Repertorio informatizzato delle fonti documentarie e letterarie della Sardegna

Repertorio informatizzato delle fonti documentarie e letterarie della Sardegna

Secolo XII – XXXI

Bolla di Papa Callisto II, che conferma la permuta delle corti fatta nel 29 giugno 1120 da Mariano (Torchitorio II) giudice di Cagliari col Capitolo di s. Lorenzo di Genova, e le precedenti donazioni, e quelle specialmente di s. Giovanni di Arsemine fatta allo stesso Capitolo.

(1121, 5 gennaio)

Dall’Archivio della Chiesa maggiore di s. Lorenzo di Genova, lib. P.B., Cart. 31 (1).

Callistus episcopus Servus servorum Dei. Dilectis filiis Villano Praeposito, et Canonicis matricis Ecclesiae Beati Laurentii Ianuensis, tam praesentibus, quam futuris in perpetuum. Bonis saecularium studiis non tantum favere, sed ad ea ipsorum debemus animos incitare, qui pro nostri officii debito saluti omnium providere compellimur Marianus siquidem Karalitanus Iudex, tam animae suae remedio, quam pro sui institutione honoris, vestrae Beati Laurentii matrici Ecclesiae sex iuris sui Curtes, videlicet Quartum, Arsemine, Caput Terrae, Sepollum, Aquam Frigidam, Fontes de Eugas, cum omnibus ad eas pertinentibus obtulit, ex quibus postea tres sibi consensu vestro accipiens, sex alias, videlicet Sebathus, Paudus, Barat, Tracusali, Forcella, Sanctam Victoriam de Villa Pububi, ubi dicitur Torreste, cum omnibus pertinentiis suis pro contracambio earum trium, scilicet Quarti, Caput Terrae, et Aqua Frigidae, Ecclesie vestrae restituit (2). Ita tamen ut si vestra Ecclesia detrimentum in eodem contracambio pateretur, tres priores collatas sibi curtes cum pertinentiis suis sine calumnia, et contradictione acciperet. Hanc nimirum oblationem, atque concessionem, nos dilectionis vestrae precibus annuentes, auctoritate Sedis apostolicae confirmamus, et ratam in perpetuum manere sancimus. Confirmamus etiam vobis Ecclesiam S. Ioannis Arsemine cum ecclesiis suis, et caeteris ad eam pertinentibus, quae vobis a venerabili fratre nostro Guglielmo Karralitano archyepiscopo tradita, et scripti sui munimine confirmata est, ipso Iudice, cum uxore sua Pretiosa, et consanguineis, ac parentibus collaudante, et instantius exorante. Quaecumque praeterea vestra Ecclesia in praesenti legitime obtinet, vel in futurum, largiente Deo, iuste atque canonice poterit adipisci, firma vobis, vestrisque successoribus, semper illibata decernimus conservari. Nulli ergo omnino hominum liceat vestram Ecclesiam temere perturbare, aut eius possessiones auferre, aut ablatas retinere, minuere, vel temerariis vexationibus fatigare, sed omnia integre conserventur eorum, pro quorum substentatione, et gubernatione concessa sunt, usibus omnimodis profutura. Si quis igitur nostrae confirmationis huius tenore cognito, temere, quod absit, contrariare tentaverit, honoris et officii sui periculum patiatur, et excomunicationis ultione plectatur, nisi praesumptionem suam digna satisfactione correxerit.

Ego Callistus Catholicae Ecclesiae Episcopus subscripsi. Datum Lateran. per manum Chrisogoni S. R. Ecclesiae Diaconi Cardinalis, ac Bibliothecarii, nonis ianuar. indictione XIIII incarnationis Dominicae, anno millesimo centesimo vigesimo primo; Pontif. autem domini Callisti II Papae anno II.

NOTE

(1) A capo di questa bolla si legge la seguente intestazione – Comprobatio Eiusdem Ecclesiae -, la quale evidentemente vi fu apposta dai custodi delle antiche carte appartenenti alla chiesa di s. Lorenzo di Genova, e si riferisce probabilmente alla chiesa di s. Giovanni di Arsemine, oggi Assemini.

(2) Confrontando la presente bolla con l’atto di permuta 29 giugno 1120 (Ved. sopr. Diplom. XXIX), si trova qualche differenza, benché non sostanziale, nei nomi delle sei corti, che Torchitorio diede al capitolo di Genova in cambio delle tre restituitegli di Quarto, Capoterra, e Acquafredda.