Repertorio informatizzato delle fonti documentarie e letterarie della Sardegna

Repertorio informatizzato delle fonti documentarie e letterarie della Sardegna

‹Ordinamentos de sa guardia de sus laores, vingnas et ortos›

/35r/ ‹CXII.1‹I›tem ordinamus qui siant tenudus sus hominis qu’ant vinjas issoro et hortos de cungare·llus beni, et conjadus qui ’llus ant avir beni dugant illoe su officiali et isu majori et jurados V dae sa villa pixinna, et dae sa villa manna X, pro biere et pro isquiri c’ant esere bene cungados.

2Et ‹si ad issos at parri qui siant bene cungados et› intrat iloe bestiamen, cusu popillo istesu de sas vingas e de sos hortos o armentarju o homini suo ho familliare suo qui l’at avir acomand‹ad›u, cun acterus hominis de sa villa de credere o ponendo boxi, illu posat maxellari et tenne ‹et› dare·llo in manu de su oficialli qui at a ser pro nos in sa contrada: so est covallu domadu, boe domadu, vaca domada et molenti.

3Ed isu hoficialli per cascuno de cusus pegus qui sunt scriptus de supra deppiat levari ad icusu homini c’at pasquiri cussu bestiamini sollos VI per cascunu de cussus pegus per donja bolta qui ’loi ant eseri tentu‹s›. 4Et si cusu bestiamen non at pastore, deppiat·si pagari dae su popillo de su bestiamen, de sus callis dinaris appat su rennu sollos IIII ed isu qui l’at tenni sollos II.

5Et de su armentu de sas vacas e de sas turmas de sas ebbes bie·nde ‹possant› oquiri una, et de sa gama de sas berbeges e de sa gama de sas cabras e de sa gama de sus porcus bie·nde potsa‹n›t hoquire e levari bias dues et pagare su dannu at cui at essere; 6su porcu mannalli oquiant·bie·llo.

7Et isu dannu qui at faguir qusu bestiamen, sus jurados siant tenudos de apersare·llu bene e leallimenti et de faguir pagare su dannu ad sus popillos qui ’llos ant avir retcevidos.

8Et gasi ‹si› intendat pro sus lavores comente narat de supra pro sas vingas et pro sus hortos.

9Et si per isu maiori de padru o per isos padra‹r›gios conpangios /35v/ suos non si faguirit pagari su dannu ed isu armentargio nostro de Loghu over oficialli de sa curodoria indi avirit lamentu, per dognia bolta qui ’llis at esere provadu indi siant condepnadus at pagari a sa camara nostra sollos XX per juradu.

10Et quando bestiamen de una villa faguirit de cusus dannus in attera villa, cusus dannos qu’ant eser fatus et apersados siat tenudu su officiali de cusa villa dundi at esere su bestiamen qu’at avir fatu su danno de ’llu faguir pagare in manu de su majori de padru over de sus juradus qui ’loi ant bene. 11Et quando çiò non faguirit cusu oficialli over curadore, per donja bolta qui ’lli eserit provadu siat condenpnadu at pagare at sa camara nostra sollos C.

12Et si ‹a›veneret qui alcuna personi over persones averet boe over boes over cavallos domados qui esserent deleadus et isus de sa villa illos aviri‹n›t dados pro deleados, ilus depiant ochiere in sos lavores et in sas vinjas et ortos a clasura qualli at avir sensa clamu nixunu.

13Et si aveneret qui alcuna persone over persones iscungiarit alcuna cu‹n›jadura agena et illi at esere provadu, deppiat pagare per donja volta liras V.

14Su porchu mannalli qui non at portare furxilla ‹de› plamus VIIII si deppiat ochire in sas vingas et hortos et lavores qui sunt usados de rêrre cunjadura. 15Et si ’lla portat secundu de supra, non bie·llu potsant ochiere. 16Et in sus atteros logus qui non si rêret cunjadura bie·llo potsa‹n›t ochiere cun furca et sensa furcha.

 

  1. cungare·llus beni | cungare·llus benni
  2. ‹si ad issos at parri qui siant bene cungados et› | si ad issos at parri qui siant bene coiadas et A // acomand‹ad›u | acomandadu A // maxellari | i è sovrascritta a una e // ‹et› | integro secondo A
  3. per cascuno de cusus pegus qui sunt scriptus de supra | pro cascuno de cusus pegus qui sunt scriptus de supra // tentu‹s› | tentus A
  4. appat | la prima p sembra essere stata aggiunta in un secondo momento
  5. ‹possant› | integro secondo A // sa gama de sas berbeges | sas gamma de sas berbeges ; a finale di gama pare sovrascritta a una s // potsa‹n›t | possant A
  6. faguir qusu | la u di faguir è sovrascritta a un’altra lettera, forse e
  7. ‹si› | integro secondo A
  8. dopo nostro segue d9 // condepnadus | conpdenadus
  9. siat | siant // danno | dannno
  10. ‹a›veneret | aveneret A // alcuna | alcunna // aviri‹n›t | avirent A
  11. iscungiarit | iscugiarint ; iscuniarit A // cu‹n›jadura | cuniadura A
  12. VIIII | sopra I finale si legge o in apice // sunt usados | non sunt usados ; sunt usades A