Repertorio informatizzato delle fonti documentarie e letterarie della Sardegna

Repertorio informatizzato delle fonti documentarie e letterarie della Sardegna

Secolo XVII – XXIII

Petizione dei cappellani della Basilica di S. Gavino di Torres al Capitolo Turritano per oggetti riguardanti il servizio di quella chiesa, e per ottenere il permesso di armarsi onde respingere all’occorrenza gli assalti dei Turchi e difendersi dalle loro improvvise aggressioni (Lingua sarda).

(1623. – 25 giugno).

Dall’apografo (esemplato sull’autografo) posseduto dall’autore del presente Codice.

Supplican sos Capellanos de Sanctu Naingiu, Sanctu Protu, et Sanctu Januare, qui comente sunu istados sempre governados dae su principiu de sas Cappellanias dae su Prepositu nominadu dae su Segnore Archibiscamu circa de sos officios divinos, et ordine de sas Missas, siat conservadu su qui a su presente tenimus; pustis non bei hat causa, sende comente est virtuosu e prudente, et meda intelligente, et esperimentadu in governare cum meda zelu, et satisfactione, dende in totu tempus, et occasione qui se offerit in servire cudda Sancta Ecclesia advertende, qui sunu duos, podet esser de confusione, et haver contrarias voluntades.

Item supplicam, qui sos Curados no quergian negare a dictos Cappellanos caligues, et corporale, fini a qui siamus provistos, secundu sumus provistos de casulas de ogni colore, et de duos missales, et cum pluviale; quales cosas, ço est caligues et corporales nos negan sos Curados sutta cappa (cioè sotto pretesto) de qui sas Missas sian ordenadas.

Item suppliquan, qui pro evitare iscusas, et si iscat su qui non queret istare a ordine in sas Missas, si fatat a su acostumadu sa Lista de ogni quida (settimana) de su ordine de sas Missas, et non siat accepta sa iscusa dan sos Curados, qui non podent istare a ordine, pro qui non tenen Missa segura; primu pro qui de quadragesima, Avrile, et Maju nde tenen avanzadas; secundu, qui quando est necessariu narrer Missa pro qualqui devotu, qui non si queret accomodare a su ordine, su qui a cudda hora qui est segnalada det narrer pro su Curadu et su Curadu a intentione de su Cappellanu, et de cussu modu su ordine det esser certu, et su fastidiu o incomodidade det esser partida, et iguale.

Item, attentu qui sa Rubrica de su Missale cumandat qui sa Missa conventuale si neret pustis 3.a, 6.a et 9.a, segundu sos tempos, no quergian impedire sos Curados, qui si cantet in su Altare magiore, in hue si solet sempre cantare in ogni Ecclesia, et qui issos, et quales si quergian atteros neren innantis, o pustis de sa Missa conventuale, pro qui sa solemnidade podet megius comparrer in su Altare magiore, cum magiore comodidade de su auditoriu.

Item, supplican, qui su Sacristanu su bonu mangianu (cioè di buon mattino), sonande sa Ave Maria, et acomodada sa campana, si istet in su Altare magiore, dende recatu a totu sos Sacerdotes, et servende sas Missas qui det poder, senza exceptuare sos Cappellanos, quando non bei at concursu de ateros Sacerdotes, pustis sos Cappellanos honorarios cudda Sancta Ecclesia servendo in officioanonigos, et sos qui poden confessare ajuan multas voltas a confessare, sende qui sas Cappellanias non obbliga a confessare.

Item supplican, qui quando si cantat Salve, Gozos (cioè lodi giaculatorie), et alias, non appat parte de sa elemosina su qui non si agatat presente, overu siat presente, et non cantat, nen isquit cantare, pro qui, ultra qui cuddu est serviciu personale, et solet su devotu partire sa elemosina, et dare cudda secunda su muneru de sos qui cantan, et supplican sa gratia, non est raxone appat paga senza triballare.

Item supplican, qui pro cantu poden venner inimigos de Christianos a assaltigare sa Ecclesia, et sa gente; et su megius logu, et seguru est sa Turre de su garagolu (1), sindi leet sa iscala nova, qui est facta a sa banda de sos Consigeris, et si nos diat una clae de sa porta de sa Ecclesia corrispondente a sa habitacione de sos Cappellanos, pro poder recurrer in sas occasiones a sa Turre, et si nos providet de armas, overu si nos permittat tenner archibusos et lancias pro resister a sos enemigos, et difender in qualqui modu sa Ecclesia, et a nois matessi, pro qui sende qui sos Sacerdotes sumus octo, senza ateros teracos (cioè servitori), podemus faguer resistentia tantu, qui sa Citade (cioè Sassari) siat avisada, et mandet soccursu. Custu pro como supplican siat vistu, et provistu, segundu solen provider omni meliori etc. Sassari de parte de totu sos Cappellanos; 23 de Lampadas (cioè giugno) 1623.

Franciscu Fataciu, et Altea

Minimu Cappellanu de Sanctu Baingiu

(1) Turre de su garagolu; cioè Torre della lumaca; così detta per la scala a chiocciola per cui vi si saliva. Garagolu in lingua sarda significa lumaca, o chiocciola. Esiste ancor oggi questa torre nella Basilica di S. Gavino di Torres.