Il re di Aragona Don Pietro IV, accogliendo la domanda fattagli da Giovanni de Hericiis, e da Giovanni Buzacarino ambasciatori del comune di Pisa, rinnova al Governatore, ed agli altri ufficiali regii in Sardegna l’ordine già dato negli anni 1347 e 1349, affinché in via sommaria, e senza strepito di lite, facciano restituire agli abitanti di una villa infeudata a detto comune i beni, e gli effetti, che certo Guglielmo di Lauro nativo di Catalogna avea da essi estorto con la forza, pretendendo che la suddetta villa fosse di suo privato dominio.
(1353, 14 febbraio).
Dall’I. R. Archivio delle Riformagioni di Firenze, classe XI, Atti pubblici, distinz. III. Tom. XXIII. Num. 31.
Petrus Dei gratia Rex Aragone, Valentie, Maioricarum, Sardinee, et Corsice, comesque Barchinone Rossilionis et Ceritanee. Dilectis et fidelibus Gubernatori regni Sardinee ceterisque officialibus nostris tam eiusdem ynsule quam aliorum regnorum nostrorum presentibus et futuris vel eorum loca tenentibus ad quos presentes pervenerint salutem et dilectionem. Meminimus vobis dudum scripsisse per binas nostras licteras in hunc modum; Petrus Dei gratia Rex Aragone etc. Dilectis et fidelibus regenti officium gubernactionis Sardinee ceterisque officialibus nostris tam eiusdem ynsule, quam aliorum regnorum nostrorum presentibus et futuris vel eorum loca tenentibus ad quos presentes pervenerint salutem et dilectionem. Nuper vobis scripsisse seu subscripta mandata direxisse recolimus in hiis verbis. Petrus Dei gratia Rex Aragone etc. dilectis et fidelibus regenti officium gubernationis Sardinee ceterisque officialibus nostris tam eiusdem ynsule, quam aliorum regnorum nostrorum presentibus et futuris vel eorum loca tenentibus ad quos presentes pervenerint salutem et dilectionem. Petictionem humilem per nobilem et dilectum Iacobum de Hericiis ambaxiatorem comunis Pisarum nobis oblatam suscepimus continentem, quod dudum Guillelmus de Lauro Cathalanus existens in ipsa ynsula asserendo quandam villam que est dicti comunis fore suam, pignoravit et secum duxit de quodam saltu ipsius ville certas bestias hominum dicti comunis inibi pasturantes, quas quidem bestias homines ipsi in se recuperaverunt quibus recuperatis dictus Guillelmus requisivit Iohannem de Turchio tunc vicarium sive rectorem villarum quas prefatum comune habet in supradicta ynsula, quod bestias ipsas sibi restitui faceret atque tradi, et quia dictus vicarius hoc noluit adimplere, cum ad id de iure et ractione minime ut dicitur teneretur, antefactus Guillelmus intravit cum comitiva aliqua dictam eamque depredavit bestiariis et aliis rebus et bonis magnam attingentibus quantitatem, qua ractione jam dictus vicarius ad gubernatorem tunc Sardinee habens recursum propterea nullum ius inde potuit obtinere. Quapropter nobis prelato ambaxiatore humili supplicante per nos in predictis de iustitie remedio provideri, vobis dicimus et mandamus firmiter iniungentes quatenus si ita est quilibet vestrum si ita est in districtu suo satisfaciatis et satisfieri faciatis dicto comuni, vel procuratori de bonis que fuerunt Guillelmi predicti in omni eo quod repereritis eidem in dictis villis indebite occupasse procedendo super hiis breviter et summarie et de plano et sine lite prout iustitia suadebit. Datum Barchinone quarto idus decembris anno Domini millesimo trecentesimo quadragesimo septimo. Nunc autem ante nostre magestatis presentiam constituti nobilis et dilectus consiliarius noster Iohannes de Hericiis decretorum doctor, et Francischus Merolla ambaxiatores honorabilis comunis pisarum, ad nos ex subscriptis causis et aliis destinati, humili supplicactione mostraverunt, quod licet vobis vel aliquibus ex vobis preinserta mandata nostra fuerint presentata, fueritisque cum instantia requisiti ut ea exequeremini cum effectu vos tamen aut aliqui vestrum hoc facere contemptabiliter distulistis pariter et differtis, de quo si ita sit non modicum admirantes vobis et vestrum singulis sub incursu ire et indignactionis nostre precipimus et mandamus, quatenus omnia et singula in preinserta lictera nostra contenta iuxta sui originalis seriem pleniorem exequamini et effectualiter compleatis, et contra ea venire in aliquo non temptetis, vel per alios permictatis quomodolibet attemptari, habendo vos taliter super eis quod dictum comune aut districtuales ipsius ex hac causa de vobis iuste conquerendi materiam non assumant, alioquin pro culpa si quam commicteretis in premissis vos in personis et bonis acriter puniremus. Datum Valentie kalendas decembris anno Domini millesimo trecentesimo quadragesimo nono. Sane cum nunc per nobiles et dilectos Iohannem de Hericiis consiliarium nostrum predictum et Iohannem Buzaccharini militem nuncios sive ambaxiatores per dictum comune pro hiis et aliis factis et negotiis ad nostram presentiam noviter destinatos coram nobis expositum fuit conquerendo quod vos vel vestrum aliqui mandata nostra supra inserta improvide spernendo, quamquam fueritis pluries et instantissime requisiti ut ipsa exequeremini et ad effectum debitum duceretis, id in nostri dedecus et contemptum facere minime curavistis, ex quibus admiractionis causam si est ita assumpsimus vehementem. Quo circa ad ipsorum nuntiorum supplicactionem propterea nobis factam, vobis et vestrum cuilibet iterato dicimus et districte precipiendo mandamus, sub pena nostre gratie et mercedis, quatenus si iram et indignactionem nostram cupitis evitare, mandata nostra preinserta per omnia compleatis et effectui perducatis, omnibus dilactionibus et exceptionibus frivolis postpositis et semotis, prout in dictis licteris est vobis traditum in mandatis, nec contra in eisdem expressata venire aut aliquid facere presumatis, vel permictatis a quocumque aliquid premissis contrarium attemptari, cum nobis plurimum displiceret, sic in hiis vos habere curando quod amodo pro parte dicti comunis vel districtualium suorum non videamus aliquem ractione premissorum in nostri presentiam contra iustitiam conquerentem, nec propterea vobis nos opporteat scribere iterato, alias scire vos volumus pro constanti quod contra vos et bona vestra et cuiuslibet vestrum sic fortiter et acriter tamquam mandatorum nostrorum transgressores procedemus, quod vobis cedet ad penam ceteris ad exemplum, vosque merito penitebit quia circa predicta exequenda cum ea diligentia qua decet non vacastis. Datum Valentie decima quarta die februarii anno a nactivitate Domini millesimo trecentesimo quinquagesimo terzio – Ex auctoritate Regia. –