Il re di Spagna Don Filippo III approva e sanziona con suo reale diploma i capitoli votati e discussi dal Parlamento Sardo riunito nel 1602 dal vicerè Don Antonio Coloma Conte d’Elda.
(1605. – 4 febbraio).
Dagli antichi Archivi del Reale Patrimonio di Sardegna, Cod. F.
Nos Philippus, Dei gratia, Rex Castellae, Aragonum, Legionis, utriusque Siciliae, Hierusalem, Hungariae, Dalmatiae, Croatiae, Navarrae, Granatae, Toleti, Valentiae, Galitiae, Majoricarum, Hispalis, Sardiniae, Cordubae, Consicae, Murtiae, Giennis, Algarbii, Algezirae, Gibraltaris, ac Insularum Canariae, nec non Insularum Indarum, et Terrae firmae Maris Oceani, Archidux Austriae, Dux Burgundiae et Brabantiae, Mediolani, et Comes Barchinonae, Flandriae, et Tirolis etc. Dominus Viscayae et Molinae etc., Dux Athenarum, et Neopatriae, Comes Rossilionis et Ceritaniae, Marchio Oristani et Gociani. – Consueverunt magni Principes subditorum suorum petitiones, ac praesertim quae Reipublicae utilitatem, et commodum concernunt, liberaliter exaudire: dum enim illos Regiis largitionibus afficiunt, ipsos fideliter adaugent, et ad gratiora obsequia praestanda alliciunt, caeteros etiam, hoc exemplo ductos, ad eumdem provocant, et inducunt. Respicientes igitur maximam, et integram devotionem praefati Nostri Regni Sardiniae, suorumque incolarum praeclara servitia et obsequia, quae jugiter multimodis Regibus Aragonum praedecessoribus Nostris, et Nobis successive, in quacumque fortuna, animo indefesso praestiterunt, et praestare non desinunt, merito astringimur, ut quidquid pro comuni Reipublicae utilitate supplicaverint eis liberaliter concedamus. – Cum itaque in Parlamento per egregium Don Antonium Coloma Comitem Delda, Nostrum Locumtenentem, et Capitaneum Generalem in praefato Regno, jure et nomine Nostris, anno praeterito millesimo sexcentesimo secundo celebrato per tria Stamenta Regni praedicti fuerint eoram eo oblata nonnulla capitula bonum, et utilitatem Regni ejusdem concernentia, dictus Locumtenens illa decrevit, et provisit, prout in calce cujuslibet ipsorum continetur. Quae quidem capitula, una cum responsionibus per dictum nostrum Locumtenentem generalem factis, fuerunt per admodum Reverendum in Christo Patrem Alphonsum Lasso Sedeño Archiepiscopum Calaritanum, et Nobilem, et dilectos Nostros Don Melchiorem Aymerich, ac Melchiorem Dexart, Sindicos respective dictorum trium Stamentorum, coram Majestate Nostra praesentata, humiliter supplicando, ut eadem acceptare, concedere, et confirmare de solita Nostra benignitate dignaremur. Nos vero, perspectis innata fidelitate, ac servitiis per incolas praefati Regni Sardiniae Coronae Regiae praestitis, et impensis, quaeque praestituros speramus, capitulis quidem, ac decretationibus ipsis in Nostro Sacro Supremo Regio Consilio visis, recognitis, et examinatis, tandem responderi mandavimus, prout in fine uniuscujusque capituli appositum est, et decretum. Quorum quidem capitulorum, et decretationum series sequitur sub his verbis (1) …
Quas quidem supplicationes, capitula praeinserta, et responsiones, et decretationes in eisdem appositas laudantes, approbantes, et concedentes, illas, et illa, et omnia et singula in eisdem contenta, et expressa, praedicto Stamento militari praedicti Regni Sardiniae, et illius particularibus praesentibus, et pro tempore existentibus, tenore hujusmodi, de Nostra certa scientia, deliberate et consulto, dicti Nostri Sacro Supremo Regio Consilii deliberatione praeeunte, concedimus, consentimus, et liberaliter elargimur, Nostroque hujusmodi concessiones, et elargitiones consensus munimine, seu praesidio roboramus, auctoritatemque Nostram Regiam interponimus pariter, et decretum. Quapropter egregio, nobilibus, magnificis, dilectisque Consiliariis, et fidelibus Nostris Locumtenenti, et Capitaneo Generali Nostro in praefato Regno Sardiniae, Praesidenti, seu dictum officium Regenti, Regentique Cancellariam, et Doctoribus Nostrae Regiae Audientiae, Judici Curiae, Advocatis, et Procuratoribus Fiscalibus, et Patrimonialibus, Gubernatoribus quoque, seu reformatoribus in Capitibus Callaris, Gallurae, et logudorii, Regio Procuratori, magistro rationali, ac Regenti Nostram generalem Thesaurariam, seu eorum Locumtenentibus, Vicariis, aut Subvicariis, Potestatibus, Alguaziriis, Virgariis, et Portariis, caeterisque officialibus, et subditis majoribus et minoribus in dicto Regno Sardiniae constitutis, et constituendis, dicimus, praecipimus, et jubemus, ad incursum Nostrae Regiae indignationis et irae, poenaque florenorum auri Aragonum mille Nostris Regiis inferendorum Ærariis, quod capitula praeinserta, et unumquodque eorum, juxta decretationum, et responsionum in fine ipsorum positorum seriem, et tenorem teneant firmiter, et observent, tenerique, et inviolabiliter observari per quos decet faciant; cauti secus agere, fierive permittere, ratione aliqua, sive causa, si dicti officiales, et subditi Nostri praedicti, praeter irae, et indignationis Nostrae incursum, poenam praepositam cupiunt evitare. In cujus rei testimonium praesentem fieri jussimus, Nostro comuni sigillo impendenti munitam. Datum in oppido de Ventosilla, die quarta mensis februarii, anno a nativitate Domini millesimo, sexcentesimo quinto, Regnorumque nostrorum omnium octavo.
Yo EL REY.
V. Covarruvias Vicecancellarius.
V. Ferro pro generali Thesaurarius.
V. D. Joannes Sabater Regens.
V. Franquesa Consiliari generali.
V. D. Monserrà de Guardiola Regens.
V. D. Josephus Bagnatès Regens.
V. D. Philippus Tallada Regens.
Dominus Rex mandavit mihi Johanni de Vilella, visa per Covarruvias Vicecancellarius, Ferro pro Generali Thesaurarius, Guardiola, Sabater, Bagnatès, et Tallada Regentes Cancellariam, et Franquesa Conservatorem Generalem.
Confirma Vuestra Magestad, y de nuevo decreta al Estamento militar del Reyno de Cerdeña los capitulos aqui insertos, que el Conde de Elda les concedio en el Parlamento, que en nombre de Vuestra Magestad celebrò a los de aquel Reyno en el año 1602.
(1) Seguono nel Diploma i capitoli votati e presentati dal Parlamento all’approvazione sovrana. Sono 150 in tutto. Però il re Don Filippo ne approvò soli 134, e ne rigettò sedici.