fidejussor. Et omni alii iuri racioni et consuetudini contra hec vel aliquod eorumdem repugnantibus de quibus omnibus dicta domina judicissa petiit et requisivit per me notarium infrascriptum inde confici prescriptum publicum instrumentum quod fuit actum in civitate Arestanni in camera palacii dicte domine judicisse presentibus honorabili viro domino Torbini Marinella Potestate ejusdem civitatis Arestanni Anthonio Polvirella scribano majore cancellarie dicte domine judicisse et Barçolo Sirgo civibus Arestanni testibus ad hec vocatis et rogatis die vigesima mensis januarii anno Dominice incarnacionis millesimo CCCLXXXVIII° indicione undecima secundum consuetudinem provincie Arboree † Ego Bectus quondam Symonis Chelis imperiali auctoritate notarius publicus qui predictis omnibus et singulis interfui eaque omnia rogatus scribere scribsi firmavi et clausi cum raso et emendato in lenea XXV ubi legitur solemniter. Et alterum instrumentum scilicet gubernatoris nobilis prelibati sigillo ejus reformacionis officii antiquo appendicio communitum sequitur in hec verba (354). = Noverint universi quod die veneris que fuit XXIIII mensis januarii anno a nativitate Domini M° CCC° LXXXVIII° comparentibus coram nobili viro Eximino Petri de Arenosio milite vices gerente generalis gubernatoris in regno Sardinie pro serenissimo domino rege Aragonum ipso vices gerenti pro tribunali sedenti intus curiam gubernacionis Callari pro reddendo jus et justiciam quibuscumque postulantibus videlicet Thoma de Serra Anthonio de Caxo et Gomita Panxa ut procuratoribus nobilis et egregie domine Elienoris Judicisse Arboree asserentibus se super infrascriptis et aliis plenum posse habere ab ipsa nobili domina judicissa Arboree matri nobilis Mariani de Arboree filii sui et nobilis et egregii viri Branche de Auria comitis Montis Leonis. Et comparentibus eciam infra nominatis sindicis et procuratoribus universitatum civitatum terrarum villarum et locorum insignium quas et quos ipsi nobiles et egregii conjuges nunch habent et possident in insula Sardinie in quibus dictis eorum filius Marianus pupillus ut jam juratus succedere speratur videlicet Nicola Querau et Petro de Sant-Luri pro universitate civitatis Arestanni. Galeaço Masala pro universitate civitatis Bosane. Et Lemuxio de Culto pro universitate Terranove. Petro de Casilis pro universitate Castri Januensis. Augustino Ferrali pro universitate de Marmilla. Mariano Galluresu pro universitate Castrimontis (Castri Montis) Regalis. Laurencio de Montis pro universitate de Parte Montibus. Francisco Sabiu pro universitate de Parte de Valença. Jacobo de Sii pro universitate de Mandreolisay. Basilon de Lacono pro universitate de Parte Virigadis. Thoma de Sogiu pro universitate de Campitani Maiore. Gontino de Porco pro universitate de Parte Milis. Francisco de Sori pro universitate Partis de Gilcier. Joanne de Agus pro universitate Montis de Verro. Barisono de Senalo pro universitate Plenargie de Bosa. Guantino Seque pro universitate Montis Leonis et Capitis d’Abbas. Joanne Masala pro universitate Serre de Vallis. Petro Coghu pro universitate de Macumerio et de Marghini. Anthonio Aletxi pro universitate de Alçana. Petro de Monte pro universitate Dore. Folco de Si pro universitate de Monte Acuto. Nicolao de Vare pro universitate de Claramonte et Anglona. Et Elia Sunna pro universitate de Meljoloco qui omnes sindici de eorum potestatibus dixerunt habere publica instrumenta de quibus in contractu pacis et concordie iniende de proximo Altissimo permittente inter Cathalanos et Aragonenses Sardos et alios honorem regium preservantes ex parte una et domum Arboree et Sardos ad domum ipsam spectantes ex altera obtulerunt se facere promptam fidem. Et scientes e cetero quod in capitulis dicte pacis iniende et firmande est expresse actum et conventum quod pro dicto nobili pupillo Mariano d’Arborea tutor et curator dari debeat ac assignari qui suo nomine et pro eo firmet in dicto contractu pacis et concordie iniende liberetque nonnullos qui eum certo casu in eorum dominum elegerunt ac jurarunt minus consulte et debite juxta seriem capitulorum conventorum omnes simul concordes nominibus eorum propriis et vice ac nomine omnium illorum a quibus procuratores et sindici constituti fuerunt ac sunt pecierunt ac requisiverunt humiliter suplicando per eundem nobilem vices gerentem prefato Mariano pupillo provideri de tutore et curatore ad firmandum dictam concordiam et absolvendum omnes homines et vassallos Sardinie ab omni sacramento et homagio quod prestiterunt dicto nobili Mariano videlicet de provido et discreto viro Jacobo de Vieri milite habitatore Oristanni quem velut aptum ad hec et idoneum eidem nobili vices gerenti nominarunt et presentarunt. Qui quidem nobilis vices gerens peticionibus et suplicacionibus premissorum tanquam justis et racioni consonis condessendere voluit in hac parte. Et reputans dictum providum et discretum virum Jacobum de Vieri coram eo stante abilem et idoneum ad gerendum onus et exercendum regimen dictarum tutele et cure ex parte dicti domini regis et sua auctoritatibus officiorum sibi commissorum de illa causa cognita providit dicto pupillo in tutorem et curatorem ad predicta et ad ipsum articulum dicte pacis et concordie iniende et firmande pertinet seu expectat aut poterit modo aliquo pertinere et expectare in futurum juxta mentem et seriem dictorum capitulorum pacis et concordie conventorum. Mandans et committens eidem tutori ut in dicto actu et contractu pacis et concordie intervenire pro ipso pupillo debeat et omnia et singula tangencia dictum actum compleat et faciat ac promittat se et dictum pupillum servare tenere attendere et complere et alia procuret que videantur sibi vergere in salvacionem protectionem custodiam et deffensionem persone et bonorum dicti pupilli inutilia evitando ut sue prudencie et discrecioni videbitur faciendum. Et generaliter faciat et procuret quecumque alia que tutor et curator datus et constitutus in simili articulo potest facere atque debet tam de consuetudine quam de jure super premissis omnibus et singulis generalem administracionem sibi committendo cum plenissima potestate. Ad hec dictus Jacobus de Vieri tutor et curator predictus onus dictarum tutele et cure in se admittens et acceptans convenit et promisit prelibato nobili vices gerenti et michi Ioanni Saurini notario publico regentem scribaniam dicti officii gubernatoris Calleri ut publice persone hec ab ipso tutore et curatore legittime stipulanti et recipienti nomine et vice predicti pupilli et omnium inquam aliorum quorum interest et intererit ac potest et poterit interesse. Et in posse ipsius nobilis vices gerentis juravit sponte per dominum Deum et ejus sancta quatuor evangelia suis manibus corporaliter tacta quod in dicto actu et contractu pacis et concordie ac bone amicicie iniende se bene fideliter et legaliter habebit absolvendo et liberando ipsius pupilli nomine et pro eo a vinculo juramenti et homagii quos liberare et absolvere tenetur et debet juxta dictorum capitulorum series et tenores et stipulando illius nomine et pro eo que in dicto contractu ac negociis venerint stipulanda et alias utilia ipsi popilo pro posse procurando et inutilia pretermittendo hoc sibi salvo et expresse retento quod semper in omnibus uti valeat veritate. Et pro his sic attendendis et complendis dictus tutor et curator obligavit ipsi domino vices gerenti et michi dicto et infrascripto notario ut supra stipulanti omnia et singula sua ubique de quibus omnibus dictus nobilis vicesgerens mandavit fieri instrumentum ad memoriam rei geste et sigillo antiquo reformacionis Calleri appensione muniri cum sigilla officiorum sibi commissorum nondum facta existant. Quod fuit actum die loco hora et anno predictis presente me notario infrascripto et pro testibus ad hec vocatis venerabilibus Iordano de Tholono Poncio de Iardino et Francisco Ioannis Coloma militibus Petro de Colle jurisperito Francisco Tomich Iacobo Rigolfi Bernardo Sacristani Petro Monge Notario Betto Celis Ville Ecclesiarum de Sigerro et Berengario Bassagoda Castri Calleri): Ximen Perez de Arenos: Sig†num mei Ioannis Saurini auctoritate illustrissimi domini regis Aragonum notarii publici per totam terram et dominacionem ejusdem Regentisque scribaniam officii gubernacionis Calleri pro venerabili Bernardo de Ionquerio scriptore dicti officii qui predictis rogatus interfui et hec scribi feci et clausi cum raso et aptato in XIII linea ubi ponitur et curator ad firmandum dictam concordiam et absolvendum omnes homines et vassallos Sardinie ab omni sacramento et homagio quod prestiterunt dicto nobili Mariano videlicet de provido et discreto viro: et in XV linea ubi legitur ad predicto ac in XVII linea ubi dicitur et necnon in XVIIII linea ubi scribitur potestate. Iccirco tam nomine meo proprio quam tutorio et curatorio dicti nobilis Mariani nomine supradicto et ex potestate inde michi superius attributa liberacioni et absolucioni predictis per procuratores dicte nobilis judicisse superius proxime fatos consenciens laudo approbo et eciam confirmo omnia et singula capitula supradicta et alia in presenti instrumento contenta quatenus me et dictum nobilem Marianum personamque ejus concernunt et tangunt obligant eciam et astringunt conveniens et promittens eisdem nominibus vobis dicto nobili gubernatori et eciam procuratori ac notario infrascripto stipulanti ut infra eadem omnia et singula attendere et complere ac eciam observare et non contrafacere vel venire jure aliquo sive causa. Et si contrafecero dictis volo nominibus incurrere penas pecuniarias spirituales et temporales in dictis capitulis expressatas si et quociens extiterit contrafactum quibus penis comissis vel non nec minus predicta in suis permaneant robore et valore. Et ad corroboracionem omnium predictorum dictis nominibus juro per Dominum Deum et ad sancta ejus quatuor evangelia manibus meis corporaliter tacta gratis et homagium eciam facio ore et manibus comendatum vobis dicto nobili gubernatori et procuratori illud recipienti nomine et vice domini regis predicti ad consuetudinem Ispanie et ut in dictis capitulis continetur necnon libero et absolvo nomine dicti nobilis Mariani cujus tutor et curator existo omnes et sungulos homines civitatis Sasseri et Ville-Ecclesiarum ac loci Selluri et alios eciam quoscumque homines qui virtute presentis concordie sunt restituendi dicto domino regi ab omni juramento et homagio et obligacione quacumque quibus obligati existunt seu que prestiterunt nobili Mariano predicto. Hoc tamen retento quod presens liberacio et absolucio valeant ac suum operentur effectum cum dictus nobilis Brancha Leo de Auria et Sardi capti fuerint constituti in libertate eorum. Et hec facio prout dicti procuratores nobilis judicisse predicte superius fecerunt. Et substituo procuratores meos discretos Anthonium Serrani et Petrum de Vineolis notarium habitatores Castri Callari et utrumque eorum in solidum ita quod prius occupantis condicio pocior non existat sed quod unus eorum inceperit alter prosequi valeat mediari eciam et finire videlicet ad submittendum me dictis nominibus juredicioni reverendorum in Christo patrum archiepiscopi Callaritani et archiepiscopi Aristanni et ad recipiendum ab eis contra me dictis nominibus sicuti submitto juredictioni eorum et recipere intendo voluntarie et ex pacto excomunicacionis sentenciam cujus penam incurrere volo nominibus prelibatis si et quociens contrafactum fuerit in predictis vel aliquibus earumdem. Promittens dictis nominibus habere ratum gratum et firmum quicquid super his factum fuerit per dictos Anthonium et Petrum seu alterum eorumdem et nullo tempore revocare aliqua racione. Et pro his omnibus et singulis sic attendendis et complendis ac pro penis pecuniariis predictis et sumptibus eciam damnis et interesse si quos vel que dictum dominum regem et suos ac vassallos ejusdem ocasione seu defectu predictorum facere et pati contigerit quomodolibet exsolvendis et eciam emendandis obligo notario infrascripto stipulanti ut infra omnia bona mea et dicti nobilis Mariani ubique habita et habenda (355).

Preterea die sexta febroarii anni subscripti venerabilis Pascasius Veguerii Bononatus çavila Raymundus Rabassa Michael Cercos et Andreas Stephani consiliarii anno presenti ville Alguerii una cum aliis universitatem facientes ville ejusdem attendentes quod Bernardus Camelia Franciscus Bos et Anthonius Ferret superius nominati ville Alguerii memorate contenta in presenti instromento firmarunt et jurarunt et alia fecerunt ac promiserunt ut supra nomine universitatis ville ejusdem eadem omnia per eosdem nomine ipsius universitatis et singularium de eadem firmata jurata facta et promissa ut prefertur rata habuerunt ratificarunt et confirmarunt cum publico instrumento tenoris sequentis: = Noverint universi quod nos Pascasius Veguerii Bononatus çavila Raymundus Rabassa Michael Cercos et Andreas Stephani consiliarii anno presenti ville Alguerii et Guillermus de Camos administrator regius reddituum et jurium regiorum Capitis Lugudorii Guillermus Rigolf Guillermus de Podio Locumtenens scriptoris Porcionis domus domini regis in dicto Capite Andreas Sagarra Laurencius Ledo Bernardus Savallaneda Petrus Pertegas Franciscus Capera Guillermus Faxat Anthonius de Plano Petrus Cirerii Michael dAlcanys Guillermus Roca Franciscus Comte Petrus Stephani Laurencius çaenylada Guillermus Ianerii Ioannes Cornelli Bernardus Robert Marchus Sancte Crucis Gabriel Font Ioannes Costa Vincentius Carbonis Saucius de Xea Guillermus Valls Franciscus Pico Michael Regalis Petrus Vendrelli Arnaldus Terragoni Bernardus Vila de Pors Bernardus Mayol Saucius de Borsa Anthonius Berya Petrus de Podiogrosso Michael Serra Macianus Leyda Anthonius Gil Franciscus Lolet Guillermus Verdinu Petrus Tixador Petrus Bertrandi Nicolaus Strada Berengarius Canlada Macianus Pedriça Iacobus de Podio Berengarius Marchoni Petrus Magrin Bernardus de Montlor Ioannes Figuera Alfonsus Bendicti Guillermus Andree Petrus Isern Ioannes Cantanella Benedictus Garcie Franciscus Roberti Iacobus Fabra Alfonsus Campanioni Iacobus Martini Antonius Nigri Petrus Iordani Bernardus Perpiniani Petrus Vilar Franciscus Bonino Bernardus Xurbes Raymundus Ros Guillermus Carbonis Egidius de les Coves Dominicus Martini Iacobus Pallaris Bartholomeus Carbonis Anthonius Barenys Guillermus Rufa Guillermus Alboris Bernardus Frumenti Nicolaus Carret Iacobus Sclet Ioannes Alguerii Iacobus Vilavert Petrus Riera Petrus Ioannis Petrus Fort et Dominicus Su Torre habitatores ville predicte convocati et congregati ad generale consilium voce preconis sono tube ut est moris intus ecclesiam Beate Marie ville prehabite ubi solitum est ipsum consilium pro actibus comunibus ville ejusdem convocari consilium dicte universitatis in quo major et senior pars dicte universitatis affluit facientes et universitatem representantes predictam habitis colloquio et matura deliberacione super infrascriptis concordiam ac bonum et tranquillum statum insule Sardinie quippe cernentibus attendentes vos Bernardum Camella Franciscum Bos et Anthonium Ferret habitatores ville Alguerii prelibate ad presenciam nobilis et prudnetis viri domini Eximini Petri de Arenosio militis gerentis vices gubernatoris regni Sardinie ac procuratoris per serenissimum dominum dominum regem Aragonum in dicta insula deputati pro faciendo et firmando in ea nostri ex parte et ut nostros sindicos et procuratores quippe venisse causa laudandi et firmandi dictam concordiam et capitula tam ipsius concordie quam capitula firmitatis concordie memorate. Sane quia percepimus vos dictam concordiam que contractata fuit inter dictum nobilem vices gerentem et procuratorem nomine dicti domini regis ex una parte et nobilem et egregiam dominam Elienoram judicissam Arboree seu ipsius procuratores ac nobilem Brancam Leonem de Auria ejus maritum et sardos insule prelibate ex altera et postea per omnes dictas partes nempe firmata sub certis securitatibus juramentis penis spiritualibus et pecuniariis necnon et homagiis et aliis eciam firmitatibus et securitatibus comprehensis et initis inter partes concorditer supradictas ut in capitulis inde factis continetur laudasse approbasse et firmasse nominibus dicte universitatis et singularium de eadem mediis juramentis et homagiis et penis pecuniariis et spiritualibus prelibatis sicut predicte partes firmaverunt ut prefertur. Et quia sindicatus vobis factus per nos fuit revocatus in dubium an esset sufficiens ad omnia supradicta propterea ad tollendum omne dubium presentis serie instrumenti nominibus dicte universitatis et singularium de eadem et nominibus nostris propriis quicquid per vos prenominatos dictis nominibus in et super concordia predicta et capitulis suis et capitulis eciam firmitatis ejusdem que concordata et firmata fuerunt inter et per partes comuniter supredictas actum laudatum approbatum firmatum juratum promissum obligatum et assecuratum jamque fuit cum penis pecuniariis et spiritualibus juramentis et homagiis et aliis cautelis quibuslibet ratum habemus ratificamus laudamus et hujus serie confirmamus. Et substituimus ad recipiendum contra nos et quemlibet nostrum et singulares omnes de dicta universitate sentenciam excomunicacionis si contrarium duxerimus faciendum et interdicti in universitatem predictam Damianum Baringe canonicum Arestanni et Nicolaum Virgilii dicte civitatis Arestanni sicuti jamdictis nominibus substituistis quod ratificamus eciam cum presenti. Promittentes dictis nominibus ad cautelam predictam concordiam et capitula ejusdem et capitula eciam que pro firmitate habenda perpetuo dicte concordie concordata et jurata fuere omnia et singula in eis contenta attendere complere perpetuo et servare quatenus nos et dictam universitatem tangunt et tangere videntur et non contrafacere vel venire aliqua racione sub bonorum nostrorum et dicte universitatis et ejus singularium habitorum et habendorum omnium ypotheca et juramus dictis nominibus pro securitate predictorum uberiori per Dominum Deum et ejus sancta quatuor evangelia manibus nostris corporaliter tacta nobisque et singularibus dicte universitatis imponimus et pro impositis haberi volumus gratis et sponte penas quaslibet supradictas ac pro presenti homagia supradicta. Quod est actum in villa Alguerii sexta die mensis febroarii anno a nativitate Domini M° CCCLXXXVIII° (356) S†††††††na nostrum predictorum qui hec dictis nominibus nostri propriis et nominibus quibus supra laudamus concedimus firmamus et juramus. Testes vocati et rogati hujus rei sunt venerabilis et discretus Franciscus Canals rector ecclesie parrochialis ville Algherii Ioannes Aranyola Portarius Iacobus Cathalani et Nicolaus Solinella habitatores ville predicte. S†num Guillermi Riba subvicarii ville Alguerii pro illustrissimo domino rege Aragonum qui huic ratihabicioni ratificacioni et confirmacioni tanquam actui legittimo et de voluntate licencia et consensu nostris factum ex parte dicti domini regis et auctoritate officii quo fungimur auctoritatem nostram judicialem interponimus pariterque decretum appositum manu mei Ioannis Codina notarii subscripti de licencia ipsius subvicarii die VIII mensis febroarii anno a nativitate Domini M° CCC° LXXXVIII° presentibus testibus venerabili Guillermo Rigolf et Satino Navarro habitatoribus dicte ville et ideo manu mei hic meum apposui sig†num. Sig†num mei Ioannis Codina auctoritate regia notarii publici per totam terram et dominacionem illustrissimi domini regis Aragonum et scriptoris venerabilis consilii ville Alguerii qui predictis omnibus dum sic agerentur requisitus interfui et in hanc formam publicam redigi et scribi feci et clausi cum raso et correcto in XVI linea ubi dicitur ipsius.

Et nos eciam Anthonius Pugioni et Salatinus de Lacon cives Sasseri civitatis nominibus nostris propriis et ut sindici actores et procuratores universitatis predicte habentes ab ipsa universitate plenam et legittimam potestatem faciendi subscripta cum publico instrumento tenoris sequentis (357). = In nomine Domini amen. Noverint universi quod nos Arsocus Marringoni miles Potestas ac Capitaneus civitatis Sasseri pro magnifica et excelsa domina domina Elienora Dei gratia judicissa Arboree comitissa Gociani et vicecomitissa de Basso Petrus de Carbia miles Ioannes de Scano Gavino de Yola Stephanus Murro Nicolaus Vighinu Ioanne de Capillis Franciscus Pischella Ioannes Farri Petrus Masala Ioannes Mannu Arsoco de Lacon Franciscus de Alca Corbu Nicolaus Pigioni Perinus Mancha Barcholus Pulighi Antonius Ogianu Parasonus Usan Seraphin Lumbardus Arsoco Sanna Iuliano Penna Comita de Ruda Antonius Capita Ioannes Meloni Parisonus Cams Raynerius Vais Laurencius Pisanu Nicolaus Corbu Franciscus Carbia Nicolaus Tacula Leonardus Arigi Petrus Sanna Comita de Riu Saturnius Carboni Archus Penna Iulianus Coghe Comita de Marongiu Ambrosius Capita Guantinus de Cannas Iulianus de Sori Ioannes Florentinus Comita Mannu Franciscus Manussa Ioannes Caras Pantaleo de Serra Ioannes de Naiçan Christoforus Veruca Guantinus de Sori Paulus de Martis Marianus de Scanu Comita Mannu Arsoco de Sori Ioannes de Sori Gonnarius Solina Comita Penna Stephanus de Varru Guantinus Corru Petrus Pischella Guantinus Loriga Petrus Masala Guantinus de Riu Antonius de Serra Ioannes de Martis Pantaleo de Sori Arsoco Pilu Matheus Sanna Leonardus Spanu Petrus Seche Barzolus Scarpa Lussurgius de Asen Gennargiu de Yana Guantinus Porcu Antonius Carsia Elias de Mura Flasius Antona Orlandus Penna Ioannes Pilu Comita Sogia Andreas Caras Nicolaus Mannu Georgius de Serra Parasonus de Campo Antonius Penna Petrus de Campo Flasius Canu Gennargius Oppinu Guillermus Ogianu Petrus Meloni Ioannes Cambella Antonius Ogianu Ioannes Pischella Guillermus Corsu Corrainus de Serra Anthonius Solina Basilius Seche Ioannes Pisanu Nicolaus Sogia Petrus de Nurchi Marianus de Sori Ioannes Sapa Petrus Mameli Franciscus Sancha Nicolaus de Scano Antonius Loriga Ioannes Accolis Nicolaus de Sori Comita Spanu Matheus Solina Benedictus Masala Marianus Penna Matheus de Lacon Comita Corru Petrus Frau Andreas Opinu Agustinus de Lella Laurencius de Urgo Nicolaus de Sori Ioannes Pilu Andreas Contona Ioannes Virde Aramus Cossigu Nicolaus Pilu Petrus de Virgu Marianus de Cherqui Gonnarius de Serra Guantinus Ogianu Angelus Capra Ioannes de Caprilis Martinus Villan Petrus Sanna Cichus Pulighe Nicolaus de Sori Parasonus Pilu Paulus Supa Leonardus Penna Gonnarius Pilu Andreas Masala Petrus Mannu Andreas de Serra Gonnarius Penna Michael de Serra Nicolaus de Scanu Arsoco de Varca Nicolaus Corsu Antonius Penna Morrochu Michael de Marongiu Georgius de Arc Elias Canu Barsolus de Serra Julianus Spanu Parasonus Pira Ioannes de Campo Paulus Verre Ioannes Penna Anthonius Manuça Basilius Seche Gonnarius Contona Ioannes Carras Andreas Penna Leonardus de Puçolu Antonius Solina Guantinus de Asen Nicolaus Porcu Santorus Penna Gomita Serpio Maniel Penna Leonardus Sanna Andreas de Marongiu Nicolaus Paris Petrus Vulpis Cichus Pulighe Nicolaus Capra et Guantinus Mannu omne cives et habitatores predicte civitatis et alia ipsius civitatis multitudo hominum in ea habitancium copiose taliter quod non deficiebant nisi pastores bestiaminum et quorum dificulter dinumerari non poterant congregati in eadem civitate apud ecclesiam sancte Caterine ipsius civitatis ubi est solitum congregari consilium ejusdem civitatis universitatem dicte civitatis et majorem et saniorem partem universitatis predicte facientes et representantes attendentes quod tractatus felicis pacis fiende in insula Sardinie inter excellentissimum principem et dominum Dominum Joannem regem Aragonum ex parte una et magnificam atque egregiam dominam dominam Elienoram judicissam Arboree prelibatam et Sardos insule dicte domine judicisse subiectos ex parte altera sunt inter nos partes predictas precedente divina gracia concordati quibus nos adhesimus et eciam adheremus tanquam nostro spontaneo velle peractis. Et nos superius nominati sicut alii de insula Sardinie habemus sicuti debemus dictam pacem firmare. Et quia non possumus omnes personaliter ad Castrum Callari ire in quo est pax dicta firmanda. Propterea oportet nos dare potestatem alicui qui nomine nostro ad dicte universitatis et singularium de eadem firmet pacem predictam. Iccirco habitis colloquio et deliberacione plenarie super his tanquam bonum et tranquillum statum dicte universitatis et totius insule cernentibus prelibate gratis et ex certa sciencia facimus constituimus et creamus nominibus nostris propriis et eciam dicte universitatis et singularium ejusdem vos discretos viros Anthonium Pugioni et Salatinum de Lacon concives nostros ipsius civitatis sindicos et actores ejusdem universitatis et procuratores singularium de eadem ad firmandum dictis nominibus et quolibet eorumdem dictam pacem cum illis et sub illis capitulis et ordinacionibus quibus fuit concordata inter partes predictas et cum illis eciam clausulis renunciacionibus obligacionibus promissionibus pactis et firmitatibus juramentis et homagiis et penis temporalibus pecuniariis et spiritualibus et aliis cautelis quibuscumque ut vobis videbitur et prout pro parte dicte domine judicisse firmabitur et per tractores ipsius pacis fuit et extiterit eciam concordatum necnon ad instandum faciendum consenciendum gratis et bono ac liberali animo per nos et nominibus nostris ac dicte universitatis et singularium ejusdem ad hoc ut dicta civitas et possessio ejus tradantur et restituantur dicto domino regi realiter et de facto et ipsi domino regi seu domino gubernatori pro ipso insule prelibate juramentum et homagium fidelitatis et proprietatis et alias nominibus prefatis prestandum et juramento et homagio et qualibet obligacione quibus teneamur dicte domine judicisse seu ejus filio nos absolvi petendum et obtinendum. Et demum omnia alia et singula in predictis et circa ea que necessaria fuerint et eciam oportuna et quecumque nos dictis nominibus et quolibet eorumdem facere possemus si personaliter adessemus faciendum expediendum tractandum et liberaliter exercendum eciam si talia fuerint que mandatum speciale requirant et eciam si majora fuerint vel eciam graviora superius enarratis. Nos enim dictis nominibus et quolibet eorumdem committimus vobis super predictis omnibus et singulis cum dependentibus eorum plenarie vices nostras cum libera et generali administratione ac eciam plenissima potestate promittentes eisdem nominibus et quolibet eorumdem vobis et notario infrascripto ut publice persone hec a nobis dictis nominibus stipulanti et recipienti legittime pro nobis et omnibus et singulis quorum interest et intererit nos semper habere ratum et firmum quicquid per vos actum procuratum et firmatum extiterit in predictis et nullo tempore revocare aliquo jure racione titulo sive causa sub bonorum nostrorum et cujuslibet nostrum et dicte universitatis et singularium suorum presencium et futurorum ac habitorum et habendorum ubique omnium ypotheca. Actum est hoc in prenominata civitate Sasseri et apud jamdictam ecclesiam presentibus Iacobo Corda Francisco Magnispesa et Francisco de Muscara habitatoribus Castri Ianuensis testibus ad hec vocatis et rogatis die XIIII mensis januarii anno Dominice incarnacionis M° CCC.LXXXVIII° indicione XI. † Et ego Anthonius de Valle filius quondam Dominici de Valle de Villa Ecclesiarum et nunch habitator civitatis Sasseri auctoritate imperiali notarius publicus qui predictis omnibus et singulis presens fui rogatus scribere scribi feci et publicavi meumque signum consuetum apposui (358).

Et ego Ludovicus de Nelli Pelliparius civis et habitator terre et Ville Ecclesiarum nomine nostro proprio et ut sindicus et procurator universitatis terre et Ville Ecclesiarum habens plenam et legittimam potestatem subscripta faciendi similem et talem qualem habent sindici actores et procuratores universitatis civitatis Sasseri memorate desuper insertam videlicet ab universitate ejusdem terre et Ville Ecclesiarum seu a Joanne Formentino capitaneo et camerlengo terre Ville-Ecclesiarum de Sigerro Colo de Guillermo Barsolo Rubiu Ioanne Manca Palmerio Frascu et Pucio Lampis consiliariis dicte terre ac Peruccio Seda Petro de Bangius Beucio de Bentivenni Bernardo Falla Guillermo Corsu Iuliano Carau Comita Loce Mundino Picinnu Vincencio de Quirras Nerucio Puligha Ioanne da Peçuli Gracia de Aceni Guiducio Murgia Maniel Sallio Comita Truncone Michele Maturru Guntino Pisquella Juliano de Mussuti Taddeo Granellu Petro Istuppa Antonio Capellu Bintulino Dunali Saltaro Dore Juliano Marras Juliano Falla Petro de Ghalicia Brancacio Attolli Petro de Ibba Gregorio Corsu Hugolino de Cori Guillardo Dupeçuli Anthonio Carau Nigoletto Carau Nicolao Axetta Geronimo Valdo Venittu Bisconti Cessa Aramo Dorru Athonio Malta Guillardu Murru Comita de Cori Guantino Murgia Cippario Pirri Thomeo de Lorrunu Petro de Sii Benedicto de Serra Dautas Georgio de Heci Sisinnio de Serra Francisco de Bacumen Anthiogo Leu Marchiono Pisanu Hugolino de Puçulu Arsoco de Serra Juliano de Salvestru Barisono Capra Comita Capillu Deucio Ispina Andrea Loce Gantino Husule Lucenti Puligha Ioanne de Lucenti Perucio Isparavollo Puciarello de Bonifacio Iacobo Ghertu Ioanne Piçolu Barçolo Coglu Torbino Carra Sisinnio Mella Ioanne de Ligios Guantino de Piras Baldo Pisanu Petrucio Falci Gantino de Serra de Justa Vincencio Puligha Salvatore Ducca Anthonio de Bonanu Georgio Sitta Ioanne Lampis Lusurgio de Piras Leuco de Querqui Dominigho Capita Vannuccio de Ybba Matheo de Vogla Petro Pisanu Dastia (De Astia) Anthiogo Cancellu Gantino Ischaloco Pucio d’Ortu Petro Barone Angelo Furcha Gontino d’Aceni Turbino Dore Petro Fruischu Ioanne Mancone Leonardo de Sabba Laurencio Corona Puciarello de Francischu Andrea Castagna Ioanne Puligha Marchucio de Cola Perucio Carau Nicolao Salis Murrone de Martis Francisco Bullargiu Bonifay de çori Petro Ischaloca Benedicto de Caputerra Ioanne de Saturnu Gantino Caglus Gunnario Murgia Benenato Pulla Comita Strighu Leorio Fece Martino Cane Gantino de Pirus Matheo de Serra Maniel Pinna Torbino Dorru Guingiano Gamba Nicolao de Miali Ioanne Lampis Nicolao Darceta Ioanne Dunali Anthiogo de Cirras Iuliano Dortu Ioanne de Coni Michaele Passiu Gantino Passiu Murgiano Corbellu Petro de Laçaru Hurigerio Loce Ioanne Sece Petro Marras Juliano Cancellu Iacobo Hugolini Barçolo de Piriçolu Assay de Piriçolu Barçolo Viculi Comita de Frailis Manneti Pannuça Francisco de Barisone Perucio Pinna Petru Musiu Petro Dorru Nicolao Calleo Benedicto Coglu Gantino Pintus Mighalucio Passiu Angioleddo Murgia Nappulli de Porta Petro de Istrina Michaele de Sii Anthonio de Pirri Salvatore Maçullas Francisco Caria Petro Puligha Petro Cau Andrea Cuchu Francisco Pinna Petro Pisanu de Suergiu Torbino Leu Murrono Manchosu Ioanne Caria Lemo Conguilargiu Pelegrino Caria Iuliano Pintus Francisco Pintus Margiano Pani Petro de Bangius de Guidili Francisco Loce Comita de Pericolu Gadducio Lampis Leonardu Manchosu Murusino Coghu Antiogu Porru Ioanne de Villa Nicolao de Villa Juliano de Villa Philipo Carau Ioanne Pinna Juliano Mele Petro Curras Joanne Dortu Umbrosio de Massa Barisono Cilicha Petro Pintus Petro Cella Antiogho Porcu Gantino Cilicha Arçoco Contu Joanne Frabu Nicolao Cotthu Gantino de Jubianu Gantino Cau Junta Porchu Georgio de Muschu Salvatore Pullu et Anthonio de Bançu omnibus habitatoribus et burgensibus dicte terre et Ville Ecclesiarum congregatis in curia magna dicte terre in qua continue inhabitant omnes capitanei et alii officiales terre ejusdem et in qua jus redditur universis sonu campane et voce preconis ut est moris antiqui et ubi est solitum congregari concilium universitatis dicte terre et ville ac majorem ipsius partem facientibus ac representantibus et eciam saniorem prout de potestate hujusmodi constat ad plenum per publicum instrumentum inde confectum in dicta Villa Ecclesiarum et in curia prelibata in posse Andree Virde quondam Joannis Virde de civitate Sasseri filii publici imperiali auctoritate notarii nona die januarii infrascripti et clausum per notarium proxime prelibatum.

(359) Et ego Marcus Capula habitator terre Sellurii nomine nostro proprio et ut sindicus actor et procurator universitatis terre ejusdem habens plenam et legittimam potestatem faciendi et peragendi subscripta similem et talem qualem habent sindici actores et procuratores civitatis Sasseri prelibate desuper insertam hoc est ab universitate terre Selluri memorate seu a Petro de Castay locumtenente capitanei et Margiano Costa locumtenente potestatis terre Sellurii ac Comita Gadulesu Joanne de Yola Joanne Perna (o Perria) Gantino Maçalloy Petro de çandra Ambrosio de Portas Petro Faedda Comita de Serra Barçolo de Caputerra Juliano Loce Paulo Arastis Petro de Sii Comita Musteddini Petro de Franchadu Joanne de Saschia Petro Corgiolu Andrea de Sonedda Georgio Fay Michaele Capula Bernardo Dagus Joanne de Philippe Margiano Muçacu Gantino de Scanu Sisinnio Gadulesu Petro Tronce Anthioco de Simoni Basilio de Saschia Joanne Saraghu Petro Flacha Gantino Muschu Laçaro Bacheddu Gantino Aramini Arsocho Serrica Joanne Serriceddu Joanne de Maynas Nicolao Fray Stephano de Pillay Guglielmo de Arcedi Dominigho de çori Francisco de Murtas Margiano Chinus Guingiano (o Gimigiano) Lampis Nicolao Cinus Francisco de Porco Antiocho Dorru Petro Costedda Furado de Pahulis Petro Cordedda Gantino Origas Barçolo Loce Joanne Tronce Georgio Mallochu Petro Corsu Filipo de Scanu Petro de Vincencio Andrea de Calaxia Nicolao Mancha Petro Pitau Torbino Porcella Joanne Parrava Gunnario de Villa Juliano de Solanis Matheo Cogloni Joanne de Ciù Gantino Curchu Petro Porcella Leone Cuchu Furado de Coredda Petro Cane Joanne Pinti Margiano Barba Georgio Secce Francisco Concas Arsocheddo Meneddu Petro Farre Mirai de Serra Nicolao Marotto Salvatore Coglu Joanne de Caputanni Petro Barcha Oghitto de Marongiu Gantino Lardu Dominigho Muschas Joanne Cara Antiocho Frau Comita Buda Simone Fay Masedu Mele Joanne Lampis Ioanne Tronce Inentino Cuddas Petro Carau Cippari de Puças Comita Nasu Juliano Carra Gantino Medda Comita de Serra Barçolo dArgiolas Andrea Cau Joanne Trincas Barçolo de Yana Joanne Carone Anthonio Musteddinu Barisono Corria Gunerio de Serra Matheo de Siddu Thomeo de Sellori Petro Porcella Comita Collostru Comita Coriseddu Comita de Siddi Joanne Barbarischu Gunariu de Schanu Nicolao Coredda Gimigiano Pilu de Cau Joanne de Serra Antiocho Tronce Petro de Serra Matheo Manca Matheo de Patrona Nicolao Mellu Joanne Poredda Joanne Coccho Anthonio Istupitu Joanne Tronce Istrina Caprargiu Juliano Trascu Gantino de Ogla Dominigho de Stupitu Gantino Pisu Margiano Loy Gantino Ischemadu Furadu de Margiani Petro Cambuli Juliano de Cerurgios Margiano de Palmas Petro de Gantini Comita Freno Joanne Porcella Joanne de Saduranu Francisco Piddiu Dominigho Marroni Petro de Candru Petro Isquintu Salvatore Curreri Basilio de Cungiadu Margiano de Ledda Anthonio Marroni Leonardo de Serra Corgiolu Murru Gantino Sorigha Benedicto de Nuras Joanne Caldaragu Murreali Gadulesu Comita Carau Laurencio Pees Basilio de Curchas Nicolao Cau Arsoco de Susana Nicolao Casu Antiocho Ragaçu Joanne Daceni Juliano Calleddu Angileddu Careddu Juliano Calleo Nicolao Daceni Georgio de Ledda Nicolao Merreus Gantino Quisa Joanne Museddinu Nicolao Conchu Ferreri Coccho Antiocho Pisanu Jacobo Sunda Barsolo Cardia Gantino Fala Petro de Costa Deusdadu Vaccha Jacobo Isquintu Barisono Vargiu Marrani Salis Antiocho de Raveri Gantino Cungiadu Francisco de Curchas Martino de Stara Michele Cordedda Gantino Dargiolas Joanne Leo Petro Marrancha Assay de Ogla Petro Columbu Basilio Jugey Barçolo Daceni Petro Cocche Juliano Soccu Stephano Saraghu Lurencio Dorru Laurencio Dargiolas Joanne Mocha Nicolao Marras Margiano Peças Joanne Culleo Arsoco Cane Nicolao Pinna Joanne Capita et Agustino Albinu omnibus habitatoribus dicte terre Sellurii congregatis in quadam curia dicte terre in qua jus redditur voce preconis ut est moris et ubi est solitum congregari concilium facientibus et representantibus universitatem dicte terre Sellurii ac majorem et saniorem partem ejusdem prout de hujusmodi potestate constat ad plenum per publicum instrumentum inde confectum in dicto loco et terra Sellurii et in curia ejus predicta in posse videlicet Andrea Virde quondam Joannis Virde de civitate Sasseri filii publici imperiali auctoritate notarii X die januarii infrascripti et clausum per notarium proxime memoratum.

(360) Et ego Petrus Quisu de Urise habitator nomine meo proprio et ut sindicus actor et procurator universitatis Mole de Posata et Iscle de Galtelli habens plenam et legittimam potestatem faciendi subscripta simile et talem qualem habent sindici actores et procurators universitatis civitatis Sasseri desuper insertam scilicet ab universitate ipsorum locorum predicta seu a Nicolao Cucullu potestate Mole de Posata pro dicta domina judicissa Comita Asonu Mariano Porchu Piguisono de Lacon Michaele de Unali Agustino Cane Arçoco Cofaa Nicolao Carmoni Joanne Murgia Andrea de Sarule Jacobo Mura Joanne Carta Pispisedo Osille Jacobo Literas Anthonio de Lacon Salvatore de Aceni Laurencio Coru Stephano Osille Comita Murgia Mariano de Serra Saltaro de Silis Joanne Isquintu Vitoraso Marras et Comita Puntori habitatoribus Mole de Posata predicte Folco de Lacon Jacobo Loche Gonnario de Addis Guantino Mancha Raterino Irrache Joanne Pinna Ferrucio Porchu et Mariano Pinsi habitatoribus Iscle de Galtelli et alia multitudine hominum dictorum locorum in eis habitancium copiose sic quod non nisi pastores bestiarium defecerunt congregatis per inde in dicta Mole de Posata in ecclesia Sancti Antoni loci ejusdem facientibus et representantibus universitatem eandem ac majorem et saniorem partem ejusdem prout de potestate huiusmodi constat ad plenum per publicum instrumentum inde confectum in dicta Mola in ecclesia videlicet ejus predicta in posse videlicet Arsoci Salari quondam Nicolai habitatoris Bose publici imperiali auctoritate notarii XV die januarii infrascripti et clausum per notarium proxime supradictum.

(361) Et ego Gavingius Masala habitator loci de Ploaghe nomine meo proprio et ut sindicus actor et procurator universitatis contrate de Baronia habens plenam et legittimam potestatem faciendi subscripta simile et talem qualem habent sindici actores et procurators universitatis civitatis Sasseri prelibate desuper insertam et hoc ab universitate contrate ejusdem seu a Joanne de Querqui vicario de Baronia pro domina judicissa Andrea Villan potestate Burgi de Osilo Paulo de çori Francisco Sapa Nicolao de Ugas Anthonio de Serra Anthonio Carai Petro Seche Arsoco de Loghu Gonnario Isquintu Petro Sogia Anthonio Mosconi Nicolao de Marongiu Guillermo Pinna et Joanne Peru habitantibus in burgo predicto. Item a Petro Virde majore loci sive curie de Sacargia Nicolao Sirigu Paulo Codoni Mariano Pilialbu Petro de Martis Petro de Murgia Andrea de Maça Paulo de Querqui Joanne çancha Nicolao Lente Elia Carta et Gantino de Campo habitantibus in loco de Sacargia prelibato. Item a Laurencio de Murtas loci sive Curie de Ploaghe Stephano de Scanu Ambrosio de Portas Nicolao Masala Juste Pinna et Petro de Murtas habitantibus in loco de Ploaghe predicto. Item a Thomasio Seche majore curie sive loci de Salvenor Leonardo Pinna Anthonio Tolla Andrea Solina Petro de Vare Gantino Murgia et Gantino de Flumen de loco proxime dicto omnibus habitatoribus in dicto vicariatu sive contrata et alia ipsius contrate et villarum suarum multitudine hominum in eis habitancium copiose sic quod non nisi pastores pastores bestiarium defecerunt congregatis per inde in dicto loco de Sacargia scilicet intus ecclesiam Sancte Trinitatis loci ipsius facientibus et representantibus universitatem eandem ac majorem et saniorem partem ejusdem prout de potestate hujusmodi constat ad plenum per publicum instrumentum inde confectum in dicta curia de Sacargia et intus ecclesiam memoratam die XIIII januarii infrascripti et clausum per notarium proxime supradictum. = Habita prius et obtenta liberacione et absolucione ab omni juramento homagio et quacumque obligacione que fuimus obligati et astricti domui Arboree tam in jurando nobilem Marianum de Arborea filium egregie domine Elienoris de Arborea in judicem Arboree futurum post mortem dicte egregie domine Elienoris de Arborea quam alias ut predicta liberacio et absolucio superius continentur laudamus approbamus et firmamus omnia et singula capitula supradicta et contenta in presenti instrumento quatenus nos et dictas universitates quarum sumus sindici actores et procuratores tangunt eciam et concernunt ac pertinent per nos et eas et singulares earumdem observari eciam et compleri. Promittentes nominibus supradictis et quolibet eorumdem ea omnia supradicta attendere et complere ac eciam observare perpetuo et contra illa vel aliquod eorumdem nunquam facere vel venire aliquo modo racione seu causa. Et si contra fecerimus volumus dictis nominibus et quolibet eorumdem incurrere penas superius expressatas tam spirituales quam temporales quam eciam pecuniarias eis via et modo quibus in dictis capitulis continentur. Quibus penis comissis vel non nichilominus predicta per nos promissa in suis permaneant robore et valore. Et ad corroboracionem predictorum juramus in animas nostras proprias et illorum eciam quorum sindici actores et procuratores existimus ut prefertur per Dominum Deum et ad sancta quatuor ejus evangelia nostrum cujuslibet corporaliter minibus tacta gratis.  Et nec minus facimus homagium ore et minibus comendatum ad consuetudinem Ispaniae et prout in dictis capitulis continetur vobis nobili domino Eximino Petri de Arenosio gubernatori predicto illud recipienti nomine et vice domini regis predicti. Ceterum substituimus actores universitatum predictarum terre domini predicti et procuratores nostrum et singularium de eisdem Damianum Baringe canonicum Aristanni et Nicolaum Virgili civitatis ejusdem et utrumque eorum in solidum ita quod prius occupantis condicio pocior non existat sed quod per unum eorum fuerit inceptum per alium mediari valeat et finiri ad sumittendum nos et dictas universitates et singulares de eisdem jurisdictioni reverendorum in Christo patrum dominorum archiepiscopi Callaritani et archiepiscopi Aristanni simul in hoc casu tantum et ad recipiendum ab eis sicut et nos cum presenti submittimus eorum juredictioni et recipere intendimus voluntarie et ex pacto sentenciam interdicti in universitates predictas et excomunicacionis in nos et singulares alios de universitatibus prelibatis. Promittentes habere ratum et firmum quicquid per prenominatos et utrumque eorum factum fuerit in premissis et non venire contra ea aliqua racione. Et pro predictis omnibus et singulis attendendis et complendis ac firmiter observandis et pro pena sive penis pecuniariis memoratis si et quociens in predictis vel aliquo eorum extiterit contrafactum et pro sumptibus expensis et damnis si quos vel quas dictos nobiles Iudicissam et Brancam Leonem de Auria militem ejus maritum ac suos et vassallos eorum facere et pati contigerit predictorum occasione sive defectu quomodolibet exsolvendis et eciam emendandis obligamus notario infrascripto stipulanti ut infra omnia bona nostra et utriusque nostrum ac dictarum universitatum et singularium eciam de eisdem presencia et future ac ubique habita eciam et habenda (362).

Et hec omnia et singular supradicta nos dicte partes et omnes et singuli superius nominate facimus paciscimur et promittimus alter alteri ad invicem et vicissim et notario eciam infrascripto tanquan publice persone hec ab una parte nostrum pro altera ad invicem et pro omnibus et singulis eciam quorum interest et intererit ac poterit eciam quomodolibet interesse legittime stipulanti et recipient ac eciam paciscenti volentes de predictis et infrascriptis fieri duo publica instrumenta per alphabetum divisa quorum unum domino regi predicto et aliud dicte judicisse tradantur. Que acta fuerunt in castro Callari insule Sardinie in aula palacii regii dicti castri die veneris XXIIII januarii anno a nativitate Domini M.° CCC.° LXXXVIII.° presentibus ad hec honorabilibus viris Raimundo Cervarie decretorum doctore consiliario domini regis ac curie sue negociorum Promotore Francisco Joannis de Sancta Columba Jordano de Tholono Galcerando de Villanova Poncio de Jardino et Raynerio de Pisquella militibus Berengario Dentexea castellano castri de Ayguafreda Roderico Lançol Vicario Calleri et Joanne Planis domicellis Petro çalort mercatore Bartholomeo Pujades Bernardo Rubei Francisco Tomich Petro de Colle jurisperito Michaele Carovira Francisco Tola jurisperito habitatoribus dicti castri Calleri et aliis pluribus castri ejusdem existentibus circumquaque pro testibus ad hec vocatis specialiter et rogatis nec non et presentibus pro testibus firme dicti Bernardi Lepori sindici actoris et procuratoris universitatis contratarum Barbargie de Ololla et curatorie de Agustis predictarum qui firmavit et fecit ut prefertur predicta in dicto palacio castri Callari scilicet in quadam camera ubi tenet scriptorium dictus nobilis gubernator die videlicet sabbati XXV januarii proxime dicti qua fuit festum Conversacionis (i.e. Conversionis) Beati Pauli Apostoli Joanne Planis domicello Becto Quelis notario Aristanni et Jacobo Claret portario domini regis ad hec vocatis eciam et rogatis et pro testibus eciam firme dictorum Bernardi Cametla Francisci Bos et Anthoni Ferret habitatoribus ville Alguerii qui predicta firmarunt et fecerunt ut prefertur in dicto palacio ubi est capella die XXVII januarii proxime dicti scilicet dictis honorabilibus Raymundo Cervarie et Galcerando de Villanova militibus ac venerabili Arnaldo Porta de Thesauraria domini regis predicti.

(363) Post hec die Lune XXIIII febroarii anno predicto M.° CCC.° LXXXVIII.° venerabilibus viris Juliano Codina canonico Callari in spiritualibus et temporalibus reverendi in Christo Patris Bernardi (Bernardi) Dei gracia archiepiscopi Callaritani et Geminiano de Arigi canonico Arborensi in spiritualibus vicario generali reverendi in Christo patris Leonardi dei gracia archiepiscopi Arborensis prout de eorum vicariatibus constat plene per duo publica instrumenta quorum unum vicariatus videlicet dicti venerabilis Juliani Codina sequitur in hec verba. = Nos Bernardus miseracione divina archiepiscopus Callaritanus revocando omnem potestatem cuicumque vicario vel officiali nostro hactenus datam de novo profecturi apud Cathaloniam constituimus et ordinamus in spiritualibus et temporalibus vicarios nostros venerabiles Julianum Codina et Jacobum Soleri presbiteros et canonicos nostros Callaritanos et quemlibet eorum in solidum ita quod non sit pocior condicio occupantis sed id quod per unum eorum inceptum fuerit per alterum mediari valeat et finiri. Quibus et eorum cuilibet in solidum damus plenam auctoritatem visitandi inquirendi et puniendi crimina et excessus tam clericorum quam aliorum ad nostrum iurediccionem pertinencium ac petendi et recipiendi omnes redditus et jura ecclesie nostre et de eis que receperint finem faciendi. Et generaliter omnia alia faciendi que vicarii generales in spiritualibus et temporalibus facere possunt. Exhimentes potestatem in eisdem quod aliquid de proprietatibus vel juribus ecclesie nostre possint alienare vel remittere cuicumque. In cujus rei testimonium presentem cartam nostram eisdem fieri jussimus sub nostro pontificali sigillo in pendent munitam. Datum in castro Callari XXIII mensis junii anno a nativitate Domini M.° CCC.° LXXX tercio. Vidit Archiepiscopus. Et alterum scilicet vicariatus dicti venerabilis Giminiani de Arigi est tenoris sequentis. In nomine Domini amen. Per hoc publicum instrumentum omnibus sit manifestum quod nos Leonardus Dei et Apostolicae Sedis gracia Tirensis et Arborensis archiepiscopus confidentes de industria solicitudine et legalitate Geminiani de Arigi canonici nostri Arborensis super quibus apud nos fidedignorum testimonio comenda (sic) fiduciam in Domino specialem et sperantes quod ea que sibi comittimus ad laudem Dei et honorem ac utilitatem nostram et ecclesie nostre ac salutem nobis comissi populi exequatur indefessis vigiliis soliciter ac prudenter ipsum canonicum Geminianum presentem et suscipientem nostrum vicarium in spiritualibus in civitate et tota nostra diocesi Arborensi tenore presencium facimus constituimus ac ecciam ordinamus ei curam et administracionem dicte nostre civitatis Arestanni et tocius nostre diocesis in spiritualibus comittendo inquirendi quoque corrigendi reformandi et puniendi excessus et delicta clericorum et aliorum subditorum nostrorum tam civitatis quam diocesis nostre predicte et quicquid in civitate et tota diocesi nostra inquisicionis correctionis reformacionis officio cognoverit expedire. Et omnia alia et singula faciendi quietandi et exercendi que ad vicariatus officium pertinere noscuntur de consuetudine vel de jure et que nos in persona propria facere possemus si ibidem personaliter adessemus collacionem vero benefficiorum vaccancium vel vaccaturorum sibi penitus interdicimus et nobis taliter reservamus in contradictores et rebelles si fuerint auctoritate nostra per censuram ecclesiasticam exercendi plenam sibi concedimus facultatem. Quocirca universis clericis in virtute sancte obediencie damus harum nostrarum tenore presencium licterarum districcius in mandatis ut eidem canonico in omnibus que tenentur pareant ut nobis efficaciter et intendant alioquin sentencias sive penas quas ipse rite tulerit in rebelles ratas habebimus et faciemus auctore Domino usque ad satisfacionem condignam inviolabiliter observari eandem potestatem comittendo eidem canonico Giminiano in tota nostra provincia quantum ad nos pertinet de consuetudine vel de jure. Actum Arestanni in quadam sala curie archiepiscopalis habitacionis predicti domini archiepiscopi presentibus venerabili domino Blasio Spano canonico Turritano et presbitero Anthonio de Cassia habitatoribus civitatis Sasseri nec non Andrea Virde notario habitatore civitatis Arestanni testibus ad hec vocatis specialiter et rogatis. Anno Dominice incarnacionis M.° CCC.° LXXXVIII.° indicione XI.a die XVIII. mensis januarij † Ambrosius Penna filius quondam Guiducii Penna notarius de civitate Arestanni imperiali auctoritate notarius publicus his omnibus interfui et ea omnia a me rogata rogatus scribere scripsi et firmavi meoque solito signo signavi = Existentibus in hospicio archiepiscopali Castri Callari in domo ubi consuevit sedere et sedem suam tenere officialis dicti reverendi archiepiscopi Callari et sedentibus pro tribunali proposuerunt coram supradictis venerabilibus vicariis Anthonius Sarra (Serrani habitator castri) Callari dicte nobilis Domine Iudicisse procurator actorque venerabilis Jacobi de Vieri tutoris et curatoris nobilis Mariani de Arborea procurator eciam nobilis Branche Leonis de Auria comitis Montisleonis et actorio eciam nomine universitatum dOristany de Bosa et ceterarum universitatum subiectarum judici Arboree et procurator singularium de eisdem prout de ejus potestate constat superius in hoc eodem instrumento ex una parte et Nicolaus Vergili habitator Aristanni procurator serenissimi domini Domini Joannis Dei gracia Regis Aragonum Valencie Majoricarum Sardinie et Corsice comitisque Barchinone Rossilionis et Ceritanie superius expressati ac nobilis viri Eximini Petri de Arenosio gubernatoris generalis regni Sardinie et procuratoris regii supradicti actor universitatum castri Callari Alguerii civitatis Sasseri Ville Ecclesiarum de Selluri et aliarum superius expressatarum que sunt dicti domini regis prout de ejus potestate constat plene superius in hoc eodem instrumento ex parte altera. Ex ambo simul et quilibet pro se supradictis nominibus dixit et asseruit quod voluntarie ex pacto inito inter partes submittebant et submiserunt suos principales predictos quorum erant procuratores singularium et actores universitatum jurediccioni spirituali dictorum reverendorum archiepiscoporum Callari et Arborensi absencium et ipsorum venerabilium vicariorum superius expressatorum in infrascriptis dumtaxat petentes et requirentes de hoc eis fieri publicum instrumentum per me notarium infrascriptum presentibus testibus honorabilibus viris Raymundo Cervarie decretorum doctore consiliario dicti domini regis et promotore negociorum curie sue Galcerando de Villanova et Francisco Ioannis de sancta Columba militibus et aliis pluribus in multitudine copiosa. Deinde dictus Anthonius Serrani nominibus predictis in scriptis obtulit que sequuntur coram vobis venerabilibus viris domino Iuliano Cudina canonico Callari vicario in spiritualibus et temporalibus generali reverendi domini archiepiscopi Callaritani et domino Geminiano de Arigi canonico Arborensi vicario in spiritualibus et temporalibus generali reverendi domini archiepiscopi Arborensis proponit Antonius Serrani habitator castri Callari tanquam procurator nobilis et egregie domine Elienoris nobilis viri domini Mariani de Arborea filii dicte egregie domine Elienoris nobilis domini Branche Leonis comitis Montisleonis et nomine actorio universitatum civitatis Aristanni de Bosa et aliarum universitatum judicatus Arboree et ut procurator singularium de eisdem de quibus facta est superius plena fides et dixit quod mediante divina gracia concordia que diu in suis tractatibus moram traxit in insula Sardinie optatus dies duxit ad finem debitum et speratum et pro firma stabilitate ejusdem fuit inter partes inter alia concordatum quod sententia excomunicacionis contra singulares et interdicti contra universitates solemniter proferatur per vos venerabiles vicarios supra dictos que liget concordie ipsius contrarium facientes. Quare petit et requirit dominus Anthonius nominibus supradictis cum debita reverencia et prius obtenta venia a nobili domino Eximino Petri de Arenosio gubernatore qui presens est quod condemnetis ad dictas sentencias serenissumum Dominum Ioannem Regem predictum dominum gubernatorem universitates Castri Callari del Alguer de Sasser de Vila dEsgleyes de Sant Luri et ceteras que sunt ex parte regia supradicta et singulares de eisdem in casu quod absit quod facerent contra concordiam supradictam. Et dicti venerabiles vicarii concesserunt sibi copiam supradictam quam incontinenti eidem tradi fecerunt per me notarium infrascriptum cum esset parata ad manum. Et confestim dictus idem Nicolaus obtulit responsionem in scriptis tenoris sequentis peticioni superius oblate per Anthonium Serrani nominibus in ipsa peticione expressis respondet dominus Nicolaus Vergili procurator et actor predictis nominibus suorum principalium et dicit vera esse que in dicta peticione continentur. Quibus sic peractis confestim dicti venerabiles vicarii attendentes quod in confessis nulle sunt partes judicis nisi in condemnando processerunt ad ferendum sentenciam in scriptis ut sequitur. Unde Nos Iulianus Cudina canonicus Callaritanus vicarius in spiritualibus et temporalibus reverendi in Christo patris domini Bernardi Dei gracia archiepiscopi Callaritani et Giminianus de Arigi canonicus Arborensis vicarius in spiritualibus reverendi in Christo patris domini Leonardi archiepiscopi Arborensis attendentes quod in confessis nulle sunt partes judicis nisi in condemnando monemus ante omnia semel secondo tercio et peremptorie cum debita reverencia serenissimum dominum Regem predictum licet absentem et predictum nobilem gubernatorem ipsius domini regis procuratorem presentem et per se ac universitates de Caller del Alguer de Sasser de Vila dEsgleyes de Sant Luri et ceteras de Insula Sardinie pertinentes ad dictum dominum regem et singulares de eisdem quatenus servent concordiam supradictam prout conventa est inter partes et per capitula certa declarata quilibet singularis et quelibet universitas et singulares de universitate prout spectat ad eosdem et quemlibet eorumdem alias preeunte monitione canonica supradicta mora et culpa eorum et cujuslibet eorum precedentibus in premissis in dictum Dominum Regem et in dictum nobilem Gubernatorem excomunicacionis et in dictas universitates et earum quamlibet interdicti et in singulares de universitatibus excomunicacionis in his scriptis nunch pro tunch sentenciam promulgamus. Lata fuit hec sentencia per dictos vicarios et lecta per dictum venerabilem Iulianum Cudina de consensus et voluntate dicti Geminiani presentibus procuratoribus parcium supradictis ac nobilibus gubernatore et Branca Leone de Auria prelibatis ac pro testibus eciam superius proxime nominatis loco die et anno predicto hora videlicet terciarum diei ejusdem. Et incontinenti completis predictis dictus Nicolaus Vergili nominibus predictis in scriptis obtulit que sequuntur: coram vos venerabilibus viris domino Iuliano Cudina canonico Calleri vicario in spiritualibus et temporalibus generali reverendi domini archiepiscopi Callaritani et domino Geminiano de Arigi Arborensi canonico vicario in spiritualibus generali reverendi domini archiepiscopi Arborensi proponit Nicolaus Vergili civis Arestanni procuratorio nomine dicti serenissimi Domini Regis et nobilis domini Gubernatoris predicti ac actorio nomine universitatum Castri Callari Alguerii Sasseri Ville Ecclesiarum de Sentluri et ceterarum universitatum Sardinie pertinencium ad dictum dominum regem de quibus facta est superius plena fides et dicit. Quod discordia que diucius viguit in insula Sardinie inter dominum regem et suos ex parte una et Domum Arboree et suos ex parte altera divina gracia mediante ad concordiam est reducta. Et cum inter partes inter cetera sit conventum quod excomunicacionis sentencia in singulares et interdicti in universitates solemniter proferatur si per quempiam fuerit contrafactum. Ideo petit et requirit dictus Nicolaus nominibus supradictis quatenus contra dictam nobilem et egregiam Elienoram judicissam nobilem virum dominum Marianum ejus filium nobilem comitem dominum Brancam Leonis supradictum excomunicacionis et in universitates de Oristanno de Bosa et ceteras omnes Iudicatus Arboree interdicti et in earum singulares excomunicacionis sentencias proferatis in casu quod absit quod facerent contra concordiam supradictam. Et incontinenti oblatis proxime dictis dictus Anthonius Serrani nominibus quibus supra peciit copiam sibi dari de eisdem. Et dicti venerabiles vicarii concesserunt sibi copiam supradictam que confestim tradita extitit eidem Anthonio cum eam ego notarius infrascriptus preparatam haberem. Et incontinenti tradita copia dicto Anthonio de predictis idem Anthonius obtulit in scriptis responsionem sequentem. Peticioni superius oblate per Nicolaum Vergili predictum respondet Anthonius Serrani procurator et actor predictus nominibus suorum principalium et dicit vera esse que in dicta peticione continentur. Et confestim dicti venerabiles vicarii pronunciarunt in forma sequenti. Unde nos Julianus Cudina canonicus Callaritanus vicarius in spiritualibus et temporalibus reverendi in Christo patris domini Bernardi Dei gracia archiepiscopi Callaritani et Geminianus et (de) Arigi canonicus Arborensis vicarius in spiritualibus reverendi in Christo patris domini Leonardi archiepiscopi Arborensis, attendentes quod in confessis nulle sunt partes judicis nisi in condemnando monemus ante omnia semel secundo tercio et peremptorie nobilem et egregiam dominam Elienoram judicissam predictam nobilem Marianum ejus filium absentes et eorum procuratorem predictum presentem nobilem Brancham comitem predictum presentem et universitates de Oristany de Bosa et ceteras omnes judicatus Arboree ac singulares de eisdem absentes et eorum actorem et procuratorem presentem predictum quatenus servent concordiam supradictam prout conventa est inter partes et per certa capitula declarata quilibet singularis et quelibet universitas prout ad eos spectat et quemlibet eorumdem alias monicione canonica supradicta preheunte culpa et mora eorum et cujuslibet eorum precedentibus in premissis in dictam Dominam judicissam nobilem Marianum ejus filium nobilem Brancam comitem supradictum excomunicacionis et in dictas universitates et earum quamlibet interdicti et earum singulares excomunicacionis in his scriptis nunch pro tunch sentenciam promulgamus. Lata fuit proxime dicta sentencia per venerabiles vicarios supradictos et lecta per dictum venerabilem Iulianum Cudinam alterum ex dictis vicariis de consensu et voluntate dicti venerabilis Giminiani loco die anno ac testibus superius nominatis proxime ac procuratoribus partium presentibus prelibatis ac nobili gubernatore et Branca Leone de Auria sepe dictis – Franciscus ça Costa.

(364) Signum ==== Ioannis Dei gracia regis Aragonum Valencie Majoricarum Sardinie et Corsice comitisque Barchinone Rossilionis et Ceritanie qui hujusmodi finalem concordiam et omnia et singula supradicta procurata acta gesta convent firmata et jurata per dictum nobilem Eximinum Petri de Arenosio procuratorem nostrum ac gubernatorem insule prelibate Sardinie et eciam dacionem et assignacionem tutoris factam memorato nobili Mariano filio Branche Leonis et judicisse predictorum de quibus plenarie seriatim et largiflue informati fuimus in nostro consilio approbamus ratifficamus laudamus concedimus et firmamus atque juramus ad Dei quatuor evangelia sacrosancta corporaliter minibus nostris tacta in posse nostri secretarii et notarii infrascripti suplentes ex plenitudine nostre regie potestatis omnem defectum et nullitatem si quas vel que forsan de jure vel de facto aut alias quovis modo intervenerit in premissis vel aliquo eorumdem substancia rerum tamen in aliquo non mutata appositum hic de nostri mandato manu fidelis secretarii nostri Petri de Beniure regia auctoritate notarii publici per totam terram et dominacionem nostram in monasterio Vallis Donzelle territorii Barchinone die VIII mensis aprilis anno a nativitate Domini M° CCC° LXXXVIII° regnique nostri secundo.

In quorum testimonium hic sigillum bulle plumbee nostri providimus appendendum: Rex Ioannis.

Testes qui presents fuerunt dicte firme domini regis prefati sunt dictus nobilis Eximinus Petri de Arenosio gubernator Sardinie nec non nuncii seu ambaxiatores ipsius judicisse Arboree videlicet Comita Pancia notarius Oristanni Anthonius Casei et Petrus Sentluri propter eo ad dicti domini regis presenciam destinati sunt eciam inde testes nobilis Philipus Dalmacius vicecomes de Rocabertino et Bernardus Galcerandi de Pinosio Gano de Montecatheno et Berengarius de Perapertusa camerlengi Galcerandus de Sintillis majoris domus et Galcerandus de Villanova milites Franciscus Sa Costa legum doctor vicecancellarius Cathalonie et Sperendeus Cardona jurisperitus promotor curie regie consiliarii dicti domini regis.

De predictis omnibus et singulis fuerunt facta duo publica instrumenta per alphabetum divisa quorum unum fuit signatum per dominum regem et Franciscum ça Costa ejus vicecancellarium Cathalonie et alterum fuit subsignatum per eumdem dominum regem et Dominicum Mascom ejus vicecancellarium.

(365) Sig†num mei Anthonii Dalmacii serenissimi domini regis Aragonum scriptoris et auctoritate regia notarii publici per totam terram et dominacionem domini regis prefati qui predictis omnibus et singulis preter firmam regiam precedentem interfui et eadem in undecim pergamenis in quibus presens comprehenditur pergamenum cum membranis sutis quoque conjunctis in quorum primo sunt nonaginta quatuor linee quarum prima incipit In nomine Regis eterni et finit Reverendo in et ultima incipit ficare laudare et finit obtinendo per alios. In secundo eciam pergameno sunt nonaginta octo linee quarum prima incipit firmari et finit realiter et re et ultima incipit realiter exercendum et finit et omnibus. In tercio ceterum pergameno sunt centum duo linee quarum prima linea incipit et singulis quorum interest et finit quod fuit actum in nostra Et ultima linea incipit torio Penna et finit Antiochus. In quarto vero pergameno sunt nonaginta septem linee quarum prima incipit de Serra Fidirico et finit Alberto Et ultima linea earumdem incipit Cau majore et finit ville de Oddini. In quinto vero pergameno sunt nonaginta novem linee quarum prima incipit Arsocho Mancha et finit prefate et ultima incipit de Porta Vanuto de Massa et finit Nicolao de Orru. In VI.° autem pergameno sunt octuaginta septem linee quarum prima incipit Nicolau de Ischanu et finit Benedicto et ultima incipit multitudine hominum et finit dicte contrate. In septimo vero pergameno sunt septuaginta quatuor linee quarum prima incipit ac majorem et saniorem et finit Not. de Et ultima incipit baniam curie vicarie et finit milit. In octavo autem sunt octuaginta octo linee quarum prima incipit et Petro Nuroni et finit apposui signum Et ultima incipit scriptoris Porcionis et finit Guantinus. In nono vero pergameno sunt nonaginta due linee quarum prima incipit januarii et finit Sauccius de Boi Et ultima incipit universitatis et finit ipsorum locorum. In decimo autem pergameno sunt octuaginta quatuor linee quatenus (quarum) prima incipit predicta et finit Jacobo Mura et ultima incipit nobilis Domini et finit superius plena. In presenti vero undecimo pergameno sunt quatordecim linee ultra quintam decimam non perfectam quarum prima incipit fides et finit inter partes inter et dicta XV linea non perfecta incipit et Branca Et quasi ilico finit sepedictis scripsi mea propria manu subsistutus ad ista per venerabilem et discretum Petrum de Beniure secretarium dicti domini regis ut in predictis que in dicta Sardinie insula facta fuere vel aliquo eorumdem nequeuntem intendere aliis negociis utpote regalibus prepeditum.

Sig†num mei Petri de Beniure secretarii dicti domini regis et auctoritate regia notarii publici per totam terram et dominacionem suam qui predicta omnia et singula acta in insula Sardinie quibus dictus Anthonius Dalmacii velut substitutus meus interfuit in XI. pergamenis in quibus presens includitur cum membraneis conjunctis et sutis incipientibus et finientibus prout supra Anthonius idem commemorat per eundem scribi feci dictamque firmam regiam cui et contentis in ea interfui propria manu scripsi et clausi supraponitur autem in VI. ex XCVIII. lineis pergameni secundi et inquam possitis expetere recipere et habere et in LXXX linea ipsius pergameni et Nos corrigatur eciam in LXXXI linea subsequenti quam Item supraponit in IX. linea ex CII lineis tercii pergameni in dictam dominam judicissam et in XII. linea pergameni ejusdem mediante stipulacione ut infra et in XVII. linea ipsius pergameni intendimus et in XXXVI. linea ex XCII. dicti noni pergameni de Serra et in LXXX sexta linea ipsius pergameni de Susanna Nicolao de Casu corrigitur inquam in penultima linea pergameni ejusdem ha. Item corrigitur in ultima linea firme regie regnique nostri secundo. In quorum testimonium hic bulle plumbee. Est autem sciendum quod de his fuerunt facta duo consimilia publica instrumenta per alphabetum signata quorum alterum debet penes dictum dominum regem: alterum vero in posse judicisse ipsius custodiri.

L       Clausura alterius strumenti ex duobus que de predictis omnibus facta fuere et per alphabetum signata hec est ut sequitur.

Sig†num mei Anthonii Dalmacii serenissimi domini regis Aragonum scriptoris et regia auctoritate notarii publici per totam terram et dominacionem ejusdem qui predictis omnibus et singulis actis in insula Sardinie preter firmam regiam precedentem interfui eaque in XI. pergamenis cum presenti tamen conjunctis et sutis utique cum membranis quorum primum continent centum octo lineas quarum prima incipit In nomine et finit fuissent et ultima incipit pro nobis et finit fieri. Secundum pergamenum continet centum lineas quarum prima incipit consueta et finit eciam Et ultima incipit facere et finit speciale. Tercium autem pergamenum continent CI. lineas quarum prima incipit requirant et finit quicquid et ultima incipit Sasseri et finit et. Quartum pergamenum continet LXXXVII. lineas quarum prima incipit procurator et finit insertam. Quintum pergamenum continet LXXXIX. lineas quarum prima incipit hoc est et finit Petro mu et ultima incipit de Querqui et finit Marcho. Sextum pergamenum continet LXXIX. lineas quarum prima incipit de Unali et finit Anghelo et ultima incipit Nicolao et finit Philipo. Septimum pergamenum continet LXXXVIII. lineas quarum prima incipit tranci et finit Joanne et ultima incipit substituimus et finit sed. Octavum pergamenum continet LXXII. lineas quarum prima incipit quod et finit casu et ultima incipit et eciam et finit personam. Nonum pergamenum continet LXXXV. lineas quarum prima incipit et pro et finit dictus et ultima incipit auctoritatem et finit testibus. Decimum pergamenum continet CV. lineas quarum prima incipit venerabilis et finit venerabilis et ultima incipit et pro et finit unum. Et undecimum pergamenum continet sexaginta sex lineas quarum prima incipit Domino et finit honorabilibus et ultima incipit prelibatis et finit sepedictis continet eciam firmam regiam precedentem et testes ipsius firme in quibus inter totum octo linee sunt scripte quarum prima incipit Signum et ultima linea domini regis scripsi mea manu propria substitutus ad ista per honorabilem et discretum Petrum de Beniure dicti domini regis secretarium nequeuntem in illis intendere aliis negociis regiis impeditum.

Sig†num mei Petri de Beniure secretarii dicti domini regis et auctoritate regia notarii publici per totam terram et dominacionem suam. Qui predicta omnia et singula acta in insula Sardinie quibus dictus Anthonius Dalmacii veluti substitutus meus interfuit in undecim pergamenis et in hoc XII.° cum membranis coniunctis et sutis incipientibus et finientibus prout supra Anthonius idem comemorat per eumdem scribe feci dictamque firmam regiam cui et contentis in ea interfui propria manu scripsi et clausi: supra ponitur autem in XVII. linea dicti primi pergameni Rey et corrigitur in LXXX. linea pergameni secundi Nos supra ponitur eciam in XII. linea tercii pergameni Nostra et. Item supraponitur in LXI. linea seu a Paulo Savio potestate castri Januensis et in LXXX. linea Anthonio Saba et in XV. linea quarti pergameni Georgio Corbeddu et in LXXV. linea sexti pergameni Joanne Cau Salvestro Castai Michaele Longo Joande Loi et in XLVI. linea septimi pergameni bestiarium et corrigitur in LXVI. linea ipsius pergameni majore ville de Solgono Joanne Cete Petro. Ceterum supraponitur in III. linea pergameni octavi ratum et in IIII. linea predictorum Et in LXII. linea noni pergameni Joannes Cantanella. Item supraponitur in linea XXXVI. decimi pergameni faciendi et in XCI. linea ipsius pergameni Arborea et in V. et ultima linea dicte firme regie bulle plumbee. Est autem sciendum quod de his fuerunt facta duo consimilia publica instrumenta per alphabetum signata quorum alterum debet penes dictum dominum regem alterum vero in posse judicisse ipsius custodiri:

Dominus Rex mandavit mihi Petro de Beniure

in cuius posse firmavit et juravit.

(366) Exemplum hujusmodi instrumenti vultimam pacem insulae Sardiniae continentis: Quae fermata fuit in castro Callari ipsius insulae die veneris vicesima quarta januarii anno a nativitate Domini millesimo trecentesimo octogesimo octavo: Et inserta modo quo supra iacet in regesto serenissimi domini Ioannis divi nominis regis Aragonum: praetitulato, Sardiniae secundo: apud regium archivum Barchinonae recondito et vigore praecepti per serenissimum ac potentissimum dominum dominum Ferdinandum Dei gratia regem Castellae: Aragonum: legionis Siciliae: Granatae et caetera mihi facti: die decimo septimo proxime lapsi: sub datum Tirasonae XXVIII augusti anno praesenti et infrascripto: manuque praefati serenissimi domini regis nunc foeliciter regnantis signati: scriptique et continuati in regesto curiae sigilli secreti. VII. magnifici Lodovici Gonçales ejusdem serenissimi domini regis secretarii: sumsi ab regesto Sardiniae memorato ego quidem Petrus Michael Carbonellus ipsius domini regis scriba: regiaque auctoritate notarius publicus Barcinone: necnon totius ditionis ipsius Ferdinandi regis domini nostri: regiusque archivarius: una et in solidum cum Francisco Carbonello filio: conscriba: connotario et coarchivario meo: excribique feci et veridice comprobavi pro interesse regiae curiae in regno Sardiniae. In quo quidem exemplo continente XXXXI. folia (hoc compraehenso) corriguntur in foliis scilicet primo. Rey. Sexto. obligant tots sos bens que tendra e observara la dita pau. Septimo. de Valentia: de Malorca e de Perpenya. Octavo. oportet. Tricesimo tertio. Barone Angelo Furcha: Gontino Daceni: Turbino Dorru. Petro. Ut igitur ubique terrarum fides plenior impendatur: meum, quo utor in publicis hic appono si†gnum. Die XII novembris anno a nativitate Domini M.° CCC.° LXXXX° Quinto.

NOTE

(1) Copia autentica dell’originale, che si conserva nei Regii Archivj di Barcellona. Ved. la nota ultima al presente documento.

(2) Siegue per inserzione l’intero atto della pace del 31 agosto 1386 segnata in Barcellona tra D. Pietro re di Aragona, e gli ambasciatori di Eleonora di Arborea.

(3) Si allude alle guerre sostenute vittoriosamente nell’isola contro le armi dei sovrani aragonesi da Mariano IV. padre di Eleonora, e dal di lui fratello Ugone IV. giudici di Arborea, le quali durarono trentadue anni, cioè dal 1353 al 1382; su del che ved. Tola, Dizion. Biogr. dei Sardi Illustri, vol. II. pag. 228 .fin. 234., e vol. III. pag. 277. fin. 280.

(4) Sarts (catal.), cioè Sardi, nativi dell’isola di Sardegna. Altrove in questo stesso documento sta scritto Sards.

(5) È da notare il sentimento religioso del re D. Pietro di Aragona, il quale acconsente al patto dell’amnistia generale a favore dei Sardi, che aveano guerreggiato contro di lui, mosso dalla considerazione, che Deus non vult mortem peccatoris, sed ut convertatur.

(6) La Concordia, di cui si promette l’osservanza dal re D. Pietro nel presente capitolo, è l’atto di pace segnato nel 1355 tra lo stesso re D. Pietro, e Mariano IV. giudice di Arborea, padre di Eleonora. Ved. sopr. Cart. Num. CIII. Pag. 769.

(7) La Concordia tra Brancaleone D’Oria, marito di Eleonora, e il re D. Pietro di Aragona fu segnata nel giugno del 1383. Ma poi, non essendo stata la medesima osservata dal sovrano aragonese, Eleonora rivendicò colle armi proprie i suoi dritti di sovranità sul Giudicato di Arborea (Ved. Tola, Dizion. Biogr. dei Sardi Illustri, vol. II. pag. 53. 54 e seg.)

(8) Eleonora avea conceduto la franchigia dai tributi per dieci anni a tutti i Sardi, che aveano seguito le sue parti, e quelle del suo padre Mariano, e di suo fratello Ugone contro i re di Aragona. Si convenne in questo capitolo IIII., che tale franchigia sarebbe conservata a tutti quei Sardi, i quali, in virtù del presente atto di pace del 1386, dovessero diventare sudditi del sovrano aragonese. Tre anni dell’ottenuta franchigia erano già strascorsi; e ne rimanevano ancora altri sette.

(9) Desgleyes (catal.), cioè d’Iglesias (Villa-Ecclesiae). Non si rileva dal presente documento il motivo, per cui il re D. Pietro non acconsentì di conservare alla villa di Sanluri le stesse franchigie, e libertà, delle quali godeva Villa di Chiesa, o Iglesias (Desgleyes).

(10) Sebbene il re di Aragona nel presente capo VI. si obbligasse di rendere la libertà a Brancaleone D’Oria, marito di Eleonora, ed agli altri Sardi ch’erano suoi prigionieri, tanto nell’isola di Sardegna, che fuori, e di restituire ai medesimi tutti i loro beni mobili ed immobili, tuttavia il D’Oria non fu liberato effettivamente fino al 1390, come ne fa prova il documento che produciamo sotto al Num. CLI.

(11) Questo capitolo VII. è uno dei più importanti del presente atto di pace (1386). Chiedeva Eleonora, che fossero nativi di Sardegna tutti gli impiegati e ufficiali pubblici, che il re di Aragona destinerebbe nelle città e luoghi dell’isola da lui dipendenti, ad eccezione del governatore, e dell’amministratore delle rendite regie, e con l’altra eccezione convenuta nel seguente cap. VIII: e ciò al fine di assicurarsi contro qualunque tentativo del sovrano aragonese per spogliarla poco per volta dei suoi stati. Ma il re d. Pietro, protestando di non voler legare illimitatamente, ed in tal guisa, la propria autorità, promise soltanto che si uniformerebbe, in quanto si potesse, alla lettera del patto propostogli nel capitolo, riservandosi per altro la facoltà di presidiare con gente armata di sua scelta le castella che per lo avanti gli appartenevano. Però riguardo al Castello di Sassari fu convenuto specialmente, che il re potesse bensì scegliere a suo arbitrio il castellano che più gli piacesse, ma che i soldati fossero tutti Sardi, e di Sassari, perché in opposto i sassaresi non si fiderebbero alle promesse regie, essendosi essi dati liberamente in potere dei genovesi col patto esplicito di non essere mai più restituiti alla soggezione del re di Aragona. E laddove il re D. Pietro non volesse acconsentire a tal condizione, si convenne che in questo caso il mentovato castello di Sassari sarebbe distrutto. Così si convenne; ma il castello continuò ad esistere, e il re D. Pietro, e i suoi reali successori governarono, e sgovernarono in Sassari a loro assoluto piacimento.

(12) Se p te dit que us… Parole abbreviate (la 2.a e l’ultima), e trasposte (la 2.a, e la 3.a), che io leggo se te per dit que usarà; cioè si ritenga, si abbia per detto, o per inteso, che sopra di ciò il re farà (usarà), secondo la forma di detto capitolo, senza che perciò egli intenda restringere, o legare il proprio potere.

(13) Heretat (catal.); cioè ufficiali, o impiegati regij con giurisdizione nel governo delle cose insulari.

(14) Per Cap; cioè pe’ due Capi, o Provincie di Cagliari, e di Sassari.

(15) Lalguer, ossia la città di Alghero, (Allegerii).

(16) Dalla protesta che si fa nel presente capitolo per parte di Eleonora, che cioè non vi sarebbe mai nell’isola una pace buona, e duratura, finché vi sarebbero altri stranieri a esercitarvi giurisdizione, oltre quei pochi eccettuati nel capitolo medesimo, si può argomentare la mala signoria degli Aragonesi in Sardegna, e quanto perciò essi fossero avversati dai Sardi.

(17) Tener taula dicevasi in Catalogna la sindacatura, che si faceva periodicamente a tutti coloro ch’esercitavano un uffizio pubblico, per significare, che nel tempo a ciò destinato i sindacatori tenevano tavola aperta, ed accessibile a chiunque volesse presentare le sue accuse, o doglianze. Nel presente capitolo IX. il re D. Pietro di Aragona promette di estendere questa usanza alla Sardegna, sottoponendo a sindacato ogni tre anni tutti gl’impiegati, e ufficiali regj che vi manderebbe, ed ogni cinque anni li due governatori di Cagliari, e di Sassari. Durò questa usanza nell’isola per tutto il tempo del dominio aragonese e spagnuolo: anzi sotto quest’ultimo governo si mandavano espressamente da Spagna sotto nome di Visitatori gli uomini destinati a sì grave, e generale uffizio censorio. Ma i Visitatori, e le visitazioni non tardarono a convertirsi in vane formalità, ed apparenze, le quali gravavano inutilmente l’erario sardo. (Ved. Tola, Dizion. Biogr. dei Sardi Illustri, Vol. I, Discors. Prelim. pag. 40 e 41). I Sovrani di Savoia, succeduti a quei di Spagna, mantennero tale instituzione, restringendola però ai soli giudici, ed agli ufficiali, ai quali era confidata l’amministrazione della giustizia. Fu abolita, dopo l’accettazione dello Statuto del 1848; e poco, anzi nessuno fu il danno, poiché la vanità delle sindacature dei giudici era divenuta proverbiale nell’isola, né colpiva quasi mai nessuno, eccettuati alcuni casi rarissimi, nei quali la vittima era per lo più qualche meschino Delegato, o come oggi direbbesi Giudice di Mandamento, che non ricevea dal Governo stipendio sufficiente per campare, non che con decoro, nemmeno miseramente la vita. E così una istituzione eccellente nella sua origine diventò poco per volta la più scandalosa ironia che far si potesse alla giustizia.

(18) Eleonora proponeva, che prima fossero resi a libertà il di lei marito Brancaleone D’Oria, e gli altri prigionieri sardi, e che poi essa restituirebbe al re le terre, castelli, e ville, ch’erano a lui soggette prima della guerra. Il re D. Pietro invece, eludendo la precisione della proposta, rispondeva, che Eleonora ritenesse quanto era appartenuto al di lei padre Mariano IV. prima della guerra mossa da quest’ultimo (nel 1353), e che poi si avvierebbero le pratiche per la liberazione di Brancaleone D’Oria, e degli altri prigionieri. Ma Eleonora, donna assai accorta, e di senno virile, non restituì nulla al sovrano aragonese prima di essere stato restituito a libertà il di lei marito (nel 1390), e tutti gli altri sardi che essa riclamava, come si ricava dai documenti, che riportiamo qui appresso.

(19) Qui finiscono li dodici capitoli della pace del 1386, e il re D. Pietro, dopo averli esaminati, li approva, e li sottoscrive, prestando al tempo istesso il giuramento solenne di osservarli. Ma poi nella fine, come si legge più sotto, appose nuove condizioni alla esecuzione dei medesimi.

(20) Sieguono le quattro condizioni apposte dal re D. Pietro alla esecuzione dei precedenti dodici capitoli da lui firmati, e giurati.

(21) Il debito arretrato, che il re D. Pietro chiedeva da Eleonora nel presente capitolo, procedeva dal censo annuo di tremila fiorini d’oro di Firenze, che Ugone III. erasi profferito di pagare ai re di Aragona in ricognizione del loro alto dominio sul Giudicato di Arborea, e sulle città, ville, e luoghi a lui conceduti dal re Don Giacomo II. per mezzo dell’Infante D. Alfonso con diplomi del 21 maggio e 5 luglio 1323 (Ved. sopr. Cart. Num. XXI. pag. 669). Un tal censo, com’è da credersi, e lo dimostra la presente convenzione, non era stato mai pagato da Mariano IV. successore di Ugone III., e padre di Eleonora, il quale dal 1353 mosse guerra al re D. Pietro suddetto, nè dal di lei fratello Ugone IV., nè da essa medesima, che aveano continuato a guerreggiare virilmente contro lo stesso sovrano. – In quanto poi a Longosardo che il re D. Pietro pretendeva di appartenergli, si vedrà dai capitoli seguenti della pace conchiusa col re D. Giovanni nel 24 gennaio 1388, ch’Eleonora vi vantava un egual dritto, e che la quistione rimase indecisa.

(22) Oltre l’adesione, e la sottoscrizione di Brancaleone D’Oria, marito di Eleonora, che il re D. Pietro volea fosse data ed apposta al presente trattato di pace, chiedeva pure dallo stesso Brancaleone a prestanza una somma di denaro sufficiente per le spese necessarie a fornire di vettovaglie le castella, che il re medesimo possedeva in Sardegna.

(23) Il luogo, o borgo di Terranuova (dove già surse l’antica Olbia dei romani, e la Fausania dei tempi cristiani) si pretendeva essere di propria loro ed esclusiva proprietà, così dai Giudici di Arborea, come dai sovrani di Aragona. Perciò si convenne in questo capitolo III, che i dritti delle parti contraenti rimanessero salvi a tale riguardo, nè fossero pregiudicati dal presente atto di pace.

(24) La morte del re D. Pietro IV. accaduta nel 5 gennaio 1387, impedì la ratificazione, ed esecuzione del presente atto di pace. Ma le trattative continuarono col re D. Giovanni, figlio e successore del re D. Pietro; e le città tutte, ville, e comuni dipendenti da Eleonora concorsero alla pace del 24 gennaio 1388, e ka firmarono per mezzo dei loro sindaci, e procuratori.

(25) Siegue il Mandato dei poteri conferiti da Eleonora a Leonardo vescovo di santa Giusta (in Arborea), e a Comita Pancia, per trattare, e conchiudere la pace col re D. Pietro di Aragona.

(26) Avea dunque Eleonora dato istruzioni ai suoi ambasciatori, che nel trattare la pace col re D. Pietro si attenessero esattamente alle condizioni, ed ai patti da lei stessa formulati nei dodici primi capitoli del presente atto, e che non se ne dipartissero menomamente, nè facessero, o promettessero più di quello, che nei capitolo medesimi si conteneva.

(27) Il Mandato di Eleonora ai suoi ambasciatori, avendo preceduto la pace, che fu firmata in Barcellona nel 31 agosto 1386, è datato, secondo lo stile pisano, coll’anno 1387.

(28) Gl’inviati di Eleonora, nel segnare, e giurare il presente atto di pace, fecero espressa riserva sui capitoli V. e VII. relativi alle franchigie del luogo di Sanluri, ed alla esclusione degli stranieri dagl’impieghi, e dagli uffizi pubblici dell’isola, che il re D. Pietro non avea voluto accettare nel modo che gli erano stati proposti; e così pure sulle quattro condizioni, o articoli suppletivi, ai quali lo stesso sovrano avea subordinato l’esecuzione del trattato. – Non credendosi perciò muniti di sufficienti poteri essi dichiararono che ne riferirebbero con la trasmissione degli atti delle loro trattative alla Giudicessa, che avea loro conferito la qualità di suoi ambasciatori.

(29) Qui ripiglia, e prosegue il testo dell’atto di pace del 24 gennaio 1388 tra Eleonora, e D. Giovanni re di Aragona.

(30) Siegue il mandato dei poteri accordati dal re D. Giovanni a Esimino Pietro di Arenoso suo governatore generale in Sardegna.

(31) Si accenna ai capitoli V. e VII, ed ai quattro articoli addizionali della pace del 31 agosto 1386, che gli inviati di Eleonora non aveano voluto accettare, perché contrari alle loro istruzioni, facendone perciò espressa riserva. (V. la precedente nota 28). E si raccoglie da questo luogo che, dalla data di quella pace fino alla data del presente mandato conferito dal re D. Giovanni a Esimino di Pietro di Arenoso, gli stessi inviati di Eleonora, non aveano potuto accordarsi sopra detti capitoli, ed articoli co’ procuratori del re di Aragona, che per questo oggetto speciale furono costituiti nelle persone di Raimondo di Cervaria, e di Bernardo di Senesterra.

(32) Era dunque lasciato all’arbitrio del governatore di Arenoso, il render, o no, la libertà a Brancaleone D’Oria, e nel primo caso il quando, ed il modo di rendergliela. Ma Eleonora non firmò verun accordo, prima che per patto speciale non fosse convenuta la liberazione del marito.

(33) Cioè l’annuo censo di tremila fiorini d’oro. Ved. sopr. not. 21.

(34) Per guarentire il prestito, che il re di Aragona chiedeva a Brancaleone D’Oria, suo prigioniero, assegnavansi specialmente le rendite reali di Cagliari, e di Alghero.

(35) Mariano V. E siccome era minorenne, si chiedeva il concorso del suo tutore, il quale a di lui nome riconoscesse in feudo gli stati di Arborea dai re di Aragona, e in segno di ricognizione pagasse ai medesimi l’annuo censo, o tributo, che aveano pagato i Giudici suoi predecessori.

(36) I soli Giudici Ugone III. nel 1323, e Pietro III. nel 1336 ricevettero l’investitura degli stati di Arborea dai re di Aragona. Ma i loro successori Mariano IV., Ugone IV., ed Eleonora, ben lungi di assoggettarsi a quest’atto, fecero continua guerra al dominio aragonese dell’isola. (Ved. Tola, Dizion. Biogr. dei Sardi Illustri, Vol. II, pag. 53 e seg. 228 e seg., e Vol. III. pag. 67 e seg. 271 e seg. 277 e seg.).

(37) Nel capitolo II. dell’atto 31 agosto 1386 il re D. Pietro avea promesso esplicitamente, e senza restrinzioni, di osservare la pace da lui stesso predentemente conchiusa (nel 1355) col Giudice Mariano IV. padre di Eleonora. Ma quel capitolo non era stato eseguito in quanto riguardava la restituzione dei due castelli di Ardara, e La Capola, che il re di Aragona pretendeva spettargli di diritto, e che perciò rimanevano sempre sequestrati sotto la custodia dell’arcivescovo di Oristano, e del vescovo di Ales. Per porre un fine alla discordia si convenne nel presente atto del 24 gennaio 1388, che le suddette castella continuassero a rimaner custodite dai vescovi Arborensi e Alenensi per altri due anni; che allo spirare di questo termine, se fosse cessato, come si sperava, lo scisma di santa Chiesa, il Papa decidesse la questione, secondo la forma dello stesso capitolo; e se lo scisma continuasse ancora oltre li detti due anni, Eleonora, e il re D. Giovanni elegessero di comune accordo un giudice per decidere la controversia; e non accordandosi, ne elegessero due, uno cioè per ciascuna parte; e in caso di dissenso dei due eletti, ne scegliessero un terzo; ma che in ogni modo, dopo il concordato termine di due anni, la questione dovesse definitivamente essere decisa.

(38) Nel capitolo IX. della pace del 1386 erasi convenuto, che tutti gl’impiegati e ufficiali pubblici mandati, e da mandarsi dai re di Aragona in Sardegna dovessero essere sindacati (tener taula) di tre in tre anni, e i governatori dei Capi di Cagliari, e di Sassari di cinque in cinque anni. Si convenne in questo luogo, in modificazione di detto capitolo, che li suddetti due governatori non fossero sottoposti a sindacato veruno; e che la sindacatura di tutti gli altri ufficiali regii si facesse annualmente nel castello di Cagliari, ed anche nel luogo medesimo, in cui detti ufficiali avessero esercitato il loro uffizio; ma che in questo caso i processi (le informazioni) si mandassero suggellati al governatore di Cagliari per provvedere secondo giustizia.

(39) Nei primi due capitoli addizionali della pace del 1386, il re Don Pietro di Aragona avea posto per condizioni, che Eleonora pagasse tutto il debito arretrato proveniente dall’annuo censo feudale, cui si erano obbligati i giudici di Arborea; che Brancaleone marito di Eleonora, gli prestasse la moneta necessaria per fornire di vettovaglie i castelli regii; e che gli fosse restituita la terra munita di Longonsardo. Gl’inviati di Eleonora non accettarono detti capitoli addizionali; ma fecero espressa riserva di riferirne a lei per la sua approvazione. Ed Eleonora, non solamente non li approvò, ma continuò a ritenere in suo potere la terra di Longonsardo. In questa seconda pace col re Don Giovanni si convenne a tal riguardo, ch’Eleonora rendesse di fatto al sovrano aragonese il detto luogo di Longonsardo, ma ch’egli dovesse distruggerlo (intend. le opere munite) a semplice richiesta di Eleonora: in caso contrario fosse lecito alla medesima presentare carte, e documenti, che giustificassero il di lei dritto su quella terra, e fosse il re obbligato a renderle esatta giustizia.

(40) Qui cominciano i capitoli della pace conchiusa nel 1388 tra il re Don Giovanni di Aragona, e la giudicessa Eleonora di Arborea.

(41) Cioè nella terra e castello di Monteleone, di cui Brancaleone D’Oria era signore con titolo comitale impartitogli dal re Don Pietro di Aragona.

(42) Cioè di qualunque luogo, o parte del mondo.

(43) Siccome Mariano (che fu poi Mariano V.) era ancora di età infantile, perciò si convenne, che gli sarebbe dato un tutore per devenire legalmente alla stipulazione del presente atto di pace. Il qual tutore dovrebbe darglisi col consenso si dua madre Eleonora, facendone instanza le comunità tutte, e gli uomini da lui dipendenti.

(44) Eleonora adunque, dopo la uccisione di suo fratello Ugone IV. nel proclamare Giudice di Arborea il proprio figlio Mariano, lo avea fatto riconoscere come tale, anche dalle città, comuni, e ville dell’isola dipendenti dal re di Aragona, e avea fatto prestare dalle medesime il giuramento di fedeltà, dal quale perciò si conviene, che siano assolte.

(45) Si noti la differenza che qui si fa tra le università, che avessero nome e qualificazione di città, e le altre che fossero semplici comuni dipendenti, ed amministrati da un Curatore (uffiziale giudiziario e amministrativo), i quali perciò si appellavano Curatorie. Alle prime era imposta, in caso d’infrazione dei capitoli della presente pace la penale di fiorini cinquantamila; alle seconde di soli venticinquemila.

(46) Sotto la penale di fiorini centomila Eleonora, e Brancaleone doveano far confermare la pace del loro figlio Mariano, tosto che esso avrebbe compiuto gli anni quattordici di sua età, dandogli perciò un Curatore speciale.

(47) Schiavi non cristiani di qualunque paese, razza, o nazione.

(48) La pace cioè conchiusa nel 31 agosto 1386 tra il re D. Pietro di Aragona, e gli ambasciatori di Eleonora di Arborea.

(49) Larcabisbe darborea (l’arcivescovo di Arborea, ossia di Oristano).

(50) Si noti bene questo patto speciale, che cioè gli ufficiali e vassalli regj in Sardegna non fossero tenuti di ubbidire al re di Aragona nel caso, in cui egli movesse, o volesse muover guerra a Eleonora, e suo marito Brancaleone, e che perciò non fossero riputati traditori, nè incorressero in crimen-lese.

(51) Castell Genoves (odierno Castel Sardo) edificato dai D’Oria sul promontorio Frisano; e Castell D’Oria nel dipartimento di Anglona, e Coquinas.

(52) Castell de Bonvehi e dosolo (di Osilo). La regione era appallata Baronia.

(53) Le parti contraenti, come si vede da questo luogo, e si vedrà in appresso, si assoggettarono alla giurisdizione degli arcivescovi di Cagliari, e di Oristano (Arborea), per ricevere da essi la sentenza di scomunica nel caso d’infrazione del presente atto di pace.

(54) Siegue il mandato dei pieni poteri accordati da Eleonora ai nuovi suoi ambasciatori. Comita Pancia è lo stesso, che firmò la pace del 31 agosto 1386.

(55) O piuttosto non si fidava di andarvi per timore della perfidia aragonese, perché il di lei marito Brancaleone D’Oria era stato arrestato con tali arti nella Corte di Barcellona, e sotto apparenze di onorata custodia era ritenuto prigioniero nel castello di Cagliari.

(56) I capitoli della presente pace erano dunque stati previamente accordati, nè altro mancava, fuorchè ridurli alla solennità di un trattato.

(57) Eleonora autorizza li suoi ambasciatori a sciogliere dal giuramento di fedeltà le città, ville, castella, ed altri luoghi di Sardegna dipendenti dal re di Aragona, che lo aveano prestato a lei, ed al suo figlio Mariano in occasione della proclamazione di questo ultimo a Giudice di Arborea.

(58) Loci (in sardo Logu), cioè di Oristano. Quindi si conosce il motivo, per cui al Codice di leggi pubblicato da Eleonora in Oristano si diede l’appellativo di Carta de Logu. – Leonardo arcivescovo di Arborea, che figura come teste nel presente mandato, è lo stesso Leonardo già vescovo di s.a Giusta, il quale nel 31 agosto 1386, nella qualità di ambasciatore di Eleonora sottoscrisse in Barcellona la pace col re Don Pietro.

(59) Sieguono le adesioni alla presente pace dei sindaci, e procuratori delle ville, curatorie, e regioni (contratarum, in sard. incontrade) del Giudicato di Arborea; e cominciano da quella dei sindaci della città di Oristano.

(60) Siegue il mandato dei poteri conferiti a Nicolò Carau, e Pietro di Selluri dal podestà, e dagli uomini della università (città) di Oristano.

(61) Siegue l’adesione di Galeato, o Galeazzo Masala sindaco, e procuratore della città di Bosa, costituito con mandato del 15 gennaio 1388, che non è inserto, ma solamente calendato.

(62) Siegue l’adesione di Pietro de Casilis sindaco e procuratore degli uomini di Castel- Genovese (odierno Castel-Sardo), e degli uomini della vicina villa di Goginas (sard. od. Coghinas), costituito con mandato del dì 11 gennaio 1388.

(63) Goginas (in sard. Coguinas e Coghinas), villaggio ora distrutto. Dura però lo stesso nome della regione, e del ponte sul fiume, che si chiama ancor oggi ponte di Coghinas.

(64) Sieguono le adesioni dei sindaci, e procuratori delle università della incontrada (Contrate), o regione di Monte Acuto, e cominciano da quella di Folco de Sii sindaco della villa (oggi città) di Ozieri, che n’era, e n’è il capo-luogo. Il mandato di Folco de Sii ha la data del 18 gennaio 1388.

(65) Villaggio ancora esistente.

(66) Villaggio ora distrutto.

(67) Villaggio ora distrutto.

(68) Villaggio distrutto.

(69) Villaggio distrutto.

(70) Paçada, odierno Pattada. Esistente.

(71) Villaggio ora distrutto.

(72) Ala, odierno Alà. Esistente.

(73) Villaggio ora distrutto.

(74) Dosille, odierno villaggio di Osidda.

(75) Villaggio ancora esistente.

(76) Villaggio ancora esistente.

(77) Sorefa, odierno Gorofai. Esistente.

(78) Villaggio distrutto.

(79) Villaggio esistente.

(80) Villaggio distrutto.

(81) Villaggio distrutto.

(82) Villaggio distrutto.

(83) Villaggio esistente.

(84) Berguilla, odierno Berchidda. Esistente.

(85) Villaggio ora distrutto.

(86) Villaggio distrutto.

(87) Villaggio distrutto.

(88) Dolefa (o d’Olefa), odierno Onnifai, che si pronunzia anche Ollofai, e Olovai. Esistente.

(89) Siegue l’adesione del sindaco, e procuratore delle università di Terranova, e di Monti (Fundi de Montis, e de Montibus), e del capitano di Gallura.

(90) Fundi de Montibus, odierno villaggio di Monti. Al tempo della presente pace era un’appendice, o frazione di Terranova. Al presente forma un comune separato.

(91) Forse il notaio, che scrisse il mandato del 15 gennaio 1388 credette dargli maggiore solennità, scrivendolo sulla panca, da cui si rendeva la giustizia.

(92) Sieguono le adesioni dei sindaci, e procuratori delle università della regione di Monreale, e cominciano da quella del sindaco di Sardara, che n’era il capo-luogo. Sardara è celebrata per le sue acque minerali, e vi si vedono ancora le rovine di antiche terme romane. Il mandato dei poteri conferiti dalle università di Monreale a Margianu Gadulesi ha la data dell’11 gennaio 1388.

(93) Borgo del castello di Monreale, ora distrutto.

(94) S. Gavino di Monreale; villaggio ancora esistente.

(95) Abbas, villaggio ora distrutto.

(96) Pavigionis, odierno Pabillonis; villaggio esistente.

(97) Esiste ancora con lo stesso nome.

(98) Seguono le adesioni dei sindaci e procuratori delle ville e comunità della regione (contrate) di Serravalle, di cui era capoluogo Magumadas.

(99) Questo castello di bella struttura, ch’esiste ancor oggi con lo stesso nome presso la città di Bosa, fu edificato dai Malaspina.

(100) Villaggio tuttavia esistente.

(101) Esiste con lo stesso nome.

(102) Esiste come il precedente.

(103) Sune, odierno Suni.

(104) Modolo, odierno Modulo.

(105) Nuraghi de Triganu, villaggio ora distrutto.

(106) Esiste al presente con lo stesso nome.

(107) Tresnuraghis (ossia i tre Noraghi), odierno Tresnuraghes.

(108) Seguono le adesioni dei sindaci della regione (contrate) del Marghine di Goceano. Il capo-luogo era, come lo è pure al presente, il villaggio di Macomer, l’antica Macopsissa dei tempi romani. Il mandato dei poteri conferiti da dette università al loro sindaco e procuratore Pietro Coghe ha la data del 12 gennaio 1388.

(109) Esistente con lo stesso nome.

(110) Odierno Bortigali.

(111) Villaggio ora distrutto. Diverso dall’odierno Silanos, di cui sono celebrati i marmi per la varietà e vivezza dei loro colori. Coi medesimi è costrutto il battistero della cattedrale di Sassari.

(112) Lecy, villaggio odierno di Ley.

(113) Gorare, odierno Borore.

(114) Odierno Dualchi.

(115) Nuracogoma, odierno Noragugume.

(116) Esiste con lo stesso nome.

(117) Golossane, villaggio ora distrutto.

(118) Sieguono le adesioni delle comunità della regione (contrate) di Monte di Verro, di cui era, ed è capo-luogo Cuglieri. Il mandato ha la data del 10 gennaio 1388.

(119) Castello sopra un monte di tal nome, a libeccio dei monti Menomeni.

(120) Culler, odierno Cuglieri.

(121) Iscano, odierno Scanu.

(122) Silanus, odierno Silanos: diverso da altro Silano, villaggio ora distrutto nella regione del Marghini di Gociano.

(123) Floxio, odierno Flussio.

(124) Villaggio ora distrutto. Dal medesimo prendevano il titolo sotto il governo spagnuolo i conti di Siete Fuentes.

(125) Ital. S. Lussorio; odierno S. Lussurgiu.

(126) Sieguono le adesioni delle comunità della curatoria di Anella. Il mandato è del 10 gennaio 1388.

(127) Sporlacu; odierno Isporlatu.

(128) Odierno Burgos. Fu fondato da Mariano IV giudice di Arborea, e padre di Eleonora. Ved. sopr, cart. num. XCIII.

(129) Gocille, villaggio ora distrutto.

(130) Esiste al presente con lo stesso nome.

(131) Guilciochor, villaggio ora distrutto; conosciuto dai Sardi col nome di Bortiocoro.

(132) Boon, odierno villaggio di Bono.

(133) Esiste; e si pronunzia Anela.

(134) Villaggio distrutto.

(135) Villaggio distrutto.

(136) Urune, odierno Oruni.

(137) Bilçochor; lo stesso che Guilciochor, di cui nella precedente nota (131). Era capo-luogo.

(138) Seguono le adesioni delle comunità della contrata di Barbagia Ollolai (de Ollolà), e della curatoria di Austis (de Agustis). Capo-luogo era il villaggio di Ollolai. Il mandato ha la data del 18 gennaio 1388.

(139) Mamujata, odierno Mamojada.

(140) Ollolà, odierno Ollolai.

(141) Villaggio ora distrutto.

(142) Oltai, odierno Olzai.

(143) Esiste con lo stesso nome.

(144) Seguono le adesioni delle comunità della regione di Dore. Capo-luogo era Orane. Il mandato è del 12 gennaio 1388. Da questa regione (luogo) di Dore crediamo derivato il nome di Logudore, o Logudoro, paese in cui nacque Michele Zanche, del quale parla Dante nella Divina Commedia.

(145) Orane, odierno Orani.

(146) Sarule, e Garuli; esistente col proprio nome.

(147) Esistente con lo stesso nome.

(148) Orteddi, e Oroteddi; odierno Orotelli.

(149) Villaggio distrutto.

(150) Oçana, odierno Ottana.

(151) Orgosolo; esistente con lo stesso nome.

(152) Nuor; odierna città di Nuoro.

(153) Doliana (de Oliana); odierno Oliana.

(154) Seguono le adesioni delle comunità della regione (contrate) di Anglona. Capo-luogo era çaramonte. Il mandato è del 13 gennaio 1388.

(155) çaramonte; odierno Chiaramonti (in ling. sard. Zaramonte).

(156) Layrru; odierno Lairro (in ling. sard. Laerru).

(157) Nulvi; esistente con lo stesso nome.

(158) Gulcei; odierno Bultei.

(159) Villaggio ora distrutto.

(160) Setini; odierno Sedini.

(161) Perfuas; odierno Perfugas.

(162) Villaggio ora distrutto.

(163) Martis; esiste con lo stesso nome.

(164) Villaggio ora distrutto.

(165) Seguono le adesioni delle comunità di Parte Valenza (Partis de Alença). Capo-luogo era il villaggio di Lacon. Il mandato è del 12 gennaio 1388.

(166) Lacon; odierno Laconi.

(167) Genone; odierno Genoni.

(168) Stolo; villaggio ora distrutto.

(169) Seuis; esistente con lo stesso nome.

(170) Esistente con lo stesso nome.

(171) Genadas; villaggio ora distrutto.

(172) Magoreda; odierno Mogorella.

(173) Nuragus; esistente con lo stesso nome.

(174) Nuradau; odierno Nurallao.

(175) Asune; odierno Asuni.

(176) Oruinas; odierno Ruinas.

(177) Sieguono le adesioni delle comunità della curatoria di Costa de Valls. Capo-luogo era Ribechu. Il mandato ha la data del 14 gennaio 1388.

(178) Rebechu, e Ribechu; esistente con lo stesso nome.

(179) Bonorbe; odierno Bonorva.

(180) Esiste con lo stesso nome.

(181) Cerchillo, odierna Berchidda.

(182) Sieguono le adesioni delle comunità della contrata Parte Guilcier. Capo-luogo era Abba-Santa. Il mandato è del 9 gennaio 1388.

(183) Paule (palude); odierno Paulilatino.

(184) Nurgillo; odierno Norghiddo.

(185) Aidu; odierno Aidomaggiore.

(186) Ruinas; villaggio ora distrutto.

(187) Sedilo. Esiste al presente con lo stesso nome.

(188) Villaggio ora distrutto.

(189) Cuuri, villaggio distrutto.

(190) Solli, odierno Soddi.

(191) Tadasuni. Esiste con lo stesso nome.

(192) Usthei, villaggio ora distrutto.

(193) Guilarci; odierno Ghilarza.

(194) Urri; villaggio odierno di Nurri.

(195) Sella; villaggio ora distrutto.

(196) Borone; odierno Boroneddu.

(197) Domos-Noas (case nuove); odierno Domusnovas.

(198) Abba-Santa. Esiste al presente con lo stesso nome.

(199) Seguono le adesioni delle comunità della contrata di Ardara, e Meylogu. Capo-luogo Ardar. Il mandato è del 12 gennaio 1388.

(200) Villaggio ora distrutto.

(201) Odierno Ardara. Vi si vedono le rovine del castello già abitato dagli antichi giudici di Torres.

(202) Muores; odierno Mores.

(203) Lequeses, e Lachesos; villaggio ora distrutto.

(204) Villaggio ora distrutto.

(205) Gunnanor; odierno Bonnannaro.

(206) Turalba; odierno Torralba.

(207) Gurruta; odierno Borutta.

(208) Villaggio ora distrutto.

(209) Seguono le adesioni delle comunità della regione (contrate) di Parte de Milis. Capo-luogo Tramaça. Il mandato è del 10 gennaio 1388.

(210) Nurapulie; villaggio ora distrutto.

(211) Tramaça; odierno Tramazza.

(212) Esiste con lo stesso nome.

(213) Sancto Haero; odierno S. Vero Milis.

(214) Milis. Esiste con lo stesso nome. Sono assai clelbrati li suoi boschi di aranci.

(215) Odierno Narbolia.

(216) Villaggio ora distrutto.

(217) Villaggio ora distrutto.

(218) Bangadi, o Baugadi; odierno Bauladu.

(219) Villaggio distrutto.

(220) Esiste con lo stesso nome.

(221) Bonarcato; odierno Bonarcado.

(222) Segacos; villaggio distrutto.

(223) Villaggio distrutto.

(224) Villaggio odierno di Silli.

(225) Seguono le adesioni delle comunità della regione Parte-Monti (Partis de Montibus). Capo-luogo era Gonnos de Tramacia. Il mandato è in data 11 gennaio 1388.

(226) Gonnos de Tramacia; odierno Gonnostramazza.

(227) Odierno Gonnoscodina.

(228) Esiste con lo stesso nome.

(229) Villaggio ora distrutto.

(230) Esiste con lo stesso nome.

(231) Esiste con lo stesso nome.

(232) Villaggio ora distrutto.

(233) Villaggio distrutto.

(234) Esiste con lo stesso nome.

(235) Villaggio ora distrutto.

(236) Ogiastra; odierno Ollastra-Usellus.

(237) Masudas; odierno Masullas.

(238) Gonono; odierno Gonosnò.

(239) Villaggio distrutto.

(240) Villaggio odierno di Zepara.

(241) Esiste con lo stesso nome.

(242) Esiste.

(243) Esiste col nome medesimo.

(244) Villaggio distrutto.

(245) Villaggio distrutto.

(246) Usedos; odierno Usellus.

(247) Villaggio distrutto.

(248) Forse l’attuale Mogorella.

(249) Esiste con lo stesso nome.

(250) Villaggio distrutto.

(251) Alas; odierno Ales.

(252) Morgogiori; odierno Morgongiori.

(253) Almos; villaggio distrutto.

(254) Seguono le adesioni delle comunità della contrata di Cabu-Abbas. Capo-luogo Monteleone. Il mandato è del 12 gennaio 1388.

(255) Il borgo prese il nome dal castello, che appartenne ai D’Oria.

(256) Putumajore; odierno Pozzomaggiore.

(257) Odierno Cosseine.

(258) Odierno Giave.

(259) Odierno Cheremule.

(260) Esiste con lo stesso nome.

(261) Esiste con lo stesso nome. Si pronunzia Bessude.

(262) Seguono le adesioni delle comunità della (contrata) di Campidano Maggiore. Capo-luogo Solarussa. Il mandato è dell’11 gennaio 1388.

(263) Esiste con lo stesso nome.

(264) Ampia pianura verso mezzodì, che dal mare si estende sino al fiume Tirso.

(265) Odierno Zerfaliu.

(266) Odierno Siamaggiore.

(267) Villaggio ora distrutto.

(268) Esiste con lo stesso nome.

(269) Odierno Nuraxinieddu.

(270) Villaggio ora distrutto.

(271) Villaggio distrutto.

(272) Odierno Cabras.

(273) Villaggio ora distrutto.

(274) Villaggio distrutto.

(275) Villaggio distrutto.

(276) Villaggio distrutto.

(277) Odierno Donnigala.

(278) Villaggio ora distrutto.

(279) Esiste con lo stesso nome.

(280) Sieguono le adesioni delle comunità della regione (contrata) di Marmilla. Capo-luogo Mahara Barbaraquesa. Il mandato è del 12 gennaio 1388.

(281) Mahara, cui si dà più sotto l’aggiunto di Barbaraghesa, o Barbaraguesa, è l’odierno Mara Arbarei.

(282) Odierno Villanovaforru.

(283) Villaggio ora distrutto.

(284) Villaggio odierno di Lunamatrona.

(285) Odierno villaggio di Isili.

(286) Odierno Pauli Gerrei.

(287) Odierno Lasplassas.

(288) Esiste con lo stesso nome.

(289) Esiste con lo stesso nome.

(290) Esiste con lo stesso nome.

(291) Odierno villaggio di Ussaramanna.

(292) Esiste con lo stesso nome.

(293) Forse l’odierno Siliqua.

(294) Esiste con lo stesso nome.

(295) Esiste con lo stesso nome.

(296) Odierno Gennuri.

(297) Odierno Baressa.

(298) Villaggio ora distrutto.

(299) Seguono le adesioni delle comunità e ville della contrada Partis Varicati, Capo-luogo Busache. Il mandato è del 15 gennaio 1388.

(300) Esiste con lo stesso nome.

(301) In lingua sarda Parti Barigadu.

(302) Odierno Busachi.

(303) Esiste con lo stesso nome.

(304) Villaggio ora distrutto.

(305) Odierno Neoneli.

(306) Villaggio ora distrutto.

(307) L’attuale Fordongianos; antico Forum Trajani dei tempi romani.

(308) Villaggio ora distrutto.

(309) Odierno Allai.

(310) Villaggio distrutto.

(311) Villaggio distrutto.

(312) Esiste con lo stesso nome.

(313) Odierno Sorradile.

(314) Odierno Villanova Truschedu.

(315) Seguono le adesioni delle comunità e ville contrate Campitani de Simagis. Capo-luogo Simagis de Margiani. Il mandato è del 12 gennaio 1388.

(316) In ling. sard. Campidanu Simaxis.

(317) Odierno Simaxis.

(318) Aggregato a Simaxis.

(319) Aggregato come il precedente.

(320) Villaggio ora distrutto.

(321) Villaggio distrutto.

(322) Odierno Ollastra Simaxis.

(323) Forse l’attuale Siamanna.

(324) Odierno Villa Urbana.

(325) Distrutta.

(326) Cioè della villa precedente.

(327) Odierno villaggio di S. Giusta.

(328) Distrutta.

(329) Esiste con lo stesso nome.

(330) Distrutta.

(331) Esiste.

(332) Odierno S. Vero Congius.

(333) Forse l’odierno Siapiccia.

(334) Sieguono le adesioni dei comuni di Madraholisay et Barbagie de Bilbi. Capo luogo Solgono. Il Mandato è del 14 gennaio 1388.

(335) Odierno Sorgono.

(336) In ling. sard. Mandrolisai, e Barbagia Belvi.

(337) Odierno Atzara.

(338) Villaggio ora distrutto.

(339) Esiste con lo stesso nome.

(340) Esiste con lo stesso nome.

(341) Odierno Desulo.

(342) Odierno Belvi.

(343) Odierno Aritzo.

(344) Odierno Samugheo.

(345) Villaggio ora distrutto.

(346) Odierno Ortueri.

(347) I sindaci e procuratori delle varie comunità, e villaggi delle regioni (Contrate, Curatorie) sopra accennate, dopo aver fatto fede dei poteri, dei quali erano muniti, con la esibizione e registrazione dei rispettivi loro Mandati, approvano e giurano il presente atto di pace tra Eleonora di Arborea, e i Sardi da una parte, e il re Don Giovanni di Aragona dall’altra; e si sottomettono ancor essi alla giurisdizione degli arcivescovi di Cagliari e di Oristano per la scomunica preventiva da fulminarsi contro gl’infrattori della pace medesima; sostituendo per tale oggetto la loro procura ad Antonio Serrani, e Pietro de Vineolis dimoranti in Cagliari.

(348) Marco Jover, e Francesco Roig, sindaci e procuratori della università del Castello di Cagliari, approvano e giurano in ugual modo la presente pace.

(349) Segue il tenore della procura fatta a detti sindaci dai consiglieri, e giurati del Castello di Cagliari, i quali si valgono di questa occasione per chiedere al re di Aragona varie esenzioni, e privilegi, come si legge più sotto.

(350) Sancta Cilia, ossia Sancta Gillia, o Sant’Igia, castello, e terra munita, che fu causa di aspra guerra tra i pisani, e genovesi, come appare dalle varie carte, che riportammo più sopra tra i Diplomi e Carte del Secolo XIII.

(351) Bernardo Camella, Francesco Bos, e Antonio Ferret sindaci e procuratori della città di Alghero, approvano, e giurano il presente atto di pace, riservandosi di far ratificare il loro operato dal consiglio di detta città, perché il mandato dei poteri confertigli, che aveano presentato, non era stato riconosciuto regolare.

(352) I procuratori di Eleonora, e il di lei figlio Mariano assistito dal suo tutore sciolgono dal giuramento di fedeltà, da cui erano legati verso di loro, le città di Sassari, e d’Iglesias, le comunità di San Luri, di Posada, e di Galtelli, e le altre comunità della Contrada denominata Baronia, le quali, secondo i capitoli della presente pace, doveano essere restituite al re di Aragona. Però fu specialmente convenuto, che tale liberazione, ed assoluzione dal giuramento di fedeltà avesse soltanto il suo effetto allora quando il suddetto re di Aragona restituirebbe a libertà Brancaleone d’Oria marito di Eleonora, e gli altri Sardi, che ritenea prigionieri.

(353) Segue il tenore dei due atti (Instrumenta), in virtù dei quali Eleonora nomina, e il governatore generale dell’isola conferma e destina con la sua autorità un tutore e curatore a Mariano, figlio di detta Eleonora, ancora pupillo, nella persona di Giacomo de Vieri, il quale presta il giuramento relativo al suo uffizio, e dà i suoi fidejussori. Ed è da notare nel secondo di questi atti, che i sindaci di tutte le università (Contrate), città, e ville soggette ad Eleonora concorrono ancor essi per far destinare il tutore a Mariano, del quale aveano riconosciuto le signoria, ed al quale aveano giurato fedeltà.

(354) Il presente atto di pace ci fa conoscere quanta fosse nel 1388 la estensione dei dominii di Eleonora di Arborea in Sardegna. Imperocchè troviamo, ch’erano a lei soggette, e le aveano giurato obbedienza e fedeltà coma a legittima sovrana, assieme al di lei figlio Mariano, ventitre amplissime regioni (Contrate, Curatorie) dell’isola, le sue città principali, ad eccezione di Cagliari, e dugentoquarantotto comunità, e villaggi. Possedeva inoltre quattordici castella ben munite; e perciò si comprende com’essa contrastasse in potenza co’ re di Aragona, i quali dopo la morte di Eleonora soltanto, e dopo la estinzione della sua stirpe, e degli animosi marchesi di Oristano, poterono raffermarsi nel dominio esclusivo della Sardegna.

(355) Segue il tenore dell’atto, con cui il Veghiere, e i consiglieri delle città di Alghero ratificano e confermano in adunanza generale l’adesione, sottoscrizione, e giuramento dato alla presente pace dai loro sindaci e procuratori Bernardo Camella, Francesco Bos, e Antonio Ferret. – L’atto ha la data del 6 febbraio 1388, e fa parte dei documenti annessi all’atto di pace del 24 gennaio precedente.

(356) Seguono i segni delle firme di tutti i consiglieri, e cittadini di Alghero presenti all’adunanza generale, in cui fu deliberata la ratifica, e l’approvazione della pace.

(357) Segue il tenore dell’atto di ratifica della città di Sassari per la convenuta restituzione al re di Aragona.

(358) Segue la ratifica della città di Villa di Chiesa (odierno Iglesias) per la convenuta sua restituzione al re di Aragona.

(359) Segue la ratifica del comune di Selluri (odierno Sanluri) per l’oggetto indicato.

(360) Segue la ratifica dei comuni Mole de Posata (odiern. Posada), e Iscle de Galtelli (odier. Galtelli) per la loro restituzione al re di Aragona.

(361) Segue la ratifica dei comuni della Baronia, cioè di Ploaghe, del borgo di Osilo, della curia di Saccargia, e della curia di Salvenor (od. Salvenero), per l’anzidetta restituzione.

(362) Conclusione dell’atto di pace, sottoscritto nel castello di Cagliari addì 24 gennaio 1388. La sottoscrizione del procuratore della contrata (regione) di Barbagia Ollolà, e della curatoria de Agustis (od. Austis), e quella dei procuratori della città di Alghero furono apposte nei giorni 25 e 27 dello stesso mese, e anno.

(363) Segue il tenore della scomunica, e dell’interdetto, che i vicarii degli arcivescovi di Cagliari, e di Oristano lanciarono preventivamente nel 24 febbraio 1388 contro chiunque avrebbe violato la presente pace. Vi sono inseriti i decreti (instrumenta), co’ quali li detti due arcivescovi nominarono, e costiituirono i loro vicarii per rappresentarli.

(364) Segue la sottoscrizione, giuramento, e ratifica del presente atto di pace fatta in Barcellona dal re Don Giovanni nell’8 aprile 1388.

(365) Segue il tenore delle autenticazioni e legalizzazioni fatte da tre notai pubblici, i quali attestano di aver copiato il presente atto di pace dalle undici pergamene originali, nelle quali era scritto, e di averne levato due apografi somiglianti.

(366) Segue il tenore dell’autenticazione della copia dell’atto di pace, che pubblichiamo (cioè della copia sulla quale è fatta la presente edizione), per parte di Pietro Michele Carbonell archivista regio in Barcellona nel 12 novembre 1495, per comandamento avutone dal re Ferdinando il Cattolico. La detta copia è quella stessa che si conserva nei Regii Archivi di Cagliari.