Le repubbliche di Genova, e di Pisa, per mezzo dei loro procuratori Corrado di Credenza, e Michele Lante di Vico, prorogano la tregua di anni venticinque stabilita e conchiusa nel 31 luglio 1299 (1330 stil. pis.); cassano i capitoli di detta tregua, i quali aveano già avuto la loro esecuzione; stringono lega offensiva e difensiva per due anni, dopo spirato il termine della tregua medesima; e devengono a convenzioni speciali riguardo al modo di rifare i danni, cancellare i bandi, i processi, i lodi, e le rappresaglie, di trattare i ribelli, e di riservare i debiti privati, con soddisfazione reciproca, e pel rassodamento della pace.
(1341, [1342, stil. pis.], 24 giugno).
Dai Regii Archivi di Torino, Docum. Genov. Serie 3.a Mazz. 5. Trattati, Num. XIV.
In nomine Dei. Amen. Ad honorem et gloriam omnipotentis Dei gloriose Virginis Marie, omniumque Sanctorum et Sanctarum Dei, et ad laudem et reverentiam Sacro Sancte Romane Ecclesie, et ad reverentiam et exaltationem Sacri Romani Imperij, et ad exaltationem bonum et tranquilium statum infrascriptorum communium Ianue et Pisarum et universitatum et singularium personarum omnium eorumdem. Discretus vir Conradus de Credentia civis Ianue, notarius et cancellarius, syndicus actor et procurator ad hec et alia magnifici visi domini Symonis Boccanigre Dei gracia Ducis Ianuensis et populi difensoris et ipsius communis Ianue, ut de ipso syndicatu et procuratione constat per publicum instrumentum rogatum et scriptum per Francischum Paonensem de Corvaria notarium et cancellarium dicti Comunis Ianue, anno Dominice nativitatis millesimo tercentesimo quadragesimo primo, indicione octava secundum ritum et usum civitatis Ianue die ultima maij circa vesperas, syndicario actorio et procuratorio nomine pro ipso domino Duce et Communi Ianue ex una parte.
Et discretus vir Michael Lantis de Vico civis pisanus notarius cancellarius dominorum antianorum pisani populi syndicus et procurator ad hec et alia communis pisani, ut de ipso sindicatu et procuratione constat per publicum instrumentum rogatum et scriptum per Nicolaum Balbanensem de Pisis notarium scribam publicum cancellarie pisani communis, anno Dominice incarnationis millesimo tercentesimo quatragesimo secundo indictione nona secundum ritum et usum civitatis pisane nono kalendas iulij syndicario et procuratorio nomine pro dicto communi pisano ex parte altera.
Attendentes tractatum dudum habitum inter ipsum dominum Ducem et eius consilium pro ipso communi Ianue ex una parte, et discretum virum Iacobum de Agnello civem Pisarum nuntium et ambaxiatorem communis pisani in civitate Ianue pro ipso communi pisano ex altera. Et postea successive inter ipsum commune pisanum sive dominos antianos pisani populi, et sapientes super hijs deputatos pro ipso communi et suprascriptum Conradum nuncium et cancellarium et syndicum dicti domini Ducis et communis Ianue in civitate pisana pro ipso domino Duce et communi civitatis Ianue. Et volentes dictos tractatus adimplere et ad effectum deducere tamquam utiles ad statum et honorem dicti domini Ducis et ipsorum communium Ianue et Pisarum, et qui cedunt et dante domino cedere videntur et sperantur ad bonum et pacificum statum dictorum communium et eorum civium et mercatorum, et specialiter illorum civium dictorum communium qui se asserunt, et asserebant dannificatos fuisse hinc inde per communia curias stipendiarios officiales et singulares personas ipsarum civitatum Ianue et Pisarum et districtus earundem. Et pensatis in predictis et infrascriptis utilitatibus favoribus commodis et honoribus qui et que ex pacifica et secura conversastione utriusque dictorum communium occurrere possunt, et posse videntur et verisimiliter sperantur ipsis communitatibus et earum cuilibet ex causis predictis, et omni iure modo et via quibus melius possunt, hoc publico instrumento devenerunt ad infrascriptas treuguam, ligam, unionem, fraternitatem et confederationem, pacta, conventiones, remissiones, liberationes, et alia de quibus et prout infra dicetur.
I. Videlicet quod dicti Syndici dictis nominibus prorogaverunt et prorogant treuguam dudum initam et factam inter dicta communia Ianue et Pisarum, et de qua apparet plenius per publicum instrumentum de ipsa et super ipsa treugua factum rogatum et scriptum per Iohannem filium quondam Moriconis notarium de Astiano, et Bartholomeum Pedebo notarium in anno Domini millesimo trecentesimo indictione duodecima pridie kallendas augusti secundum cursum et consuetudinem Pisarum (1) hinc ad annos viginti quinque proxime venturos et per totum dictum tempus. Si, et in quantum dicta treugua durat. Et si non duraret, fecerunt et inierunt et faciunt et iniunt de novo treuguam et inducias usque ad dictum tempus viginti quinque annorum proxime futurorum et per totum dictum tempus cum adiectione duorum annorum post finitum tempus dicte prorogationis seu factionis de novo dicte treugue de contrabando sive contramando quod tempus contrabandi sive contramandi annorum duorum semper duret et durare intelligatur, quousque per alterum dictorum communium alteri denunciatum fuerit tempus dicti contrabandi sive contramandi.
II. Et que treugua fit de novo sive prorogatur per dictos Syndicos pro dictis communibus modo et forma, quibus supradicta prima treugua facta fuit, exceptis hijs que de sui natura, vel secundum naturam seu qualitatem negocij non possunt in hanc treuguam prorogatam seu de novo factam venire. Et exceptis etiam hiis que ex ipsa treugua jam adimpleta et facta fuerunt inter que exceptata sunt infrascripta capitula dicte treugue.
«Videlicet capitulum de cedendo communi Ianue iura competentia communi pisano in villa de Sassari et eius pertinentiis etc. – Quod incipit. Item predicti Sindici dicti communis pisani nomine et pro parte dicti communis pisani ex causis predictis cedunt et mandant predicto Syndico communis Ianue recipere nomine et pro parte communis Ianue et in eum dicto nomine transferunt omnes actiones etc. Et finit. Et nullo unquam tempore contrafaciet vel veniet de iure vel de facto per se vel submissam personam (2)».
«Et aliud capitulum de banniendo et forestando iudicem de Cinercha et eius uxorem filios et filias et uxores filiorum etc. Quod incipit. Item predicti Sindici communis pisani, nomine et pro parte pisani communis, promittunt et se obligant dicto syndico communis Ianue nomine et pro parte ipsius communis Ianue ex pacto solenniter habito in predictis inter ipsos syndicos dictis nominibus, quod commune Pisarum banniet et banniri faciet forestabit et forestari faciet iudicem de Cinercha etc. et finit sic. donec fuerint inobedientes communis Ianue».
«Et aliud capitulum de deveto faciendo terris et contra terras dicti iudicis Cinerchie. Quod incipit. Item predicti Syndici communis pisani promittunt et se obligant dicto syndico communis Ianue nomine et pro parte dicti communis Ianue ex pacto solenni habito in predictis inter ipsos syndicos dictis nominibus, quod dictum comune pisanum faciet generale devetum etc. Et finis sic quousque steterint in dicta rebellione seu contumatia».
«Et aliud capitulum de libris centum sexaginta milibus denariorum ianuensium dandis et solvendis communi Ianue per communem pisanum quod incipit sic. Item predicti syndici dicti communis pisani nomine et pro parte dicti communis pisani promittunt et se obligant solenniter predicto syndico communis Ianue nomine et pro parte dicti communis Ianue, ex pacto solenni habito in predictis inter ipsos syndicos dicti nominibus dare et solvere dicto nomine, et quod dictum commune pisanum dabit et solvet seu dari et solvi faciet communi Ianue etc. Et finit sic. per bonas et sufficientes societates existentes in civitate Ianue (3)».
«Et aliud capitulum de non navigando per Pisanos ultra certa loca usque ad factam solutionem predictam. Quod incipit. Item predicti sindici dicti communis Pisani nomine et pro parte dicti communis pisani promittunt et se obligant solenniter predicto syndico communis Ianue nomine et pro parte ipsius communis Ianue ex pacto solenni habito inter ipsos syndicos dictis nominibus facere et curare dicto nomine, et quod dictum commune Pisano faciet curabit quod aliquis Pisanus etc. Et finit sic, vel o quod restaret ad solvendum de tota dicta quantitate pecunie (4)».
«Et aliud capitulum de carceratis a communi pisano relaxandis, quod incipit sic. Item predicti sindici dicti communis pisani et pro parte dicti communis promittunt et se obligant solenniter predicto sindico comunis Ianue nomine et pro parte dicti communis Ianue ex pacto solenni habito in predictis; inter ipsos syndicos dictis nominibus, quod commune Pisarum relaxabit etc. Et finit sic. Post iuratam presentem treuguam usque ad mensem unum proximum (5)».
«Et aliud capitulum de recipiendo per commune pisanum ad sua mandata, omnes Pisanos guelfos etc. Quod incipit sic. Item predicti syndici dicti communis pisani nomine et pro parte dicti communis pisani promittunt et se obligant solenniter dicto sindico comunis Ianue nomine et pro parte dicti comunis Ianue ex pacto solenni habito in predictis inter ipsos syndicos dictis nominibus, et Iohanni filio quondam Moriconis de Asciano et Bartholomeo Pedebo notariis stipulantibus et recipientibus nomine et vice omnium quorum interest vel interesse poterit, quod ipsum commune pisano recipiet ad mandata sua omnes Pisanos guelfos etc. Et finit sic. Non intelligatur Guelfuctius quondam Enrici de Donoratico».
«Et aliud capitulum de certa pecunie quantitate solvenda per commune pisanum pro emenda et satisfactione certorum dannorum quibusdam Ianuensibus illatorum, quod incipit sic. Item predicti Syndici dicti communis pisani, nomine et pro parte dicti communis pisani promittunt et se obligant solenniter dicto syndico communis Ianue nomine et pro parte dicti communis Ianue et michi notario infrascripto, et Bartholomeo notario suprascritpo tanquam personis publicis stipulantibus nomine quorum interest vel interesse poterit ex pacto solenni habito super hoc, dare et solvere dicto communi Ianue seu pro communi Ianue pro emenda et satisfactione dannorum datorum per Pisanos etc. Et finit sic. usque in ea quantitate quam solverit ipsum commune pisanum ipsi communi Ianue, seu syndico dicti communis Ianue constituto ad hec».
«Et aliud capitulum de stando iuri et iudicatum solvere et respondere Ianuensibus habentibus laudem etc. Quod incipit sic. Item predicti syndici dicti communis pisani nomine et pro parte dicti communis promittunt et se obligant solenniter dicto syndico communis Ianue ex pacto solenni habito in premissis, inter ipsos syndicos dictis nominibus et mihi notario subscripto et Bartholomeo notario subscripto stipulantibus nomine et pro parte omnium quorum interest et interesse poterit quod commune Pisarum stabit iuri et iusticiam faciet etc. Et finit sic, et habere debeat dictus iudex seu iudices salaria seu salarium equaliter de bono utriusque communis».
«Et aliud capitulum de carceratis a communi Ianue relaxandis quod incipit sic. Item predictus syndicus communis Ianue nomine et pro parte dicti communis Ianue promittit et se obligat solenniter predictis syndicis dicti communis pisani ex pacto solenni habito in premissis inter ipsos syndicos dictis nominibus quod commune Ianue relaxabit et relaxari faciet etc. Et finit sic. Exceptis carceratis illis qui retineri debebunt pro securitate dicte pecunie solvende per commune pisanum communi Ianue ut supra (6)».
III. Insuper dicti syndici nominibus quibus supra fecerunt inierunt et contraxerunt simul ligam societatem confederationem unionem et fraternitatem sinceram ad defensionem et tutelam supra dicti domini ducis et communis Ianue et ad defensionem et tutelam magnifici domini Comitis Raynerii, masnade et custodie pisane civitatis capitanei et communis pisani, tam in mari quam in terra, contra quascumque personas, corpora, collegia, communitates et universitates et singulares personas ipsum dominum ducem et commune Ianue, vel ipsum Comitem Raijnerium et commune pisanum offendentes vel offendere volentes, aut eorum vel alicuius eorum statum turbantes vel turbare volentes, duraturam hinc ad annos duos proxime venturos, et per ipsum tempus et ultra per tantum tempus quantum processerit de partium voluntate. Qua liga et societate durante predicta communia teneantur ad invicem se iuvare defendere manutenere contra omnes et singulos, predictos dominum Ducem et Comitem vel ipsa communia vel eorum aliquem sive aliquod offendentes vel offendere volentes aut eorum vel alicuius eorum statum turbantes vel turbare volentes, ut dictum est, et in casibus opportunis, unum ad requisitionem alterius mittere et dare sibi ad invicem eorum auxilium per terram et per mare cum galeis, militibus et peditibus armatis secundum quod opus fuerit, videlicet illud auxilium de predictis, quod commune requisitum commode et cum sua saluitate poterit. Ita quod in eius discretione sit de ipso auxilio, consideratis conditionibus tunc ei occurrentibus et loco et tempre opportunitatis alterius communis auxilium petentis, et ipsa opportunitate sive indigentia communis requirentis. Insuper dicti sindici eo modo ut dictum est aliam ligam et societatem contra piratas inter ipsa communia dudum factam durare voluerunt et eam de novo fecerunt duraturam durante liga et societate presenti, cum penis, conditionibus et aliis in ea insertis.
IIII. Insuper etiam supradicti syndici nominibus quibus supra pro dictis communibus fecerunt inter se et sibi adinvicem finem remissionem quietacionem et liberationem generalem de omnibus et singulis iniurijs offensionibus dannis guastis incendijs robarijs depredationibus furtis rapinis homicidijs et alijs dannis et offensionibus quibuscumque factis datis illatis et receptis, a tempore dicte prime treugue facte in millesimo trecentesimo citra usque hodie tam in mari quam in terra inter dicta communia vel homines vel personas de dictis communibus quocumque modo ab uno communi, sive hominibus unius communis in aliud commune seu homines vel personas aut bona hominum et personarum alterius communis, ubicumque, quandocunque, et qualitercunque, a dicto tempore prime treugue citra, usque hodie ut dictum est. Adeo, ut si qui sunt propterea carcerati libere relaxentur. Promittentes sibi ad invicem dicti sindici dictis nominibus, de predictis vel pro predictis aut aliquo eorum, seu eorum vel alicuius eorum occasione vel causa, una pars alteram, vel altera alteram non inquietare vel molestare in iudicio vel extra ullo unquam tempore aliquo modo vel iure civiliter vel criminaliter. Et quod utrunque commune teneatur facere et curare quod per magistratus ipsorum imponatur silentium privatis personis conquerentibus vel conqueri volentibus de predictis vel aliquo predictorum aut eorum occasione vel causa civiliter vel criminaliter. Ita quod nulla privata persona coram aliquo magistratu inde ullatenus audiatur.
V. Item voluerunt ordinaverunt mandaverunt suprascripti syndici dictis nominibus adinvicem et per pactum per eos solenniter stipulatum quod omnia et singula banna, condennationes quecumque data et facte quacumque occasione guerre vel maleficij seu quasi in civitate pisana vel eius districtu per quoscumque officiales pisani communis contra dictum commune Ianue, vel eius districtum aut officiales aut contra singulares personas de civitate vel districtu Ianue dicto tempore durante dicte prime treugue citra, et omnia sequuta ex eis. Et e converso omnia et singula banna et condennationes quecumque data et facte quacumque occasione guerre vel maleficij seu quasi in civitate Ianue vel eius districtu per quoscunque officiales communis Ianue, contra dictum commune pisanum vel eius districtum aut singulares personas de ipsa civitate pisana seu districtu a tempore dicte prime treugue citra, et omnia secuta ex eis, cassentur et irritentur in totum, et ex nunc cassa et irrita sint et esse intelligantur.
VI. Et similiter omnes represallie et singule, et decreta, laudes, sive lausus et represaliarum laudum sive lausum et decretorum licentie et concessiones concesse et concessa et date in dicta civitate Ianue vel eius districtu quibuscunque civibus vel districtualibus dicti communis contra dictum commune pisanum vel eius districtum aut contra singulares personas ipsius communis vel districtus pisani quacumque occasione vel causa quandocunque usque hodie; Et omnes et singule represalie decreta lausus sive laudes, et represaliarum lausum vel laudum seu decretorum licentie et concessiones date vel concesse sive concessa in civitate pisana vel eius districtu, contra commune Ianue vel eius districtum aut singulares personas communis seu districtus Ianue, quibuscunque civibus vel districtualibus pisanis, quacunque occasione vel causa quandocunque usque hodie tollantur relaxentur cassentur et irritentur et ex nunc sublate casse et irrite sint et esse intelligantur.
Hoc sane salvo et intelecto in predictis omnibus et quolibet eorum expresse, quod nulla remissio vel liberatio facta sit vel esse intelligatur per hoc instrumentum, a communi vel pro communi pisano, aliquibus Ianuensibus de civitate Riperia seu districtu Ianue qui hodie non sunt ad obedientiam communis Ianue.
Verum si in futurum aliquis qui modo non esset ad obedientiam dicti communis veniet seu redibit ad obedientiam dicti communis, ex nunc intelligatur ipsi tali sic venienti et redeunti esse facta ipsa remissio et liberatio tanquam illis qui nunc sunt ad obedientiam dicti communis. Salvo quod si aliquis de ipsis Ianuensibus non existentibus nunc ad obedientiam dicti communis Ianue veniet et redibit od obedientiam, et postea efficeretur inobediens dicto communi Ianue, quod ipse talis effectus inobediens sit et esse intelligatur privatus beneficio dicte remissionis et liberationis tanquam si unquam non fuisset reversus ad obedientiam dicti communis. Et hoc videlicet de illis qui essent vel venirent ad obedientiam dicti communis vel inde discederent, si inde aliqua questio esset vel dubietas oriretur, stetur et stari debeat dicto et declarationi dicti communis Ianue; et contra ipsos, qui non sunt vel essent ad obedientiam dicti communis, procedi possit per communem Pisarum et Pisanos in avere et personis prout melius poterit non obstantibus supradictis.
VII. Et versa vice nulla remissio vel liberatio facta sit vel esse intelligatur per presentem contractum a communi vel pro communi Ianue aliquibus Pisanis de civitate vel districtu Pisarum qui hodie non sunt ad obedientiam dicti communis pisani. Verum si in futurum aliquis qui modo non esset ad obedientiam dicti communis veniet vel redibit ad obedientiam dicti communis intelligatur ex nunc ipsi tali venienti et sic redeunti esse facta ipsa remissio et liberatio tanquam illis qui nunc sunt ad obedientiam dicti communis. Salvo quod si aliquis de ipsis Pisanis non existentibus nunc ad obedientiam dicti communis veniet vel redibit ad obedientiam, et postea efficeretur inobediens dicto communi Pisarum, quod ipse talis effectus inobediens sit et intelligatur privatus beneficio dicte remissionis et liberationis tanquam si unquam non fuisset reversus ad obedientiam dicti communis. Et de hoc videlicet de illis qui essent vel venirent ad obedientiam dicti communis vel inde discederent. Si inde aliqua questio esset vel dubietas oriretur, stetur et stari debeat dicto et declaracioni dicti communis Pisanorum. Et contra ipsos qui non sunt vel essent ad obedientiam dicti communis, procedi possit per commune Ianue et Ianuenses in avere et personis prout melius poterit non obstantibus supradictis.
VIII. Hoc etiam salvo et intellecto in predictis, quod in hac remissione vel liberatione non veniant nec venire intelligantur obligationes vel iura singularium personarum communium predictorum de hijs et pro hijs que unus de uno communi haberet facere cum alio de alio communi de quibus essent pacta seu scripture facta vel facte de partium voluntate, Sed remaneant viva et illesa, et de eis teneantur dicta communia conquerentibus reddere et facere ius et iusticie complementum.
VIIII. Hoc etiam salvo in predictis et intellecto, quod predictis vel aliquo predictorum non obstantibus pro satisfactione et restauratione civium et districtualium ianuensium dannificatorum, seu qui danna, predictos, raubarias violentias vel rappinas substinuissent, vel incurissent, seu incurrisse vel substinuisse dicerentur per commune homines seu districtuales Pisarum, seu per aliquos magistratus stipendiarios officiales vel singulares personas pisani communis, videlicet illorum et pro illis pecuniarum quantitatibus tantum, quos et quas dictus dominus Dux declarabit et taxabit hinc ad annum unum proxime venturum, scriptura publica inde interveniente, mitenda et exhibenda communi pisano sive antianis populi pisani pro ipso communi, predicti dannificati a die declarationis predicte et taxactionis in antea, ita quod antea solucio non incipiat, habeant et habere debeant a dicto communi pisano. Et ipsum commune eis vel legitime persone pro eis recipientibus in civitate pisarum dare et solvere seu dari et solvi facere teneatur et debeat denarios tres de summa octo denariorum per libram pisane monete que recolligantur in civitate pisana a dicto et pro communi a Ianuensibus pro cabella de rebus et mercibus et pro rebus et mercantijs eorum quas inmitunt vel immitti faciunt in civitatem pisanam.
Quam solutionem dictorum trium denariorum dictum commune pisanum dictis dannificatis declarandis ut predicitur vel legitime persone pro eis facere teneatur et debeat durante tempore presentis treugue. Et si ipso finito, non esset facta integra ipsa solucio predictorum, ultra ipsum tempus, eo temporis spacio, quod dictus dominus Dux duxerit declarandum, et per ipsum tempus et non ultra. Quam declarationem faciat et facere possit idem dominus Dux infra menses duos proximos post predictam declarationem et taxactionem ab ipso domino Duce fiendam vel antea pro suo libito voluntatis.
Hoc salvo et intellecto quod si antea finitum dictum tempus ipsius presentis treugue et declarationis fiende per ipsum dominum Ducem, esset complecta ipsa satisfacio et restauratio, quod ea facta et complecta, dictum commune pisanum ad predictam solutionem fiendam ulterius minime teneatur. Et intelligatur legitima persona dictorum dannificatorum illi vel ille quos vel quas dictus dominus Dux sive dictum commune Ianue declarabit esse legitimam personanam vel legittimas personas pro ipsis dannificatis, ita quod ei vel eis solutione facta communi pisano liberatio inde contingat.
X. At versa vice quod pro restauratione et satisfactione civium et districtualium Pisanorum dannificatorum, seu qui danna predas vel violentias vel rappinas substinuissent vel incurrissent seu substinuisse vel incurrisse dicerentur per dictum commune, homines seu districtuales Ianue, vel officiales magistratus stipendiarios vel singulares personas ipsius communis Ianue, videlicet illorum et pro illis pecuniarum quantitatibus tantum, quos et quas anthiani pisani populi declarabunt et taxabunt hinc ad annum unum proxime venturum scriptura publica inde interveniente mitenda et exhibenda dicto domino Duci, pro ipso communi pisano, predicti dannificati habeant et percipiant et habere et percipere possint in civitate Ianue per se vel legittimam personam pro eis, a Pisanis in dictam civitatem Ianue mercantias vel res inmitentibus vel inmitti facientibus, illam cabellam sive drictum usque in denarios tres per libram que vel qui a communi vel pro communi pisano ordinabitur solvi debere ibi a Pisanis de ipsis eorum rebus et mercantijs pro satisfactione predictorum, ultra cabellas sive drictus que et qui ibi nunc solvuntur ab ipsis Pisanis. Quam novam cabellam sive drictum habere et percipere possint durante tempore presentis treugue, et si ipso finito non esset facta solutio integra predictorum, ultra ipsum tempus eo temporis spacio, quod dictus dominus Dux pro dannificatis Ianuensibus declarabit et per ipsum tempus et non ultra, salvo si ante finitum dictum tempus ipsius presentis treugue et declarationis fiende per ipsum dominum ducem esset complecta ipsa satisfactio et restauratio, quod ea facta et complecta predicta nova cabella sive drictus ulterius non recolligatur. Et salvo quod si commune pisanum velet etiam, ante ipsam cabellam novam sive drictum suspendere et elevare in totum vel in partem possit et sibi liceat id facere quandocunque. Et intelligatur legitima persona dictorum dannificatorum Pisanorum, ille vel illi quem vel quos antiani pisani populi pro ipso communi pisano sive ipsum communem pisanum declarabunt esse eorum legitimam personam sive legitimas personas, ita quod ei vel eis solutione facta, dicto communi Ianue liberatio inde contingat. Et quod commune Ianue et iudex calegarum et ceteri magistratus et officiales dicti communis Ianue teneantur et debeant dictis dannificatis pisanis seu legitime persone pro eis in civitate Ianue commoranti ad omnem eius peticionem dare et prestare auxilium et favorem in dicta nova cabella et drictu novo recolligendo et habendo, et solvere debentes ad solutionem compellere summarie et sine strepitu et figura judicii et juxta formam aliarum cabellarum et drictuum communis Ianue. Et quod officiales pisani communis deputati super dicta cabella recolligenda possint et debeant ad peticionem dicte persone legitime dictorum dannificatorum Ianuensium compellere ad sacramentum prestandum quoscunque mercatores, mercantias vel res alias in civitatem pisanam inmitentes, ad manifestandum, si inmiterent aliquid de bonis vel mercibus alicuius Ianuensis, pro quibus seu de quibus cabella solvi deberet. Et inde facere possint et debeant dicti officiales communis Ianue in ipsa civitate pisana, in mercatoribus et de mercatoribus mercantias in dictam civitatem mittentibus ad peticionem persone legitime dannificatorum pisanorum. Et quod dicta persona que erit in civitate Pisarum, pro dictis dannificatis Ianuensibus possit et debeat percipere et videre raciones pro rata contingentes predictorum trium denariorum de supradictis octo denariis, et partem in dictis dannificatis contingentem petere recipere et habere.
Que omnia et singula supradicta, dicti sijndici dictis nominibus promiserunt et convenerunt sibi ad invicem et inter se ac etiam iuraverunt in animas eorum quorum sunt sijndici ad sancta dei evangelia tangendo corporaliter scripturas, attendere complere et observare et attendi compleri et observari facere et curare et non in aliquo contrafacere vel venire, et quod dicta communia, omnia et singula attendent complebunt et observabunt et attendi compleri et observari facient et curabunt. Et non in aliquo contrafacient vel venient su pena marcharum quinquaginta milium boni argenti solenniter stipulata et promissa. In quam penam incidat pars non observans parti observanti. Et que pena cum effectu peti et exigi possit per partem observantem a parte non observante quociens fuerit contrafactum vel ut supra non observatum. Ratis manentibus omnibus et singulis supradictis. Et pro predictis omnibus et singulis attendendis et firmiter observandis ut supra, et pro dicta pena obligaverunt dicti syndici dictis nominibus sibi ad invicem et inter se, omnia bona ipsorum communium habita et habenda. Et renunciaverunt omni iuri auxilio exceptioni et deffentioni ipsis communibus contra predictam competentibus et competituris.
Actum in civitate Pisana in domo Pisani communis quam inhabitant antiani populi pisani, presentibus domino Frederico domini Bona Iuncte de civitate Castelli milite et legum doctore potestate communis pisani, domino Angiolletto de Bechanate capitaneo pisani populi, domino Gerardo Buzacharino de Sismondis, domino Franchisco de Comte, et domino Raijnerio de Guallandis militibus, domino Iohanne Benigni, domino Raijnerio Damiani, et domino Raijnerio Timpanelli juris peritis, Andrea Gambacorta, Cellino de Colle, Nerio de Sancto Cassiano mercatoribus civibus pisanis. Et Iohannino Vassalli subscriba cancellarie domini Ducis Ianue, et aliis pluribus testibus ad hec rogatis. Dominice nativitatis anno millesimo trecentesimo quadragesimo primo indicione octava secundum cursum Ianue die vigesima quarta iunii in vesperis. Et anno Dominice incarnationis millesimo trecentesimo quadragesimo secundo, indictione nona secundum cursum Pisanorum octavo kalendas julii.
(7) In treugua facta inter communia Ianue et Pisarum que est in registro I. III. libro ad cartam CLXXXV. continetur inter alia sic.
Item dicti sindici dicti communis Pisarum nomine et pro parte dicti communis Pisarum promictunt et se obligant solempniter predicto sindico communis Ianue nomine et pro parte dicti communis Ianue et Pisarum solempni habito inter dictos sindicos dictis nominibus facere et curare dicto nomine et quod commune Pisarum curabit et faciet quod rebelles et forestati communis Ianue vel aliqui qui facerent vel facere vellent offensiones aliquas communi Ianue vel hominibus seu terris ipsius communis Ianue non habitabunt nec receptabuntur in civitate Pisarum seu districtu pisano, nec in aliqua terra seu loco que seu qui distringatur per commune Pisarum ubicunque si nec ex dictis locis communis Pisarum vel aliquo eorum predicti rebelles vel forestati seu qui offenderent vel offendere vellent dictum commune Ianue vel homines ipsius communis habebunt nec recuperabunt aliquod… (corroso) nec aliqua alia sibi… (corroso).
Prorogatio prime Treugue… in Capitulo primo. Cassatio capitulorum prime Treugue que completa dicuntur … in II.
De liga et unione ad duos annos… in III.
Remissio dannorum utriusque partis in IIII.
Cassatio processuum et bannorum in V.
Cassatio laudum et represaliarum in VI.
Reservatio rebellium utriusque communis
– quomodo tractari debent… in id.
De eis et eorum conditionibus… in id.
De dictis versa vice pro Pisanis…. in VII.
De debitis privatarum personarum non remissis
sed reservatis… in VIII.
De assignatione facta Ianuensibus dannificatis et
similiter Pisanis dannificatis certi modo ordinata
ad colligendum… in VIIII.
Versa vice pro Pisanis… in X.
Senza sigillo.
NOTE
(1) Ved. sopr. Dipl. e Cart. del Sec. XIII. Num. CXLI. pag. 462.
(2) Ved. sopr. Dipl. e Cart. del Sec. XIII. Num. CXLI. pag. 463. col. 2.
(3) Ved. sopr. Dipl. e Cart. del Sec. XIII. Num. CXLI. pag. 465. Col. 2. e pag. 466. col. 1.
(4) Ved. sopr. loc. cit. pag. 466. col. 1.
(5) Ved. sopr. loc. cit. pag. 466. col. 2.
(6) Si legge a margine dell’atto: omnia ista capitula cassata, eo quod erant complecta a prima treugua citra; lo che si riferisce a tutti i paragrafi del presente cap. II, ad eccezione del sesto, e del decimo ed ultimo, i quali perciò non si vedono controssegnati dalle virgolette indicanti la cassatura degli altri.
(7) Questa nota, e la giunta, e l’indice, che sieguono appresso, sono posteriori di data all’atto del 24 giugno 1341 (1342 stil. pis.) che precede.