Repertorio informatizzato delle fonti documentarie e letterarie della Sardegna

Repertorio informatizzato delle fonti documentarie e letterarie della Sardegna

Archivio Arcivescovile di Cagliari, Carta XVI

Scheda descrittiva
N. p. 17 N. v. 9
Rif. Solmi XVI, 37-40 N. def. 13

Datatio topica: s.l.        Datatio cronica: 1217 febbraio 22
[Solmi data 8 marzo ( leggendo VIII martii)].

Il vescovo Torchitorio di Suelli, avutane autorizzazione dal giudice Torchitorio e della Benedetta, dà forma pubblica a numerosi atti di permuta, di donazione, di transazione di servi e di beni immobili da lui compiuti a vantaggio della sua chiesa nella Barbaria (Gairo, Barì, Osono, Ulassai, S. Maria di Lotzorai, Tortolì) nel Sarrabus, nella Trexenta e in altre località sconosciute (Urgu, Su Markesu).

Annotazioni: Pergamena molto rovinata con frequenti macchie di muffa che la rendono solo parzialmente leggibile, fu restaurata nel febbraio 1978 dall’Istituto del Restauro Scientifico del libro della Città del Vaticano. È munita di bolla plumbea pendente legata con spago e presenta un risvolto nella parte inferiore.

Lingua: volgare

Copie: Liber Diversorum E, cc. 155-156 v. (n.n. 172-173v.). Informacion sobre la Santidad y demas cosas à San Jorge obispo de Suely, cc. 222-223 (n.n 227-228).

Pubblicazioni: A. Solmi, Le carte volgari cit., XVI, 37-40.

Note codicologiche e paleografiche

Appartiene al gruppo di carte che si riferisce all’antica diocesi di Suelli.
È collocata dal Cau nel  gruppo A.
Per le caratteristiche paleografiche del gruppo v.carte IV e VIII.
La datazione è in accordo con le caratteristiche paleografiche.

Testo

  1. In nomine Patris et Filii et Spiritus Sancti, am Ego judigi Trogotori de Unali cum donna Biniita <de> Lacon
  1. <mulieri> mia, per bolintadi de donnu Deu podestandu parti de Caralis, assolbullu a donnu Trogotori, piscobu <de> Su<elli>,
  1. <a ffagirisi ca>rta in co bolit. Et <ego> Trogotori, piscobu de Suelli, cum leva<n>du assoltura daba su donnu miu judi-
  1. <gi Trogot>ori de Unali et daba sa donna mia donna Binii<ta> de <Lacon> sa mulieri, ki mi llus castigit donnu Deu bal<aus
  1. annus> et bonus, faççumi custa carta pro cambias ki fegi et pro daduras ki fegirunt ad Sanctu Jo<rgi> de Suelli. Cambiei < cum su
  1. donnu miu > judigi Barusoni, et cum sa donna mia donna B<iniita de> L<aco>n sa <mu>l<ier>i, deillis eo (..) issus in B(…….)
  1. <a>d Maria Dadu, filia de Cumida Dadu, et ad Johanni su fili<u> (.. .)ssus (…… … i.i) in Barbaria, in sa billa de
  1. (….)u una condoma ad Cumida d’Orruu, filiu d’Arççocu (..)c(.) <et ad> Al(….) Coçça sa mulieri, filia de Petru Cozza, (…………)-
  2. millus ad serbus de cada<d>ia, cum filius et filias issoru, et cantu aenta fatus <et cantu> enti fairi, et de<runt>millus cum fundamentu de pa<re>ntis
  1. Istimonius, donnu Turbini Corsu, calonigu de Sancta Maria <de C>lusu (………) M<arian>i <de> Setimu et preidi Arççoçu (….),
  1. et donnu Cumida de Serra de Frailis, et donnu Turbini de Lacon (…..)su (…)li(…..) <e>t cambiei cum donnu (….)s(….)
  1. de Cebera, filiu de donnu Troodori de Zebera, deilli eo ad issi <in> S(…..………..) filia de Bera de Margini, <ankil>-
  1. la piguliari de Sanctu Jurgi de sa billa de Siuni, cum parti de filius su<u>s (…).da (..)us (…)Mariani Cariga serbu suu, et deillilla
  1. cum fundamentu suu. Et issi dedimi a mimi in sa billa de Bary ad Aleni Lo<ki> (.…) filius (………)a et Siona, et fudi custa
  1. Aleni Loki filia de Maria Loki, ankilla sua piguliari de sa villa d’Osono, dep<u>s<ti> sa (…..) <donn>a Fu<r>a<d>a> de Serra, et dedimil-
  1. la cum fundamentu suu. Istimonius, donnu Turbini Corsu, calonigu de Sancta <Mari>a <de C>l<u>s<u et Ar>ççocu L<oki> preidi de Kirra, et donnu
  1. <Cum>ida de Serra de Frailis, et donnu Petru de Serra su filiu, et donnu (… …) <De>ççori <de> Siillu et Gunnari Z(..)p(..)l(…). Et bennit sa d<on>-
  1. na mia donna Binidicta de Lacon, donna de logu, ad sanctu Jorgi de Suelli ad orationi. Et donedilloy <ad sanctu> Jorgi, cum bulint<adi>
  1. (.)ona de su donnu miu judigi Barusoni su maridu, pro <D>eu innanti et pro s’anima sua, <una con>dom<a in> sa v<illa de> Sisini <ad>
  1. Petru de Segedi, filiu de Gontini de Segedi, et ad Bera de (……..) mulieri, <fili>a de (……zz. .. …….. ..) dedi ella (…..)
  1. <con>doma ad Sanctu Jorgi ad serbus de cadadie, cum filius et filias issor<u> et (…..)u a(…………)ri, et dedi ellus cum f<undamentus> (………….)
  1. (…….) issoru. Et arre<g>ordarunt illi ad sa donna (…) pro una terrazzola de Barbaria <ki> fudi (.)ii <in> Su<elli>, (……………)
  1. (.…) de Urguri filia de Dominada Magau, ankilla sua d’Ulaççai et de (…)ççu Manca ser<bu> (……………………),
  1. ki aeda ladus {ladus} cum Sanctu Jorgi , et issa, pro Deu innanti et pro s’anima sua, dedi ellu <ad> Sanctu Jorgi su ladus suu (…………………)
  1. de Urguri. Istimonius de custu beni, ki fegit sa donna mia ad Sanctu Jorgi, donnu Gregu Casu, armentariu <de> Sanctu Jorgi, <donnu Cumi>-
  1. da de Serra de Frailis, et donnu Pet<ru> de Serra buccaporcu, et donnu Gontini de Serra affaidadu, (……………………………….)
  1. Et kertei cum Troodori de Urgu, filiastru de Cumida de Cabras, de Sis<ini> pro (…………………) L(…) fil(………………)
  1. <de> Sanctu Jor<gi> ki s’arreeda kena ‘ndi dari ad Sanctu Jorgi, et tene<a>lli k(…………) fudi (…)kidu pro (……)çç(…………………….)
  1. (..) in bida de su markesu, suta piscobu Pa<u>l<u, t>assiarunt (…………………………………………………………)
  1. (……) sus istimon<ius> (..)s campaniarus inpari pro pregu <ki> mi ‘ndi fe(…..……)ei (……….……………………………)
  1. (…………………………………..) et (……………………….. …………………………………………) sa domu (..)
  1. (…………………………………………………)us (……………………………………………………………………………) de S(…)
  1. (………………………) de Ser<ra> (………) donna Bera (……………………………………………………..………………)
  1. (…………………………………………………)zz(……….)s (……………………………………………………….)
  1. (……………………….)de (……………………………………………………………………………………………..)
  1. (……………………………………………………………………………………………..……………………………..)
  1. (……………………………………………………………………………………………………………………………..) 

***

  1. <de>] S de.     2. <mulieri>] S mulieri. <de> Su<elli>] S de Suelli.      3. <a ffagirisi ca>rta] S a ffagirisi carta.    <ego>] S ego.    leva<n>du] S levandu.      3/4. judi/<gi Trogot>ori] S iudigi Trogotori.
    4. Binii<ta> de <Lacon>] S Biniita de Lacon.     4/5. bal<aus/ annus>] S balaus annus.
    5. Jo<rgi>] S Jorgi.     5/6. <cum su / donnu miu>] S cum su donnu miu.        6. B<iniita de > L<aco>n sa <mu>l<ier>i, deillis eo (..) issus in B(…….)] S Biniita de Lacon sa mulieri. Deillis eo ad issus in Barbaria, S;       7. <a>d] S ad.    fili<u> (….)ssus (… ….. ..i.i)] S  filiu, et issus deruntmi a mimi.
    8. (…..)] S Gairu.    d’Arççocu (..)c(.) <et <ad> Al(….)] S d’Arççoçu Cucu et ad Aleni.      8/9. Cozza (…………)/millus] S Cozza. Et deruntmillus.
    9. cada<d>ia]  cadaia,   S cadadia.     <et cantu>] S et cantu S;    de<runt>millus] S deruntmillus.     pa<re>ntis] S parentis.     10. Maria <de C>lusu (………..) M<arian>i  <de> Setimu et preidi Arççoçu ( ……)] S Maria de Clusu et preidi Mariani de Setimu et preidi Arççoçu Loki.      11. (…..)su (….)li(….) <e>t] S Mancosu et Moli de Cidu et.      (…..)s(.…)] S Barusoni. 12. <in> S(………………….)] S in Sarrabus ad Aleni.   12/13. <ankil>/la] S ankilla.         13. (…….)da (…)us (…)] S ki aeda fatus daa.        14. Lo<ki> (……) filius (…. …….)a] S Loki cum II filius suus Cumida.    15. dep<u>s<ti> sa (…..) <donn>a Fu<r>a<d>a] S depusti sa mama donna Furada.
    16. <Mari>a <de C>l<u>s<u et Ar>ççoçu L<oki>] S Maria de Clusu et Arççoçu Loki.        17. <Cum>ida] S  Cumida.      (……) <De>ççori <de> Siillu et Gunnari Z(..)p(..)l(..). ] S Gontini Deççori de Sijllu, et Gunnari Zapuladu.      17/18. d<on>/na] S donna.      18/19. <ad sanctu> Jorgi, cum bulint<adi>/(.)ona] S ad sanctu Jorgi cum bulintadi bona.       19. judigi] S iudigi.     <D>eu] S deu.    < una con>dom<a in> sa v<illa de> Sisini <ad>] S una condoma in sa villa de Sisini ad.       20. (……….) mulieri, <fili>a de (…………zz……………) dediella (……)] S Kerki sa mulieri, filia de Troolzzu de Kerki et dediella custa. 21. <con>doma] S condoma.     21/22. issor<u> et (……)u a(……..)ri, et dediellus cum f<undamentus> (…)/(……)] S issoru et cantu aenta fatus et cantu enti fairi, et dediellus cum fundamentu de parentis.
    22. arre<g>ordarunt] S arregordarunt.    donna (…)] S donna mia.        22.  <ki> fudi (.)ii <in> Su<elli>, (…………)] S ki fudi mii in Suelli, ad ki naraant.
    23. (…..)] S Aleni.     (…)ççu Manca ser<bu> (……………)] S Iliççu Manca serbu de sanctu Jorgi de sa villa de Urgu.         24. ladus  {ladus}] S ladus ladus.    <ad>] S ad.     (…………) ] S  ki ‘de’elli gitaat d’Aleni. 25/26.  <de> sanctu Jorgi, donnu <Cumi>/da] S de sanctu Jorgi donnu Cumida.    26. (..…………….)] S et Cumida  Calcaniu, et Mariani de Cidu.      27.  Sis<ini> pro (……………..)L(…) fil(………..)] S Sisini pro duus filius de Justa Lada, filia de Petru Ladu, serbu.        28. <de> sanctu Jor<gi>] S de sanctu Jorgi.       28/29. tene<a>lli k(……….) fudi (…)kidu pro (……) çç (…………………) / (..)] S tenealli kertu candi fudi  binkidu pro minimançça in corona de sa kida.   29/30. Pa<u>l<u, t>assiarunt (………………………….)/(…..)] S Paulu, tassiaruntmi destimonius ca fudi beru su cantu naraa. Et subra baturi.
    30. istimon<ius> (..)s] S istimonius nos.       30. <ki> mi ‘ndi fe(………………….)ei (………………..)/(…………..) Suelli (…….) appa(…………….) et (……………………………………..) su donnu des] S ki mi ‘ndi fegirunt, et levei ‘ndi eo su masclu pro sanctu Jorgi, a ki narant Furadu, et a issi lasseilli sa femina a ki narant Marcusa.        31. (………………………..) et (…………………………) sa domu (..)/] S Custu lli fegi pro deu innanti et pro sanctu Jorgi, et pro  essirigi issi fideli i sa domu de.
    32.(………………………………….)us(………………………………………………) de S(…)] S   Istimonius de custu campaniu ki fegirus inpari, donnu Masedu, armentariu de Olia, et prebiteru Tiricu, capellanu d’Arcu, et Gunnari de Serra.
    33. (……………………)de Ser<ra> (……..)  donna Bera (…………………………………..)]   S filiu de donnu Cumida de Serra de [d]onna Bera, et Mariani Frau, et Cumida Cabras. Cerga antiga li fudi candu ca seeda Iudigi nou in sa terra.    34. (……………………….)zz(……..)s (………………………………………….) / ]  S dari una condoma a sancta Maria de Lozzorai, su Iudigi et issa donna de logu, su masclu pro su Iudigi, et issa femina pro sa donna de logu.
    35/36/37.(…………………) de (………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………….……………………………………………………………………………………/………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….…………./…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………).]  S et icustus donnus mius Iudigi Barusoni et donna Benedita sa mulieri, pro deu innanti et pro s’anima issoru, et pro custa cerga ki fudi et usada et antiga , derunti illoy ad bolia de pari, ad sancta Maria de Loççorai, una condoma in sa billa de Tortoeli, ad Gontini Zacca, filiu de Petru Zacca, et ad Florida Lua sa mulieri, filia de Golorgi Lua, et derunti ellus cum fundamentu issoru, pro serbus de cadadie. Istimonius, donnu Barusoni de Serra Passagi, et donnu Johanni de Serra Daluda, et donnu Cumida de Serra de Frailis, et Arççocu Boy, et Cipari d’Arzedi, et Janni Guleri. Et sunt testimonius de logu donnu Barusoni de Serra Passagi, donnu Cumida de Serra de Frailis, et donnu Cumida Deççori de Enoni. Et est facta custa carta anno domini M.CC.XVII. viii. idus martii, habendusilla iudigi ad manu sua sa curadoria de Campidanu pro logusalbadori. Et ki ll’aet devertere apat anathema  daba pater et filiu et sancto ispiritu, et daba XII. apostolos, et IIII. evangelistas, et XVI prophetas, XXIIII. seniores, CCCXVIII. patres sanctos, et habeat sortem cum Juda proditore in inferno inferiori. Siat et fiat. Amen.