Repertorio informatizzato delle fonti documentarie e letterarie della Sardegna

Repertorio informatizzato delle fonti documentarie e letterarie della Sardegna

Secolo XV – CI

Il Re di Castiglia e di Aragona Don Ferdinando II il Cattolico dichiara in modo solenne ed amplissimo la innocenza di Don Salvatore D’Alagon, fratello di Don Leonardo già marchese di Oristano e conte di Goceano, da tutti i reati di perduellione, e di crimenlese che gli erano stati apposti, e pe’ quali era stato condannato a pena capitale, e quindi per grazia ditenuto nel castello di Xativa, proclamando essere risultata tale innocenza da rigorose e regolari informazioni perciò assunte dal reggente della sua reale Cancelleria, e ordinando per conseguenza la cancellazione e l’annullamento dei processi, sentenze, giuramenti, obbligazioni, cauzioni ed altri atti, che in odio dello stesso D’Alagon erano stati per lo innanzi formati.

(1493. – 14 ottobre).

Dai Regii Archivi di Barcellona, Registr. Divers. Sigill. Secr.IV, ab. an. MCCCCXC. ad an. MDVIII. fol. 239.

Nos Ferdinandus, Dei Gratia, Rex Castellae, Aragonum, Legionis, Siciliae, Toleti, Valentiae, Galleciae, Maioricarum, Hispalis, Sardiniae, Cordubae, Corsicae, Murtiae, Giennis, Algarby, Algesirae, Gibraltaris, Comes Barcinonae, Dominus Vizcayae, et Molinae, Dux Athaenarum, et Neopatriae, Comes Rossilionis, et Cerotaniae, Marchio Oristani, et Gociani. Cum data contra Vos Nobilem, et Dilectum nostrum Salvatorem Dalagon, objicerentur aliqua crimina fidelitatem, et honorem vestrum coinquinantia, et gravi punitione digna, à quibus vos immunem omnino, et insontem praetendebatis, et propterea, essetis à nobis detentus, ad vestri instantiam, et supplicationem, commissimus Francisco Malet (1), quondam, Regenti Cancellariam nostram, et Gaspari de Arinyo, quondam, Secretario nostro, ut de objectis criminibus praedictis se informarent, et veritatem inquirerent, nobis. relationem facerent, qui Mandatis nostris parendo, de praedictis inquisiverunt, et informationem receperunt, nobisque relationem fecerunt, per processum ipsum, satis instructum, constare, Vos, non solum ulla labe, fidelitatem vestram maculasse, et esse, à criminibus praedictis innoxium, sed etiam in aliquibus, Majestati Nostrae servivisse, et cum ita se veritas habeat, quae sumergi non debet: Idcirco praesentium thenore, et de nostri certa scientia, et consulto, vos praefatum Salvatorem Dalagò, ex meritis dicti processus, ab omni noxa, et crimine, fidelitatem, et honorem vestrum desurpante insontem, bonumque, et fidelem Vassalum nostrum semper fuisse, et esse declaramus, et pro tali teneri, et reputari debere volumus, et censemus, cum talis revera repertus fueritis, et ut praedicitur. Et propterea absolvimus, et liberamus Vos ab omni arresto, et detentione, sub quibus, ex causis praedictis, iussu nostro, positus fueritis, et in presentiarum detineamini. Quo circa universis, et singulis Officialibus, et Subditis nostris, cuiusvis praeheminentiae, auctoritatis, gradus, et conditionis sint, praesentibus, et futuris, ad quos spectet, et cuilibet eorum, firmiter mandamus, quatenus Vos praefatum Salvatorem, habeant, teneant, et reputent pro bono, et fideli Vassallo nostro, et nostram huiusmodi declarationem teneant, et observent, et illi, ad quos spectet cancellent, et annullent, arrestum, juramento, et homagio vallatum, obligationem, et detentionem, in quibus positus sitis, actaque, et procedimenta, ratione praedicta, contra Vos, et bona vestra quomodocumque facta, sicuti habemus, tenemus, cancellamus, et annullamus nos cum hac eadem, ex meritis dicti processus, et justitiae debito: pro huiusmodi vero liberatione, et remissione, nichil Curiae nostrae servivistis. In cuius rei testimonium praesentem fieri jussimus, nostro secreto Sigillo in dorso munitam.

Datum in Civitate Barcinae die XIIII. mensis Octobris, anno à Nativitate Domini M.CCCCXCIII.

Yo el Rey.

Dominus Rex mandavit mihi Ludovico Gonzalez, visa per Generalem Thaesaurarium, et per Regentem Cancellariam, et per Ferrer pro Generali Conservatore.

(1) Le informazioni perciò assunte furono anteriori al 1491, giacchè al dì 18 di quest’anno il reggente Francesco Malet era già morto, come si ricava da un altro documento esistente negli stessi Archivi di Barcellona (18 gennaio 1491), nel quale si dice che fin dal 12 dicembre dell’anno precedente il Re Don Ferdinando avea surrogato, per certe cause civili tra Giovannetto di Corbera e la vedova di Guglielmo Pujades già conservatore di Sicilia, al suddetto Malet, ch’era già deceduto da questa vita, nuovi giudici nelle persone di Andrea Solzina e di Girolamo Albanéll. Dal che si deduce ancora che non ostante che il processo, da cui risultava l’innocenza di Don Salvatore D’Alagon, fosse compiuto fin dal 1490, il Re Cattolico differì la proclamazione della innocenza medesima fino al 14 ottobre 1493, data della presente Carta.