Repertorio informatizzato delle fonti documentarie e letterarie della Sardegna

Repertorio informatizzato delle fonti documentarie e letterarie della Sardegna

IX. De feridas

1Volemus et ordinamus qui si alcuno homini at ferre s’unu at s’ateru de fferro o de fusti o de pedra o de manu over de atera causa dundi essirit sambini et no ’ndi perderet membru, si ’nd’est binchidu paghit assu rennu prossa ferida de ferro infra dies .xv. de c’at esser iuyghadu libras .xxv., et si non paghat siat ischovado per issa terra. 2Et pro sa ferida de fusti over de pedra o de atera causa dundi esserit sanbani, paghit libras .xv. 3Et si non paghat infra dies .xv. de c’at esser iuigadu, siat afrustadu over iscovadu per issa terra secundu qu’est narrado de subra, salvu si sa ferida si fagherit in sa faghi et romannet illoy alcuno signu notabili et de creder. 4Qui paghit in cussu casu libras .l. infra dies .xv. de c’at esser iuyghadu, et si non paghat fazat·si·lli su simili signu c’at aviri factu in su simili loghu. 5Et si sambini no ’ndi esserit in sas dittas feridas de ferro o de fusti o de pedra over de atera causa, paghit dae libras .v. infini in libras .x., consideradu sa qualidadi dessa persona qu’est offensida et qui offendet et issu modu dessu ecessu comissu. 6Et si non paghat infra dies .xv., afrustent·illu per issa terra. 7Et si alcunu delictu avennet per dixastro et qui non esseret fatu apensadamente, bolemus qui siat in arbitriu nostru et de bonos homines per nos depudados, comente est narradu de subra. 8Et si ‹pro› alcuna dessas ditas feridas si ’ndi perderet membro per modu qui su membro indi andarit a tter‹r›a over qui ’ndi esseret semmu, perdat su simigante mem– /4r/ bro et pro dinari nexuno non campit. 9Et si esseret membro principali debilitadu, paghit libras .c. senza misericordia alcuna, et prossu membru particulari ‹qui› esseret debilitadu paghit dae libras .c. in giosso at arbitriu nostru over de bonos hominis pro nos deputados. 10Et semper si intendat si ’llu faghit defendendo a ssi et provarit·illu legittimamente qui no ’ndi siat tenudo a ppena alcuna. 11Et si alcuna persona ferret dessa manu in sa faghi over tirarit at alcuno sos pilos over qui ponnet at attiri sas manus in su pectus over qui ’lli istrazarit sos pannos over qui ’llu getarit a tter‹r›a over qui fagherit a chalchis et non lu fagherit defendendo a ssi et sanbani de ciò non essirit paghit assu rennu libras tres infini in libras ses, considerandu sa qualidadi dessa persona offesida o qui ofendet. 12Et si non paghat, istet in pregioni a voluntadi nostra, salvu si sa persona ferida esseret mugeri o ffigiu o ffigiu de figiu o fradri carrali o sorre o nebodi de fradi over de sorri over famigiali suo ‹qui istarit a pani et a vinu suo over discipulu› qui istarit at imparare, qui cussu qui ’ll’at ferre, essendo per issu fatu modu qu’est naradu de subra, illu pozat batiri et castigare aconzadamenti et in cussu actu no ’ndi paghit pena alcuna. 13Et intendat·si qui pena alcuna non paghit si ’lli bogharit sambini dae ssa bucha over dae ssu nassu over qui ’llu ischarrafiarit in sa fachi o in atera parti dessa persona sua qui danno no ’ndi avirit. 14Et simili si intendat dessus tudores et curadores de alcunos minores qui castigharint et batirint cussos qui instant supta cura et tudoria issoro. 15Qui no ’ndi paghint pena alcuna castigando·lus per issu ditu modu. 16Et si alcuna persona fagerit dessas ditas maquicias qui suntu naradas de subra et si paghi indi poderent et bolerent fagueri chun icussa persona at qui avirit offesidu deppiat benne daenante dessu officiali maiore de cussa terra over contrada infra dies .xv. c’at esser facta sa dicta maquicia et in presentia dessu dictu officiali si fazat sa paghi. 17Et nos, pro amore de Deus, perdonamus prossa dicta paghi fata sa quarta parti de cussa maquicia qui at deber paghare.

9.1.         s’ateru] seteru
9.4.         fazat·si·lli] fazat sillu
9.5.         sa qualidadi] la qualidadi
9.6.         afrustent] afrnstent
9.6.         nostru] nrn̄
9.7.         defendendo] defendēndo
9.8.         Et si ‹pro› alcuna dessas ditas feridas] Et si alcuna dessas ditas feridas
9.8.         tter‹r›a] ttera
9.9.         prossu membru particulari ‹qui› esseret debilitadu] prossu membru particulari esseret debilitadu